Marek Klingberg

Nauka i edukacja

Marek Klingberg, znany również jako Awraham Mordechaj Klingberg, to postać o bogatej historii, której życie splata się z wieloma różnorodnymi wątkami. Urodził się 7 października 1918 roku w Warszawie, a swoje ostatnie dni spędził w Paryżu, gdzie zmarł 30 listopada 2015 roku.

Był on nie tylko izraelskim epidemiologiem, ale również osobą zagadkową, pełniącą rolę zastępcy dyrektora do spraw naukowych w instytucie biologicznym w Nes Cijjona w Izraelu. Jego kariera związana była z badaniami w dziedzinie biologii, co przyczyniło się do postępu w tych naukach. Jednak nie tylko osiągnięcia naukowe wyróżniały Klingberga; jego historia życia obfituje również w kontrowersyjne elementy, gdyż był także uznawany za szpiega KGB.

Życiorys

W 1939 roku, w momencie wybuchu II wojny światowej, Marek Klingberg był zaledwie 21-letnim studentem medycyny w Warszawie. Jego rodzina znalazła się w dramatycznej sytuacji. Ojciec próbował przekonać matkę do ucieczki do ZSRR, jednak ta była przekonana, że alianci przyjdą w obronie Polski. Osobista decyzja ojca była jednoznaczna – przynajmniej jeden członek rodziny musiał przeżyć i wydostać się do Związku Radzieckiego. Niestety, jego rodzice oraz brat pozostali w kraju i zginęli w 1942 roku w obozie w Treblince.

Klingberg, po opuszczeniu Polski, znalazł się w ZSRR, gdzie dokończył studia medyczne. W 1948 roku podjął decyzję o emigracji do Izraela, gdzie rozpoczął nowe życie. Przez pewien czas był bliskim przyjacielem oraz współpracownikiem Ludwika Flecka, któremu pomógł w znalezieniu pracy w Izraelu w 1957 roku.

Jednak życie Klingberga nie było wolne od kontrowersji. Wkrótce został oskarżony o szpiegostwo na rzecz ZSRR, ujawniając szczegóły dotyczące działalności instytutu w Nes Syjonie, który zajmował się badaniami nad bronią biologiczną. Mimo że Mosad miał swoje podejrzenia, Klingberg długo pozostawał na wolności, a nawet przeszedł pomyślnie badanie wykrywaczem kłamstw.

W 1983 roku sprawa przybrała poważny obrót, gdy wytoczono mu tajny proces, którego szczegóły zostały utajnione przez Izrael do 1993 roku. Klingberg spędził czas w więzieniu, a następnie w areszcie domowym od 1998 roku, odzyskując wolność dopiero w 2003 roku. Jego historia została opisana przez Josiego Melmana, dziennikarza znanego z publikacji o szpiegostwie, który nazwał sprawę Klingberga „najbardziej destrukcyjnym skandalem szpiegowskim w historii Izraela”. Melman podkreślał, że Klingberg działał z pobudek ideologicznych, pragnąc spłacić dług wdzięczności wobec ZSRR, który umożliwił mu ucieczkę przed nazistami oraz ukończenie studiów. W jego przekonaniu pokój można było osiągnąć tylko wówczas, gdy zarówno Wschód, jak i Zachód dysponowały równą siłą militarną.

Pod koniec swego życia Klingberg zamieszkał w Paryżu, gdzie jego córka pracowała jako socjolog, a wnuk pełnił rolę rzecznika paryskiego oddziału Partii Komunistycznej Francji oraz doradcy mer Paryża, Anne Hidalgo, w sprawach związanych z mieszkaniami.

Przypisy

  1. Markus Klingberg (2010), „An epidemiologist’s journey from typhus to thalidomide, and from the Soviet Union to Seveso”, JLL Bulletin: Commentaries on the history of treatment evaluation.
  2. a b William Grimes: Marcus Klingberg, Highest-Ranking Soviet Spy Caught in Israel, Dies at 97. nytimes.com, 03.12.2015 r. [dostęp 04.12.2015 r.]
  3. „Last KGB Spy to be Released in Israel”, pravda.ru, 15.01.2003 r.
  4. a b Hameraglim: Parashot Rigul Bimdinat Yisrael, współautor: Eitan Haber, Tel Awiw: Yediʻot Aḥronot: Sifre ḥemed, 2002 r.
  5. iris.ehess.fr.
  6. www.paris.pcf.fr. paris.pcf.fr. [zarchiwizowane z tego adresu 27.04.2012 r.]

Oceń: Marek Klingberg

★★★★★
Średnia ocena:4.49 Liczba ocen:10