Piotr Morawski, urodzony 27 grudnia 1976 roku w Warszawie, to znany polski himalaista, który w swoim życiu zdobł 6 ośmiotysięczników. Jego pasja do wspinaczki górskiej łączyła się z wybitnymi osiągnięciami naukowymi, bowiem zdobył tytuł doktora nauk chemicznych i pracował jako adiunkt na Politechnice Warszawskiej. Ponadto pełnił funkcję wiceprezesa Polskiego Związku Alpinizmu, co świadczy o jego zaangażowaniu w rozwój tej dyscypliny w Polsce.
Ważnym wydarzeniem w jego karierze wspinaczkowej było zdobycie w 2005 roku zimą Sziszapangmy, jako pierwsza z dwóch osób, wspólnie z Simone Moro. Ten wyczyn pozwolił mu na zapisanie się w historii alpinistyki, a Sziszapangma, jako czternasty najwyższy szczyt świata, stanowił ogromne wyzwanie, które z powodzeniem zrealizował.
Życiorys
W roku 2001 Piotr Morawski osiągnął szczyt Chan Tengri, co było znaczącym osiągnięciem w jego karierze wspinaczkowej. Następnie wziął udział w zimowej wyprawie na K2 w sezonie 2002/2003, gdzie wspólnie z Denisem Urubką dotarł do niespotykanej dotąd wysokości 7650 m, co stanowiło wówczas rekordowy punkt zdobyty zimą na tej majestatycznej górze.
W czasie kolejnej zimowej ekspedycji, tym razem na Sziszapangmę w sezonie 2003/2004, Morawski współpracował z Simone Moro, osiągając pierwsze zimowe przejście południowej ściany tej góry, mimo iż nie dotarli na szczyt. Rok później, 14 stycznia 2005, udało im się, jako pierwszym himalaistom, zdobyć zimą Sziszapangmę, co stanowiło kamień milowy w historii wspinaczki wysokogórskiej.
W 2005 roku, w tym samym czasie, Morawski obronił swoją pracę doktorską poświęconą zagadnieniom naukowym z zakresu chemii: „Wpływ wielkości, kształtu i polarności cząsteczek na równowagi fazowe. Wpływ wysokiego ciśnienia (do 1,5 GPa)”. Jego osiągnięcia naukowe i wspinaczkowe ukazują jego wszechstronność oraz pasję do badań i eksploracji górskich.
Rok 2006 przyniósł Morawskiemu kolejne sukcesy, gdy w ramach ekspedycji nazwanej Tryptyk Himalajski zdobył dwa ośmiotysięczniki. Po pierwsze, 24 kwietnia, wspólnie ze Słowakiem Peterem Hámorem wpisał się do historii zdobywając Czo Oju, a następnie 9 lipca zdobył Broad Peak po samotnym ataku szczytowym. W ramach tej samej wyprawy zdobył także wschodni wierzchołek Annapurny (8010 m n.p.m.) razem z Piotrem Pustelnikiem, decydując się na powrót, aby pomóc tybetańskiemu himalaiście, który doznał ślepoty śnieżnej.
15 lipca 2007 roku, o godzinie 13:40 czasu lokalnego, Morawski w towarzystwie zespołu polsko-słowackiego, w skład którego wchodzili Peter Hámor oraz Dodo Kopold, zdobył szczyt Nanga Parbat drogą Kinshofera. To osiągnięcie było częścią przygotowań do podjęcia próby zdobycia niezdobytej wówczas zachodniej ściany K2.
W ramach realizacji projektu Trawers Gaszerbrumów, Morawski zdobył Gaszerbrum I (8068 m) 25 czerwca 2008 roku, a następnie Gaszerbrum II (8035 m) 6 lipca 2008 roku. W duecie z Peterem Hámorem, dokonali trawersu Gaszerbrum I w stylu alpejskim, wykorzystując najpierw tzw. drogę hiszpańską, a później korzystając z trasy pierwszych zdobywców z 1958 roku. Wspólnie zdobyli Gaszerbrum II, wspinając się na szczyt standardową drogą alpejską, co dodatkowo potwierdziło ich umiejętności i determinację w wysokogórskiej wspinaczce.
Okoliczności śmierci
W tragicznym wypadku, który miał miejsce podczas polsko-słowackiej wyprawy, Piotr Morawski zginął, próbując zdobyć nową drogę na zachodniej ścianie Manaslu w Nepalu. Celem tej ekspedycji było także zaplanowane wejście aklimatyzacyjne zwykłą trasą na Dhaulagiri.
Podczas podejścia, na wysokości około 5760 metrów, Morawski nieszczęśliwie spadł w szczelinę o głębokości 25 metrów i utknął na 20. metrze. W wyniku błyskawicznej reakcji swojego partnera, Petera Hámora, oraz Justyny Szepieniec i ekipy wspinaczy z TOPR-u, udało się wydobyć go z niebezpieczeństwa. Niestety, wszelkie próby reanimacji okazały się bezskuteczne, a lekarz stwierdził zgon, co było ogromnym wstrząsem dla wszystkich obecnych na miejscu.
Jednak zgodnie z ostatnią wolą Morawskiego, jego ciało zostało złożone w Himalajach. W dniu 13 kwietnia 2009 roku, podczas ceremonii, jego ciało opuszczono na linach do lodowej szczeliny na wysokości 5700 m n.p.m. W tym smutnym wydarzeniu uczestniczyli bliscy oraz przyjaciele, w tym Peter Hámor, Justyna Szepieniec, Grzegorz Bargiel, Edward Lichota, Andrzej Mikler oraz Ryszard Gajewski z zespołu TOPR.
Morawski pozostawił za sobą żonę Olgę i dwóch synów, Ignacego oraz Gustawa, którzy muszą zmierzyć się z ogromną stratą.
Nagrody
Piotr Morawski to wybitny alpinista, który zdobył szereg znaczących nagród w swojej karierze. W 2005 roku został uhonorowany Nagrodą Środowisk Wspinaczkowych „Jedynka” za swoje osiągnięcie, którym było pierwsze zimowe wejście na Shisha Pangma, wznoszący się na wysokość 8027 m, realizowane tradycyjną drogą, w zespole z Simone Moro. Uroczysty moment wręczenia nagrody miał miejsce 11 grudnia 2005 roku podczas III Krakowskiego Festiwalu Górskiego.
Za tę niezwykle udaną wyprawę, Morawski współuczestniczył także w zdobyciu nagrody „Kolosa” w kategorii „Alpinizm”, przyznawanej za wybitne osiągnięcia w tej dziedzinie. Warto wspomnieć, że Piotr Morawski dwukrotnie znalazł się w gronie finalistów nagrody „Jedynka”. W 2006 roku osiągnięciem tym zyskał wyróżnienie wraz z Piotrem Pustelnikiem za zrealizowanie projektu Tryptyk Himalajski, obejmującego zdobycie Cho Oyu (drogą normalną), Annapurny Wschodniej (wschodnia grań) oraz Broad Peaku (drogą normalną). Niestety, z powodu niezbędnej pomocy udzielonej Tybetańczykowi, nie mogli oni zdobyć głównej Annapurny.
Natomiast w 2008 roku Morawski po raz kolejny znalazł się wśród finalistów, tym razem za realizację Trawersu Gasherbrum I (8068 m) i Gasherbrum II (8035 m), a także za próbę wspinaczki na zachodniej ścianie Annapurny, która zakończyła się na grani szczytowej. Choć nie udało im się zdobyć szczytu, zespół pokonał wymagającą drogę na potężnej ścianie, co samo w sobie stanowi znakomite osiągnięcie.
Publikacje
Piotr Morawski był aktywnym autorem tekstów związanych z tematyką podróżniczą oraz wspinaczkową. Jego relacje z wypraw ukazywały się w magazynach poświęconych tym dziedzinom, a od 2008 roku prowadził stałą rubrykę w prestiżowym czasopiśmie „Góry”.
Po jego śmierci wydano kilka książek, które obejmują różnorodne formy literackie, takie jak opowiadania, felietony oraz wspomnienia, dzięki czemu można lepiej poznać jego pasje oraz doświadczenia:
- Zostają góry: opowiadania, felietony, wspomnienia, Wydawnictwo Góry Books, Kraków 2010, ISBN 978-83-62301-00-3,
- Od początku do końca (wraz z żoną Olgą Morawską), National Geographic, Warszawa 2010, ISBN 978-83-7596-091-4,
- Od początku do końca (wyd. 2 zm.) (wraz z żoną Olgą Morawską), National Geographic, Warszawa 2010, ISBN 978-83-7596-172-0.
Upamiętnienie
W dniu 16 kwietnia 2009 w Warszawie miała miejsce msza pożegnalna, podczas której himalaista Piotr Morawski został uhonorowany przez Lecha Kaczyńskiego, ówczesnego prezydenta, odznaczeniem Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski. Przyznano je mu za wybitne osiągnięcia, które przyczyniły się do rozwoju polskiego himalaizmu oraz za rozsławianie Polski na arenie międzynarodowej.
Następnie, 17 października 2009, odbyła się ceremonia poświęcenia oraz odsłonięcia tablicy pamiątkowej poświęconej Piotrowi Morawskiemu, która znajduje się na Symbolicznym Cmentarzu Ofiar Gór pod Osterwą. W tym samym czasie, w październiku 2009 roku, zainstalowano drugą tablicę pamiątkową na Przełęczy Francuzów w okolicy Dhaulagiri.
Od 2010 roku jego imię nosi memoriał „Miej odwagę”, który ma na celu wspieranie innowacyjnych projektów górskich oraz badawczych. W pierwszej edycji Memoriału im. Piotra Morawskiego zgłoszono 120 wypraw, z których zwyciężył projekt Stefana Czernieckiego „Śladem szeptu amazońskiego potoku”. W ramach tej inicjatywy powołano również Alpinus Test Team i wsparcie dla pięciu kolejnych wypraw.
Druga edycja memoriału zarejestrowała 108 wypraw, z których wyróżniono Szymona Kowalczyka z jego projektem „Samotnie na dach Sahary”. Dodatkowo, nagrody przyznano za dwa projekty: „Na handbike’u Kobieta na Pico del Veleta” autorstwa Kariny Jasińskiej oraz „Jak skończę roczek to pojadę pod Kazbek. Z mamą” przygotowany przez Natalię Kozub i Paulinę Kozub. Wyniki zostały ogłoszone podczas Festiwalu Podróżników „Kolosy” w Gdyni, który odbył się 11 marca 2012.
Po śmierci Piotra Morawskiego, jego żona, Olga Morawska, podjęła prace nad wydaniem zbioru opowiadań i felietonów, które były publikowane przez wiele lat w magazynie „Góry”. Efektem tej pracy jest książka „Zostają góry”, wzbogacona zdjęciami wykonanymi przez samego himalaistę. W publikacji znajdują się również wspomnienia takich postaci jak Krzysztof Wielicki, Simone Moro, Peter Hámor, Dariusz Załuski oraz Piotr Pustelnik.
Kolejna książka, którą Olga Morawska wydała nosi tytuł „Od początku do końca”, w której przedstawia historię ich życia oraz zapiski z dzienników Piotra Morawskiego, dokumentujące jego wyprawy górskie. Publikacja zawiera również reminiscencje Olgi Morawskiej, które ukazują wspólne przeżycia małżonków.
Wejścia na wierzchołki ośmiotysięczników
Piotr Morawski zapisał się w historii wspinaczki wysokogórskiej jako wybitny alpinista, osiągając niezwykłe sukcesy na ośmiotysięcznikach. Poniżej przedstawione są jego osiągnięcia:
- 14 stycznia 2005 – zdobycie Sziszapangmy, co stanowiło pierwsze zimowe wejście,
- 24 kwietnia 2006 – zdobycie Czo Oju,
- 9 lipca 2006 – wejście na Broad Peak,
- 15 lipca 2007 – Nanga Parbat,
- 25 czerwca 2008 – osiągnięcie Gaszerbrum I,
- 6 lipca 2008 – zdobycie Gaszerbrum II.
Przypisy
- Szymon Kowalczyk zwycięzcą Memoriału im. Piotra Morawskiego [online], kolosy.pl, 13.03.2012 r. [dostęp 02.11.2024 r.]
- Gra w stylu alpejskim [online], kolosy.pl, 05.02.2012 r. [dostęp 02.11.2024 r.]
- Ostatnie dni głosowania na prace zgłoszone do II edycji Memoriału im. Piotra Morawskiego Miej odwagę! (29 lutego 2012). wspinanie.pl. [dostęp 11.03.2012 r.]
- Miej odwagę! Głosowanie rozpoczęte (02.02.2011 r.). wspinanie.pl. [dostęp 11.03.2012 r.]
- Odsłonięcie tablicy Piotra Morawskiego. wspinanie.pl. [dostęp 11.03.2012 r.]
- Pożegnanie Piotra Morawskiego [online], prezydent.pl, 06.04.2009 r. [dostęp 02.11.2024 r.]
- Wiadomość została podana 17.04.2009 na stronie głównej TOPR.
- Janusz Kurczab: Zginął Piotr Morawski, wspinanie.pl.
- Piotr Morawski. piotrmorawski.com.
- Dr inż. Piotr Jerzy Morawski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 12.03.2012 r.]
- Artur Paszczak: Wspomnienie o Piotrze Morawskim, „A-Zero”, nr 1(16), 2009, s. 6–7.
- a b c Marcin Miotk: Piotr Morawski zginął na Dhaulagiri. www.pza.org.pl. [dostęp 08.04.2009 r.]
- Zabrały go góry – Piotr Morawski (1976–2009).
- Laureaci „Jedynki”. wspinanie.pl. [dostęp 21.03.2012 r.]
- KFG zakończone - krótki raport, 12.12.2005 r. wspinanie.pl. [dostęp 21.03.2012 r.]
- Jedynka dla Kingi Ociepki, 11.12.2006 r. wspinanie.pl. [dostęp 21.03.2012 r.]
- Finaliści Jedynki 2008 wyłonieni!, 02.12.2008 r. wspinanie.pl. [dostęp 21.03.2012 r.]
- Nagroda Środowisk Wspinaczkowych - Jedynka: Finaliści Jedynki 2006 wyłonieni!. kfg.pl. [dostęp 21.03.2012 r.]
- Jedynka 2005 przyznana!, 12.12.2005 r. wspinanie.pl. [dostęp 21.03.2012 r.]
- Memoriał im. Piotra Morawskiego – Strona główna.
- Miej odwagę! – Memoriał im. Piotra Morawskiego. wspinanie.pl. [dostęp 11.03.2012 r.]
- Miej odwagę! – Memoriał im. Piotra Morawskiego. national-geographic.pl. [dostęp 12.03.2012 r.]
- RED: Ostatnie „pa” Olgi Morawskiej, N.p.m., styczeń 2010, nr 1 (106). npm.pl. [dostęp 12.03.2012 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Robert Bielecki | Kazimierz Kaszewski | Jan Krzysztof Makulski | Witold Wacławek | Adam Trojanowski | Tomasz Stępień | Elżbieta Aranowska | Juliusz Kłos | Stanisław Wójcicki (profesor) | Stanisław Janicki (1798–1855) | Irena Nowakowska | Klemens Szaniawski | Anita Szapira | Aniela Szycówna | Alicja Wołodźko-Butkiewicz | Tadeusz Jan Rychter | Maria Pogonowska | Leszek Dąbrowski (1911–1995) | Piotr Nowak (filozof) | Marcin Kazimierz LeonowiczOceń: Piotr Morawski