Gabriel Centnerszwer


Gabriel Centnerszwer był wybitnym polskim wydawcą oraz księgarzem żydowskiego pochodzenia, który odegrał znaczącą rolę w literackim krajobrazie Warszawy. Urodził się 30 września 1841 roku w stolicy Polski, w rodzinie żydowskiej, jako syn Jakuba Centnerszwera (1798–1880). Jego edukacja rozpoczęła się w latach 1863–1866, kiedy to studiował na Wydziale Filologiczno–Historycznym Szkoły Głównej Warszawskiej.

W 1867 roku Centnerszwer otworzył księgarnię asortymentowo-nakładową przy ulicy Marszałkowskiej, która z czasem stała się jedną z bardziej cenionych placówek wydawniczych, skupiającą się na literaturze pięknej oraz ludowej. Jego działalność była szczególnie istotna w kontekście wydawania książek dla dzieci żydowskiego pochodzenia, co czyniło go jednym z wiodących przedstawicieli tej gałęzi wydawniczej w Polsce.

W 1903 roku Gabriela Centnerszwera, wraz z księgarnią, nabyli Jakub Mortkowicz oraz Henryk Lindenfeld, jednak Centnerszwer pozostał w spółce, kontynuując swoją działalność w branży wydawniczej. Jego wkład w kulturę literacką został szeroko opisany w licznych opracowaniach historycznych, co świadczy o jego znaczeniu w tej dziedzinie.

W życiu prywatnym związany był małżeństwem z Rebeką z domu Silberfeld (1839–1917), z którą doczekał się jedynego syna, Mieczysława. Gabriel Centnerszwer zmarł w Warszawie, a jego ostatnie chwile spędzone w rodzinnym mieście stanowią szczególny symbol jego więzi z miejscem, które tak wiele dla niego znaczyło. Został pochowany na cmentarzu żydowskim znajdującym się przy ulicy Okopowej, co jest nie tylko zadośćuczynieniem dla jego pamięci, ale także wyrazem szacunku dla jego wkładu w polską kulturę.

Przypisy

  1. Grób Gabriela Centnerszwera w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie
  2. Henryk Kroszczor: Kartki z historii Żydów w Warszawie XIX-XX w: sylwetki, szkice. Żydowski Instytut Historyczny w Polsce, 1979 r. s. 92-93
  3. Za Janiną Cygańską.

Oceń: Gabriel Centnerszwer

Średnia ocena:4.8 Liczba ocen:9