Mieczysław Centnerszwer

Nauka i edukacja

Mieczysław Centnerszwer, który przyszedł na świat 10 lipca 1874 roku w Warszawie, to postać niezwykle znacząca w historii polskiej chemii. Zmarł 27 marca 1944 roku w tym samym mieście. Był uznawanym chemikiem oraz profesorem w renomowanych instytucjach edukacyjnych, takich jak Politechnika Ryska oraz Uniwersytet Łotwy. Ponadto prowadził działalność naukową na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie wpłynął na rozwój dziedziny chemii w Polsce.

Życiorys

Mieczysław Centnerszwer przyszedł na świat w Warszawie, w żydowskiej rodzinie. Był synem Gabriela Centnerszwera (1841–1917) oraz wnukiem Jakuba Centnerszwera (1798–1880). Jego akademicka droga rozpoczęła się w Lipsku, gdzie studiował chemię, uzyskując doktorat w pracowni Wilhelma Ostwalda w 1898 roku. Po zakończeniu studiów zaoferowano mu stanowisko na Politechnice w Rydze, gdzie w 1908 roku objął funkcję profesora. Następnie, w latach 1919-1929, pracował na Uniwersytecie Łotwy w tym samym mieście.

W 1928 roku Centnerszwer otrzymał zaproszenie na Uniwersytet Warszawski, gdzie prosiło go o objęcie kierownictwa Zakładu Chemii Fizycznej na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym. W lipcu 1929 roku został mianowany profesorem zwyczajnym chemii fizycznej. Dwa lata później iw 1932 roku, utworzył Zakład Chemii Fizycznej na Uniwersytecie Warszawskim. W tej roli był aktywnym członkiem Polskiej Akademii Umiejętności oraz został uhonorowany tytułem doktora honoris causa na Uniwersytecie Łotwy i Uniwersytecie w Madrycie. W 1928 roku został także odznaczony orderem oficera Akademii Francuskiej. Jako profesor Uniwersytetu Józefa Piłsudskiego w Warszawie przeszedł w stan spoczynku 31 sierpnia 1939 roku, zgodnie z pragmatyką profesorską.

Na uniwersytecie w Lipsku Mieczysław Centnerszwer poznał Franciszkę Annę Beck, Niemkę, która przyjęła judaizm. Ich związek został sformalizowany w Berlinie 23 września 1900 roku. W latach 30. parę zamieszkiwała w domu profesorskim Stowarzyszenia Mieszkaniowego Spółdzielczego Profesorów UW na Sewerynowie w Warszawie.

W 1940 roku, w stolicy, Mieczysław rozwiódł się z żoną, która pozostała po stronie aryjskiej, podczas gdy on sam został zmuszony do przejścia do getta warszawskiego. W tym trudnym czasie prowadził zajęcia z fizyki i chemii na Kursach Przysposobienia Sanitarnego, które organizował Juliusz Zweibaum. Do lipca 1942 roku, Centnerszwer prowadził kursy chemiczne dla przyszłych farbiarzy. Tuż przed likwidacją getta przeszedł na stronę aryjską, ukrywając się w mieszkaniu byłej żony. Według relacji córki, został wydany przez syna dozorcy. 27 marca 1944 roku, podczas obecności żony, został zastrzelony przez gestapo. Jego ciało spoczęło na cmentarzu Powązkowskim. Żona Mieczysława, której wówczas było 70 lat, została deportowana do Niemiec na przymusowe roboty.

Dorobek naukowy

Mieczysław Centnerszwer był znakomitym naukowcem, którego badania koncentrowały się na różnych aspektach chemii, takich jak kinetyka reakcji chemicznych, korozja metali, elektroliza i równowaga w układach wielofazowych. Jego wkład w naukę obejmuje ponad 100 publikacji naukowych, w które zaangażował się jako autor lub współautor.

Wybrane prace

  • Teoria Jonów (1902),
  • Критическая температура растворов. СПб., 1903,
  • Szkice z historii chemii, dziesięć wykładów popularnych (1909),
  • Очерки по истории химии: Популярно-научные лекции. Одесса, 1912,
  • Das Radium und Radioaktivität (1913),
  • Практикум по химии. Рига, 1922,
  • Практическое введение в физическую химию и электрохимию. Рига, 1922,
  • Wykłady z chemii fizycznej (1933).

Patenty

  • Sposób otrzymywania potasowców i wapniowców za pomocą elektrolizy (1932),
  • Ogniwo galwaniczne, względnie akumulator elektryczny (1935).

Oceń: Mieczysław Centnerszwer

★★★★★
Średnia ocena:4.89 Liczba ocen:21