Jan Solomon Minheimer, znany jako wybitny artysta medalier, urodził się 13 września 1808 roku w Warszawie, gdzie również spędził większość swojego życia. Jego twórczość obejmowała nie tylko medalierstwo, ale również rysunek, rytownictwo oraz wytwarzanie wyrobów galanterii metalowej. Minheimer wywodził się z żydowskiej rodziny, co miało istotny wpływ na jego artystyczne zainteresowania oraz sposób postrzegania otaczającej go rzeczywistości.
W ciągu swojego życia, które zakończyło się w marcu 1879 roku w Warszawie, artysta pozostawił po sobie bogate dziedzictwo. Jego prace cieszyły się uznaniem zarówno w kraju, jak i za granicą, a jego umiejętności rysunkowe oraz talent do tworzenia wyrafinowanych przedmiotów metalowych zapewniły mu zasłużoną pozycję w historii sztuki polskiej.
Biografia
Jan Solomon Minheimer był synem Samuela Minheimera oraz Rozalii z d. Österreicher. W rodzie Minheimerów można zauważyć związek z Abrahamem Minheimerem, znanym pieczęciarzem i grawerem. Również jego pokrewieństwo z kompozytorem Adamem Münchheimerem jest interesującym elementem jego biografii.
Wybitny artysta, Minheimer miał zaszczyt pełnić funkcję pierwszego etatowego rytownika w nowo utworzonym Banku Polskim, gdzie szybko awansował na naczelnym sztycharza. W roku 1829 zlecono mu zaprojektowanie nowych banknotów, które miały zostać wprowadzone do obiegu 1 maja 1830 roku. Należy jednak zauważyć, że jego prace zostały wykorzystane jedynie w części. Wśród jego osiągnięć należy wymienić również projekt banknotu o nominale 1 złotego, powstałego podczas powstania listopadowego, który został wprowadzony do obiegu w 1831 roku. Zatwierdził także projekt dwuzłotowego banknotu, który nigdy nie doczekał się emisji.
Minheimer wykonał również kamienie litograficzne, które zostały użyte do druku wspomnianych banknotów. Warto wspomnieć, że banknot jednozłotowy z 1831 roku był pierwszym papierowym pieniądzem w Polsce, na którym umieszczono sygnaturę projektanta.
Po zakończeniu swojej pracy dla Banku Polskiego w 1852 roku, artysta postanowił prowadzić własną pracownię medalierską. W 1857 roku stworzył pierwszą drzeworytnię oraz szkołę drzeworytu w Warszawie, a jego nakładem ukazał się znakomity Atlas 300 portretów w drzeworytach, przedstawiający zasłużonych Polaków i Polki, autorstwa Władysława Bakałowicza oraz Kazimierza Górnickiego.
Warto zaznaczyć, że Minheimer był także pierwszym wydawcą oraz najprawdopodobniej inicjatorem powstania pisma „Przyjaciel Dzieci”. Siedziba pisma mieściła się w jego pracowni, a on sam pełnił funkcję wydawcy do końca 1864 roku. W tym właśnie roku został skazany na zesłanie za wytwarzanie biżuterii patriotycznej, jednak udało mu się uniknąć tego losu.
Jego dzieła znajdowały się na wielu wystawach organizowanych przez Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie oraz Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie, co świadczy o jego znaczeniu jako artysty w polskim świecie kultury i sztuki.
Wybrane dzieła medalierskie
Wśród osiągnięć Jan Solomon Minheimera, szczególne miejsce zajmują jego medale, które stanowią ważny element polskiej numizmatyki. Poniżej przedstawiamy wybrane przykłady jego twórczości:
- medal upamiętniający 50-lecie służby Iwana Fiodorowicza Paskiewicza, 1850 r.,
- medalion z portretem Feliksa Łubieńskiego, 1852 r.,
- medal z okazji otwarcia Akademii Medyczno-Chirurgicznej w Warszawie, 1857 r.,
- medal upamiętniający 60-lecie służby Fiodora Fiodorowicza Berga, 1872 r.
Przypisy
- Atlas 300 portretów w drzeworytach zasłużonych w narodzie Polaków i Polek / rysowanych przez Władysława Bakałowicza i Kazimierza Górnickiego, rytych zaś w zakładzie drzeworytniczym Jana Minhejmera.. katalogi.bn.org.pl. [dostęp 25.08.2024 r.]
- Andrzej Żbikowski: Minheimer Jan Salomon. sztetl.org.pl. [dostęp 22.08.2024 r.]
- Krzysztof Woźniakowski: Pierwsze lata warszawskiego „Przyjaciela Dzieci”: w kręgu Fryderyka Henryka Lewestama i współpracowników (kwiecień 1861 – czerwiec 1865), „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia”, t. XIII, nr 1 2015, s. 77.. sbsp.uken.krakow.pl. [dostęp 22.08.2024 r.]
- Krzysztof Woźniakowski i in.: Polish children’s press 1824–1918: an attempt at a synthetic look, „Rocznik Historii Prasy Polskiej”, t. XXIII, nr 1, s. 13.. journals.pan.pl. [dostęp 22.08.2024 r.]
- Marek Jerzy Minakowski: Wielcy żydowscy chrześcijanie. minakowski.pl, 05.10.2017 r. [dostęp 23.08.2024 r.]
- Medalion z portretem Feliksa Łubieńskiego. lazienki-krolewskie.pl. [dostęp 23.08.2024 r.]
- Medal sygnowany J MINHEIMER wybity w 1857. wcn.pl. [dostęp 23.08.2024 r.]
- Medal Fiodor Berg - 60-lecie służby 1872. wcn.pl. [dostęp 23.08.2024 r.]
- Medal upamiętniający 50-lecie służby Iwana Fiodorowicza Paskiewicza. wcn.pl. [dostęp 23.08.2024 r.]
- Fabryka guzików i wyrobów metalowych Minchejmera. warsawa1939.pl. [dostęp 02.07.2011 r.]
- a b Małgorzata Dubrowska, Andrzej Sołtan: Wytwórnie guzików w dziewiętnastowiecznej Warszawie i ich produkcja, „Almanach Muzealny”, t. III, nr 1 2001, s. 105.. bazhum.muzhp.pl. [dostęp 23.08.2024 r.]
- LechL. Kokociński LechL., Pieniądz papierowy na ziemiach polskich, wyd. pierwsze, Warszawa: ROSIKON PRESS, 1996, s. 38.
- Mieczysław Opałek, Drzeworyt w czasopismach polskich XIX stulecia, Wrocław s. 15.
- Małgorzata Dubrowska, Andrzej Sołtan: Wytwórnie guzików w dziewiętnastowiecznej Warszawie i ich produkcja, „Almanach Muzealny”, t. III, nr 1 2001, s. 103.. bazhum.muzhp.pl. [dostęp 23.08.2024 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Ilona Janyst | Elżbieta Kurkowska | Artur Kempa | Ewa Podleś | Marta Tomaszewska | Helena Kitajewicz | Małgorzata Starowieyska | Józef Lejtes | Maciej Musiał (aktor) | Marian Tatarkiewicz | Ryszard Kuba Grzybowski | Joanna Chmielewska | Andrzej Szenajch | Karol Borowski | Marcin Grzymowicz | Stanisław Miedza-Tomaszewski | Franciszek Lessel | Michał du Laurans | Platoon | Józef Bohdan DziekońskiOceń: Jan Solomon Minheimer