Anna Wierzbicka


Anna Wierzbicka, urodzona 10 marca 1938 roku w Warszawie, to wybitna polska językoznawczyni, która zdobyła międzynarodowe uznanie w obszarze semantyki, pragmatyki oraz językoznawstwa międzykulturowego.

Wierzbicka jest twórczynią naturalnego metajęzyka semantycznego, który stanowi istotny wkład w badania nad znaczeniem językowym i jego zrozumieniem w kontekście różnych kultur.

Życiorys

Anna Wierzbicka przyszła na świat 10 marca 1938 roku w Warszawie, jako córka Marii i Tadeusza Smoleńskich. W ostatnich miesiącach II wojny światowej przebywała z matką oraz starszą siostrą w obozie pracy w Hameln.

W 1954 roku, mając zaledwie 16 lat, rozpoczęła naukę na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. To tam poznała Piotra Wierzbickiego, którego poślubiła niedługo po uzyskaniu dyplomu.

Po ukończeniu studiów, Anna kontynuowała swoją pracę naukową w Instytucie Badań Literackich PAN, gdzie pod kierunkiem prof. Marii Renaty Mayenowej przygotowała i obroniła swoją pracę doktorską w 1964 roku. W 1969 roku uzyskała habilitację.

Po zakończeniu małżeństwa z Wierzbickim, w 1970 roku wyszła za mąż za Johna Besemeresa, a w 1972 wspólnie wyjechali do Australii. Od 1973 roku Anna Wierzbicka jest zatrudniona w Australian National University.

Jest aktywną członkinią takich instytucji jak Australian Academy of Humanities, Australian Academy of Social Science, Rosyjska Akademia Nauk oraz Polska Akademia Umiejętności.

Nagrody i odznaczenia

Anna Wierzbicka, znana lingwistka, zdobyła szereg wyróżnień i odznaczeń w trakcie swojej kariery naukowej. Wśród nich można wymienić:

  • nagrodę Humboldta dla Zagranicznych Badaczy w dziedzinie humanistyki w roku 1995,
  • doktora honoris causa przyznanego przez Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w roku 2004,
  • doktora honoris causa przyznanego przez Uniwersytet Warszawski w roku 2006,
  • Międzynarodową Nagrodę Dobruszyna w roku 2010,
  • Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w roku 2010 w dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych za stworzenie teorii naturalnego metajęzyka semantycznego oraz odkrycie zbioru znaczeń elementarnych wspólnych dla wszystkich języków.

Dzieła Anny Wierzbickiej

Oto wybór wybitnych prac, które wyszły spod pióra Anny Wierzbickiej, znanej lingwistki i kulturoznawczyni, która w wyjątkowy sposób łączy semantykę z kontekstem kulturowym.

  • Imprisoned in English: The hazards of English as a default language (2014),
  • Experience, Evidence, and Sense: The hidden cultural legacy of English (2010),
  • Semantyka. Jednostki elementarne i uniwersalne (2006) (tłumaczenie książki Semantics: Primes and Universals z 1996 r.),
  • English. Meaning and Culture (2006),
  • Co mówi Jezus? Objaśnianie przypowieści ewangelicznych w słowach prostych i uniwersalnych (What Did Jesus Mean? Explaining the Sermon on the Mount and the Parables in simple and universal human concepts, 2001, wyd. polskie 2002 – okrojone),
  • Język – umysł – kultura (1999, wybór prac naukowych),
  • Emotions Across Languages and Cultures: Diversity and universals (1999),
  • Understanding Cultures Through Their Key Words: English, Russian, Polish, German, Japanese (1997) polskie tłumaczenie: Słowa klucze. Różne języki – różne kultury (2007),
  • Semantics: Primes and Universals (1996),
  • Semantics, Culture and Cognition: Universal human concepts in culture-specific configurations (1992),
  • Cross-cultural pragmatics: The semantics of human interaction (1991),
  • The Semantics of Grammar (1988),
  • English Speech Act Verbs: A semantic dictionary (1987),
  • Lexicography and Conceptual Analysis (1985),
  • The Case for Surface Case (1980),
  • Lingua Mentalis: The semantics of natural language (1980),
  • Semantic Primitives (1972).

Przypisy

  1. a b Anna Goc. Przekładanie siebie. „Tygodnik Powszechny”. 36/2015, 06.09.2015 r. Kraków.
  2. Prof. Anna Wierzbicka – laureatka Nagrody FNP 2010. fnp.org.pl. [dostęp 13.09.2015 r.]
  3. Doktorzy honoris causa UMCS. umcs.lublin.pl. [dostęp 23.02.2011 r.]
  4. Doktoraty HC [online], uw.edu.pl [dostęp 21.02.2011 r.]
  5. Laureaci Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w 2010 roku.

Oceń: Anna Wierzbicka

Średnia ocena:4.57 Liczba ocen:7