Wiesław Jerzy Domasłowski, urodzony 3 czerwca 1926 roku w Warszawie, a zmarły 19 lutego 2021 roku w Toruniu, był wybitnym polskim chemikiem oraz konserwatorem zabytków. Jego kariera naukowa była ściśle związana z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie pełnił funkcję profesora.
Domasłowski znany był z osiągnięć w dziedzinie chemii, a także z zaangażowania w ochronę dóbr kultury.
Życiorys
„Wiesław Domasłowski urodził się jako syn Feliksa Domasłowskiego i Stanisławy z domu Katner. Jego ojciec miał bogate wojskowe życie, będąc żołnierzem III Brygady oraz Komendy Grupy Legionów Polskich, a w okresie międzywojennym służył w 2 Pułku Piechoty Legionów Wojska Polskiego, zdobywając m.in. Krzyż Walecznych. Po wojnie pełnił rolę urzędnika w Ministerstwie Spraw Wojskowych. Domasłowski swoje dzieciństwo spędził w Warszawie, jednak w roku 1938 rodzina, z uwagi na nowe obowiązki ojca w Komisariacie Generalnym RP we Wolnym Mieście Gdańsku, osiedliła się w Gdyni Orłowej. W trakcie niemieckiej okupacji Warszawy, w 1942 roku, został zmuszony do wyjazdu na roboty przymusowe do Niemiec. Niestety, jego brat, Lech Domasłowski (ur. 1924), zginął podczas powstania warszawskiego w 1944 roku, walcząc jako żołnierz Armii Krajowej w batalionie Zośka. Obaj rodzice również ponieśli konsekwencje wojenne, zostali wywiezieni na roboty przymusowe. Po wojnie, w 1945 roku, Domasłowski wraz z rodziną powrócił do Gdyni, gdzie z powodzeniem ukończył zarówno gimnazjum, jak i liceum OO. Jezuitów.
W 1948 roku wstąpił do PZPR. W latach 1947–1952 studiował chemię na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, a swoją pracę magisterską pisał pod opieką profesory Witolda Zacharewicza. Z tą uczelnią związał całą swoją karierę naukową. W 1964 roku obronił rozprawę doktorską zatytułowaną „Badania nad technologią materiałów do kitowania i rekonstrukcji kamiennych rzeźb i detali architektonicznych” (promotorem był prof. Ernest Pischinger), a w 1967 roku ukończył przewód habilitacyjny z pracą pt. „Badania nad strukturalnym wzmacnianiem kamieni roztworami żywic epoksydowych”. Uznanie zdobył poprzez uzyskanie tytułu profesora nadzwyczajnego w 1975 roku, a tytuł profesora zwyczajnego otrzymał w 1989 roku.
Od chwili zakończenia studiów, Domasłowski związał swoją karierę z Katedrą Technologii i Technik Malarskich, a następnie, od 1969 roku, z Instytutem Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa na Wydziale Sztuk Pięknych UMK, gdzie awansował na różne stanowiska: zastępca asystenta i asystent (1952–1953), starszy asystent (1953–1955), adiunkt (1955–1967), docent (1967–1975), profesor nadzwyczajny (1975–1989), oraz profesor zwyczajny (1989–2007). W latach 1968–1969 pełnił funkcję kierownika katedry. Z kolei w latach 1969-1979 oraz 1984-1987 był dyrektorem Instytutu Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa UMK. W tym samym czasie, w latach 1978-1981, zajmował stanowisko prorektora ds. nauki i współpracy z zagranicą.
Od 1969 do 2000 roku Domasłowski kierował Zakładem Konserwacji Elementów i Detali Architektonicznych. Przyczynił się również do prowadzenia Laboratorium Naukowo-Badawczego Konserwacji Kamienia i Szkła/Laboratorium Naukowo-Badawczego Konserwacji Kamienia PP PKZ w latach 1968-1985. W 1988-1990 zasiadał w Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej do Spraw Kadr Naukowych. Chociaż przeszedł na emeryturę w 1996 roku, przez następne jedenaście lat prowadził wykłady na uczelni w wymiarze pół etatu. Dodatkowo, w latach 1977 i 1979, prowadził wykłady na międzynarodowych kursach UNESCO w Wenecji, a w latach 1989-1991 wykładał na Fachhochschule w Kolonii, gdzie zainicjował specjalizację z zakresu konserwacji kamienia. Jako uczestnik licznych sympozjów, był członkiem wielu stowarzyszeń i rad naukowych, pełniąc także rolę rzeczoznawcy dla Ministra Kultury i Sztuki (1970–2000), PP PKZ (1969–1994) oraz UNESCO (od 1971 roku).
W trakcie swojej kariery, Domasłowski otrzymał wiele nagród oraz odznaczeń, w tym Krzyż Kawalerski i Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, a także Nagrodę Prezydenta Miasta Torunia za rok 2001. W 2004 roku był współzałożycielem oraz pierwszym prezesem Stowarzyszenia Dziedzictwo Torunia, obecnie pełni funkcję przewodniczącego Komisji Rewizyjnej. Jego kluczowe badania koncentrują się na konserwacji kamiennych obiektów zabytkowych oraz na zastosowaniu żywic sztucznych w tego typu pracach konserwatorskich.
Wśród jego najważniejszych projektów znajduje się m.in. rekonstrukcja kamiennych pilastrów w Kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu w Krakowie. Oprócz tego, współpracował przy konserwacji manierystycznego portalu kamienicy Eskenów w Toruniu, a także wieżyczek ratusza w Toruniu, gotyckiej konsoli z Mojżeszem (pozostałej po figurze Pięknej Madonny) w katedrze w Toruniu, romańskiego portalu ołbińskiego w katedrze św. Marii Magdaleny we Wrocławiu oraz wystroju rzeźbiarskiego elewacji ratusza wrocławskiego. Dodatkowo, pracował nad zachowaniem barokowych rzeźb na moście gotyckim w Kłodzku. Jako ekspert z zakresu konserwacji, zajął się również witrażami i drewnem, m.in. relikwiarzem św. Wojciecha w Gnieźnie. Warto wspomnieć, że wspólnie z zespołem wykonał kopię brązowych Drzwi Gnieźnieńskich. Poza Polską, działał w krajach takich jak Bułgaria, Egipt (Świątynia Hatszepsut w Deir el-Bahari), Kambodża (Angkor Wat), Macedonia (rzymski piec ceramiczny w Ochrydzie), Chile (kolosy na Wyspie Wielkanocnej) i Niemcy, tworząc kilkadziesiąt ekspertyz konserwatorskich. W swoim dorobku naukowym opublikował ponad 100 prac, będąc promotorem dla ponad 150 prac magisterskich oraz 13 doktoratów.
Warto dodać, że również w rodzinie Domasłowskich były tradycje konserwatorskie. Jego żona, Wacława Szmidel-Domasłowska (1935-2021), była również konserwatorem zabytków.
Przypisy
- a b Żołnierze Niepodległości: Domasłowski Feliks. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 16.04.2022 r.]
- Zmarł prof. Wiesław Jerzy Domasłowski. 19.02.2021 r. [dostęp 25.02.2021 r.]
- Prof. zw. dr hab. Wiesław Jerzy Domasłowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 10.12.2008 r.]
- Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 172–173. ISBN 83-223-2073-6.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Stefan Weychert | Cecylia Niewiadomska | Eugenia Sokolnicka | Marek Kalbarczyk | Roman Loth | Robert Wiśniewski | Anna Wierzbicka | Szymon Suckewer | Jan Roguski | Marek Klingberg | Shlomo Dykman | Janusz Ciborowski | Janina Buczyńska | Jerzy Mieścicki | Lech Ostrowski | Stanisław Kryński (tłumacz) | Witold Wierzbicki | Janusz Siatkowski | Zbigniew Śliwiński (pianista) | Chaïm PerelmanOceń: Wiesław Domasłowski