Mathias Bersohn mieszkał przez całe swoje życie w Warszawie, gdzie przyszedł na świat 4 czerwca 1824 roku, a zmarł 19 listopada 1908 roku.
Był wybitnym historykiem sztuki i kultury, którego korzenie sięgały tradycji żydowskiej. Jego prace przyczyniły się do zrozumienia i docenienia dziedzictwa artystycznego Polski.
Życiorys
Mathias Bersohn, urodzony w żydowskiej rodzinie, był synem Majera Bersohna (1787–1873) oraz Chai Szyman (1796-1855). Posiadał znakomite pochodzenie, będąc bratem m.in. Jana (1829–1913) oraz Pauliny (żony Salomona Baumana). W swoim życiu, jako aktywny obywatel stolicy, był bankierem oraz pełnił szereg istotnych ról społecznych.
W 1877 roku objął funkcję sędziego handlowego. Poza tym, zajmował wysokie stanowisko prezesa zarządu Szpitala Dziecięcego Bersohnów i Baumanów. Działał również w Warszawskim Towarzystwie Dobroczynności, angażując się jako członek w Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk, a także w Komisji Archeologicznej i Sztuki Akademii Umiejętności w Krakowie.
Pasjonował się historią, zbierając zabytki archeologiczne i dzieła sztuki, które zasiliły bogatą kolekcję przekazaną testamentem Towarzystwu Zachęty Sztuk Pięknych. Mathias ponadto był autorem wielu publikacji, które ukazały się na łamach różnych wydawnictw.
W jego życiu prywatnym, żoną Mathiasa była Maria Levy (1834-1902), z którą doczekał się czterech córek. Wśród nich była Jadwiga, utalentowana literatka, poetka i tłumaczka (1853-1912), która była żoną Aleksandra Kraushara. Dwie inne córki to Hortensja, która wyszła za Franciszka Salezego Lewentala (1856-1923) oraz Wanda, żona bankiera Józefa Baumrittera (ur. 1861). Najmłodsza, Zofia, wyszła za Leopolda Landaua, również bankiera (ur. 1863).
Mathias Bersohn zmarł, a jego spoczynek znalazł się w grobowcu rodzinnym na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie, gdzie złożono go do kwatery 26, rząd 1.
Ważniejsze publikacje
Oto zestawienie ważniejszych publikacji związanych z działalnością Mathiasa Bersohna, które odzwierciedlają jego wkład w polską historię i kulturę.
- Tobiasz Kohn, lekarz polski XVII wieku, Kraków 1872,
- O rytownikach gdańskich. Podręcznik dla zbierających sztychy polskie, Warszawa 1887,
- Kilka słów o dawniejszych bóźnicach drewnianych w Polsce /Zeszyty 1-3/. Kraków 1895 – 1900 – 1903,
- Studenci Polacy na Uniwersytecie Bolońskim w XVI i XVII, t. 1 i 2, Kraków 1894,
- Modlitewnik królowej Maryi Kazimiery Sobieskiej, Warszawa 1896,
- Kilka słów o Janie Heweliuszu astronomie gdańskim z wieku XVII-go oraz o jego korespondencyi, Warszawa 1898,
- Dawna zbrojownia książąt Radziwiłłów w Nieświeżu, Warszawa 1904,
- Słownik biograficzny uczonych Żydów Polskich, Warszawa 1905 (przedruk: Warszawa 1983: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe).
Przypisy
- Grób Mathiasa Bersohna w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie.
- MathiasM. Bersohn MathiasM., Modlitewnik królowej Maryi Kazimiery Sobieskiej [online], polona.pl [dostęp 06.07.2019 r.]
- MathiasM. Bersohn MathiasM., Kilka słów o Janie Heweliuszu astronomie gdańskim z wieku XVII-go oraz o jego korespondencyi [online], polona.pl [dostęp 06.07.2019 r.]
- MathiasM. Bersohn MathiasM., Dawna zbrojownia książąt Radziwiłłów w Nieświeżu : (rozprawa czytana na posiedzeniu Komisyi Historyi Sztuki Akademii Umiejętności w Krakowie) [online], polona.pl [dostęp 06.07.2019 r.]
- MathiasM. Bersohn MathiasM., Kilka słów o dawniejszych bożnicach drewnianych w Polsce. Z. 1 [online], Osobne odb.: Sprawozdania Komisyi do Badania Hist. Sztuki w Polsce. T. 5, z. 4, polona.pl [dostęp 06.07.2019 r.]
- MathiasM. Berson MathiasM., Kilka słów o dawniejszych bożnicach drewnianych w Polsce. Z. 2 [online], Osobne odb.: Sprawozdania Komisyi do Badania Hist. Sztuki w Polsce. T. 6, z. 4, polona.pl [dostęp 06.07.2019 r.]
- MathiasM. Berson MathiasM., Kilka słów o dawniejszych bożnicach drewnianych w Polsce. Z. 3 [online], Osobne odb.: Sprawozdania Komisyi do Badania Hist. Sztuki w Polsce. T. 6, z. 4, polona.pl [dostęp 06.07.2019 r.]
- MathiasM. Bersohn MathiasM., Tobiasz Kohn, lekarz polski w XVII wieku [online], polona.pl [dostęp 06.07.2019 r.]
- Cmentarze m.st. Warszawy. Cmentarze żydowskie. Warszawa: Rokart, 2003. ISBN 83-916419-3-7.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Aleksander Wolicki | Henryk Greniewski | Konrad Bobiatyński | Aleksander Lech Godlewski | Bogdan Gadomski | Danuta Ulicka | Władysław Bułhak (historyk) | Paulina Włodawer | Andrzej Chojnowski | Tomasz Komornicki | Adam Fiok | Józef Półturzycki | Irena Huml | Teresa Dąbek-Wirgowa | Krzysztof Porwit | Henryk Wisner | Krzysztof Hejwowski | Amelia Hertzówna | Piotr Eberhardt | Samuel FogelsonOceń: Mathias Bersohn