Janina Buczyńska

---

Życiorys

Janina Buczyńska rozpoczęła swoją edukację w siedmioklasowej Publicznej Szkole Powszechnej nr 98, którą ukończyła w 1942 roku, w trudnym czasie okupacji niemieckiej. Następnie zapisała się do I Miejskiej Szkoły Zawodowej Żeńskiej, znanej dzisiaj jako Zespół Szkół Odzieżowych, Fryzjerskich i Kosmetycznych nr 22, gdzie tajnie realizowany był program gimnazjum ogólnokształcącego.

Działalność konspiracyjna

W latach 1943–1944 była aktywna w konspiracyjnym harcerstwie, występując pod pseudonimem „Elka”. Wybuch powstania warszawskiego w 1944 roku przerwał jej edukację. Janina wzięła udział w powstaniu jako łączniczka, działając na terenie Śródmieścia Południowego. Została członkinią I Obwodu „Radwan” Obwodu Śródmieście Armii Krajowej w Rejonie 3 „Ratusz”, gdzie pełniła funkcję w Wojskowej Służbie Ochrony Powstania. Po kapitulacji powstania została wywieziona do Niemiec, gdzie trafiła do obozu jenieckiego.

Działalność powojenna

Po zakończeniu wojny Janina Buczyńska kontynuowała swoją naukę w Niemczech, gdzie zdała małą maturę. W maju 1947 roku powróciła do Warszawy i rozpoczęła naukę w Liceum Ogólnokształcącym im. J. Słowackiego, które ukończyła, zdając maturę rok później. Po maturze rozpoczęła studia na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym (sekcja fizyki) Uniwersytetu Warszawskiego, ale z przyczyn zdrowotnych musiała je przerwać. Ostatecznie dyplom ukończenia studiów I stopnia w zakresie fizyki uzyskała w styczniu 1956 roku na Wydziale Matematyki i Fizyki UW, po złożeniu egzaminów w ramach studiów eksternistycznych. Dyplom ukończenia studiów II stopnia na Wydziale Fizyki otrzymała w 1969 roku po obronie pracy magisterskiej pt. Warunki występowania spójności stanów atomowych i jej obserwacje metodami optycznymi.

Janina Buczyńska rozpoczęła pracę w Głównym Urzędzie Miar w marcu 1954 roku jako laborantka w Laboratorium Pomiarów Wielkości Cieplnych. Z biegiem lat, zdobywając wiedzę i doświadczenie, awansowała na kolejne stanowiska: młodszego metrologa (1956), metrologa w pracowni pomiarów ciepła (1959), metrologa w Laboratorium Pomiarów Ciepła (1961), a w maju 1962 roku objęła stanowisko starszego metrologa w Laboratorium Pomiarów Temperatury, które było kierowane przez doc. Janinę Butkiewicz. Po utworzeniu Centralnego Urzędu Jakości i Miar oraz wprowadzeniu zmian organizacyjnych w 1967 roku, powierzono jej stanowisko starszego metrologa oraz zastępcy kierownika Laboratorium Pomiarów Temperatury w Zakładzie Metrologicznym Termodynamiki.

Wśród jej obowiązków znajdowało się między innymi opracowywanie przepisów i instrukcji, prowadzenie prac legalizacyjnych z zakresu termometrii rozszerzalnościowej oraz realizacja prac naukowo-badawczych dotyczących międzynarodowej skali temperatur. Wśród jej osiągnięć można wymienić: opracowanie nowelizacji przepisów i instrukcji dotyczących sprawdzania termometrów szklanych, autorskie stworzenie trzech norm PN, udział w tworzeniu zaleceń Międzynarodowej Organizacji Metrologii Prawnej (OIML) dotyczących termometrów lekarskich oraz w opracowaniu norm Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej (ISO). Dodatkowo uczestniczyła w organizacji pracowni pomiarów temperatury termometrami szklanymi w okręgowych urzędach miar, przekazując im uprawnienia do legalizacji tych instrumentów. Dzięki jej pracy polska służba miar w obszarze termometrii szklanej osiągnęła europejski poziom, co zostało potwierdzone przez doc. Andrzeja Houwalta, Kierownika Zakładu Termodynamiki. Janina Buczyńska zyskała status międzynarodowego autorytetu w tej dziedzinie. Zasłużoną emeryturę rozpoczęła 31 października 1983 roku.

Zmarła 9 stycznia 1993 roku i została pochowana w Warszawie na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 254).

Publikacje, artykuły, sprawozdania

Janina Buczyńska jest autorką wielu istotnych publikacji oraz sprawozdań w dziedzinie pomiarów temperatury. Poniżej przedstawiamy kluczowe dzieła jej autorstwa:

• Butkiewicz J., Buczyńska J., Skale temperatury i jej legalne jednostki, [w:] „Pomiary, Automatyka, Kontrola” 1968 nr 1,
• Przeprowadzenie pomiarów wstępnych w zakresie wzorcowania termometrów szklanych za pomocą termometrów oporowych – sprawozdanie z pracy badawczej, 1968,
• Realizacja punktu potrójnego wody w oparciu o prototypową komórkę produkcji Laboratorium Pomiarów Temperatury Centralnego Urzędu Jakości i Miar (CUJiM) – sprawozdanie z pracy badawczej, 1968,
• Podstawowe zadania dotyczące odtwarzania i przekazywania Międzynarodowej Praktycznej Skali Temperatury (MPST) w zakresie od -200 do +1100 st. C – sprawozdanie z pracy badawczej, 1972,
• Ustalenie charakterystyk etalonów kontrolnych I rzędu w postaci termometrów szklanych w zakresie wskazań od 0 do 200 st. C w odniesieniu do Międzynarodowej Praktycznej Skali Temperatury (MPST) zrealizowanej w Polskim Komitecie Normalizacji i Miar (PKNiM) – sprawozdanie z pracy badawczej, 1972.

Nagrody i odznaczenia

Janina Buczyńska była osobą, która zdobyła wiele wyróżnień za swoje zasługi. W ciągu swojej kariery otrzymała następujące nagrody:

• 1975 – srebrny Krzyż Zasługi,
• 1976 – medal za Warszawę 1939–1945,
• 1980 – złoty Krzyż Zasługi.

---

Oceń: Janina Buczyńska

---