Roman Loth

---

Życiorys

Roman Loth był synem Wacława Lotha oraz Janiny Loth z domu Grabowskiej. W trakcie drugiej wojny światowej zaangażował się w działalność harcerską w ramach Szarych Szeregów. Po zakończeniu powstania warszawskiego osiedlił się w Radomiu. W 1949 roku ukończył VI Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego w Radomiu.

W 1954 roku zrealizował studia na kierunku filologia polska na Uniwersytecie Warszawskim, jednak jego związek z Instytutem Badań Literackich PAN rozpoczął się już w 1951 roku. Na początku podejmował się prac zleconych, a od 1952 roku został zatrudniony jako asystent, które to stanowisko zamienił na adiunktura w 1956 roku. Od 1962 roku był adiunktem dokumentacji naukowej w Dziale Dokumentacji Naukowej Literatury Polskiej końca XIX i XX wieku.

W 1966 roku jego kariery zawiodła go w kierunku dokumentalisty dyplomowanego, a od 1971 roku pełnił rolę starszego dokumentalisty dyplomowanego w Pracowni Słownika Współczesnych Pisarzy Polskich, której przemianowano na Pracownię Dokumentacji Literatury Współczesnej w 1968 roku. Moment kulminacyjny jego kariery naukowej nastąpił w 1970 roku, gdy obronił pracę doktorską Kronika życia i twórczości Jana Kasprowicza, kierowaną przez Ewę Korzeniewską, uzyskując tym samym tytuł doktora. W 1975 roku zdobył stopień doktora habilitowanego dzięki krytycznemu wydaniu tomów I i II Pism zebranych Jana Kasprowicza.

W latach 1975-1991 pełnił funkcję kierownika Pracowni Historii Literatury Okresu Młodej Polski w IBL. W 1977 roku zyskał tytuł docenta, a w 1991 roku został uhonorowany tytułem profesora nauk humanistycznych. Dwa lata później objął kierownictwo Centrum Informacji Literaturoznawczej IBL.

Debiutując w roli krytyka literackiego w 1951 roku na łamach pisma Pokolenie, Loth początkowo koncentrował swoją uwagę na bibliografiach czasopism. Należał do zespołu, który przygotował bibliografię zawartości pisma Głos a także wspólnie z Elżbietą Sawicką przygotował nieopublikowaną bibliografię Kultura Robotnicza oraz Nowa Kultura. Współpracując z Marią Lipską, opublikował w 1957 roku bibliografię zawartości pisma Ogniwo.

Wkrótce jego zainteresowania badawcze zaczęły koncentrować się na twórczości Jana Kasprowicza. W 1962 roku wydana została jego książka Młodość Jana Kasprowicza. Szkic biograficzny, a dwa lata później zredagował tomy Wspomnienia o Janie Kasprowiczu oraz wspomnienia Marii Kasprowiczowej W naszym górskim domu w 1969 roku. Jego praca doktorska, poświęcona Kasprowiczowi, zaowocowała obroną w 1970 roku.

W latach 70-tych, wspólnie z Janem Józefem Lipskim, zajął się redakcją krytycznego wydania Pism zebranych poety. W ramach tego projektu opracował kilka tomów, w tym tom I Utwory literackie. 1. Poezje 1888, a także tom II oraz tom IV.

Zachował aktywność twórczą alimentując publikację takich tomów jak Z Tatr w 1976 roku czy Pieśń o Waligórze w 1988. W kolejnych latach w ramach serii Małej Serii Kasprowiczowskiej wydano cztery tomy jego wierszy. Starannie opracowywał także dzieła innych poetów, w tym Wiersze wybrane Edwarda Szymańskiego oraz Poezje wybrane Antoniego Słonimskiego.

Nie ograniczał się jedynie do pracy literackiej; w latach 1965-1970 publikował także pod pseudonimem Marceli Radomiński. Jego liczne publikacje obejmowały między innymi: Przewodnik polonisty oraz Bibliografia i biblioteka w pracy polonisty.

Z racji swojego dorobku naukowego, wykładał także na Wydziale Polonistyki UW, Uniwersytecie Łódzkim, Wydziale Wiedzy o Teatrze Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie oraz w Studium Komunikowania Społecznego KUL.

Loth był aktywnym członkiem Komitetu Nauk i Literaturze PAN oraz Komisji Edytorsko-Tekstologicznej, kierując tą ostatnią między 1984 a 1986 rokiem. W następnych latach należał do wielu towarzystw, w tym Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza, Stowarzyszenia Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza, a także Polskiego PEN Clubu.

W 2008 roku otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 30 listopada 2019 roku, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (aleja F-34), gdzie został pochowany 11 grudnia 2019 roku.

---

Oceń: Roman Loth

---