Edward Szymański (poeta)

---

Życiorys

Edward Szymański, znany polski poeta, studiował polonistykę naUniwersytecie Warszawskim. W trakcie swojego życia angażował się w różne zawody; pracował m.in. na poczcie, był również robotnikiem i nauczycielem. Jego twórczość często odnosiła się do tematów związanych z robotnikami oraz socjalizmem, co nawiązywało do jego działalności w Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). Szymański aktywnie uczestniczył w ruchu antyfaszystowskim, mając na celu wsparcie osób prześladowanych przez reżim. Był zaangażowany w Związek Transportowców oraz Związek Drukarzy. Ponadto, był członkiem Czerwonego Harcerstwa TUR, ZNMS „Życie” oraz Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych.

W obliczu wybuchu II wojny światowej próbował uciekać na wschód, niestety podczas podróży doszło do wypadku samochodowego, który wymagał przeprowadzenia trepanacji czaszki. Po wypadku, razem z rodziną przeniósł się do domku położonego na granicy wsi Drgicz i Stoczek. Tam, w swoich skromnych warunkach, udzielał schronienia działaczom konspiracyjnym, którzy byli poszukiwani przez niemieckie władze. Od 1942 roku ukrywał się w podlaskich wioskach. Jego działalność przeciwko okupantom zakończyła się w momencie aresztowania przez gestapo, co doprowadziło do trzymiesięcznego pobytu w areszcie na Pawiaku. Ostatecznie zginął 15 grudnia 1943 roku w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau.

Życie prywatne

Szymański miał dwie żony. Jego pierwsza małżonka, Maria z domu Patryn, zmarła, a poeta posługiwał się wówczas pseudonimem Marian Patryn. Drugą żoną była Natalia z domu Ładosz, z którą doczekał się dwojga dzieci: syna Łukasza oraz córki Ewy.

Twórczość

Edward Szymański był wszechstronnie uzdolnionym twórcą, który eksperymentował z różnymi formami literackimi. W jego bogatej twórczości można znaleźć między innymi: poezje, satyry, fraszki, piosenki oraz nowele. Nie ograniczał się jedynie do literatury pięknej; pisał także inscenizacje, recenzje oraz zajmował się publicystyką. Jego dorobek obejmował również utwory skierowane do dzieci. Warto nadmienić, że podjął się przetłumaczenia łacińskiego poematu Lukrecjusza zatytułowanego O naturze wszechrzeczy (łac. De rerum natura). W literackiej działalności stosował pseudonim Marian Patryn.

W obszarze poezji Szymański wydał wiele interesujących tytułów, w tym:

• Poezja – 20 milionów (1932) – jego nakład został skonfiskowany przez cenzurę,
• Miłość przez małe „m” (1933),
• Do mieszkańców Marsa (1934),
• ABC (1936) – zbiór wierszy dla dzieci,
• Słońce na szynach (1937).

W dziedzinie piosenki stworzył Piosenki robotnicze (1938), które były zbiorem utworów osadzonych w realiach życia społecznego tamtych czasów.

W kontekście publicystyki, Szymański w latach 1932–1933 współredagował tygodnik Płomienie, a także redagował Przegląd Futrzany i Kuśnierski w okresie 1932–1935. Ponadto, uczestniczył w redakcji tygodnika dla dzieci i młodzieży Płomyk oraz innych czasopism wydawanych przez Związek Nauczycielstwa Polskiego. Jego prace były również publikowane w Szpilkach.

Odznaczenia

W 1946 roku, na mocy decyzji Krajowej Rady Narodowej, pośmiertnie przyznano mu Krzyż Grunwaldu II klasy.

Upamiętnienie

Edward Szymański jest patronem wielu placówek edukacyjnych, w tym:

• Szkoły Podstawowej Nr 23 w Warszawie,
• Publicznej Szkoły Podstawowej w Grzebowilku,
• Powiatowego Zespołu Nr 5 Szkół Budowlanych w Oświęcimiu,
• Szkoły Podstawowej w Stoczku.

Jednym z miejsc upamiętniających jego osobę jest park zlokalizowany na Woli w Warszawie, w którym stoi również jego popiersie. Dodatkowo, jego imieniem nazwano ulice zarówno w Łodzi, jak i w Warszawie.

---

Oceń: Edward Szymański (poeta)

---