Jan Berson

---

Życiorys

Jan Berson przyszedł na świat w Warszawie, w rodzinie o pochodzeniu żydowskim, będąc synem Majera Bersohna (1787–1873) oraz Chai z domu Szyman (1796-1855). Działał wśród znanych postaci w swojej rodzinie, w tym jego braćmi, m.in. Mathiasem (1823–1908) i Pauliny, która była żoną Salomona Baumana (1816–1912).

Ważnym krokiem w jego edukacji było ukończenie Instytutu Agronomicznego na Marymoncie. Berson aktywnie uczestniczył w życiu społecznym i politycznym, zajmując wiele znaczących funkcji. Zyskał duże uznanie w polskim społeczeństwie, a w 1862 roku, podczas rządów margrabiego Aleksandra Wielopolskiego, kiedy to w Kongresówce przywrócono instytucje samorządowe, Żydzi uzyskali prawo do udziału w wyborach. Wówczas Berson był jedynym Żydem, który pełnił rolę radcy w powiecie warszawskim.

Oprócz tego, był prezesem Komitetu Budowy Wielkiej Synagogi w Warszawie, członkiem warszawskiego samorządu powiatowego oraz prezesem Zarządu Towarzystwa Akcyjnego Cukrowni Czersk i Michałów. Jego działalność obejmowała również funkcję członka Zarządu Warszawskiej Gminy Starozakonnych. Jako kurator szkoły rolniczej dla młodzieży żydowskiej w Częstoniewie, otwartej w 1902 roku, przyczynił się do rozwoju edukacji w swoim regionie.

Jego inicjatywa w Lesznie, gdzie zbudowano pałac ze strefą mieszkalną oraz zabudowaniami gospodarczymi dla pracowników folwarku, świadczyła o jego zaangażowaniu w lokalne społeczności. Dodatkowo, w majątku organizowano kolonie dla dzieci bez względu na wyznanie, które trwały aż do 1918 roku. Ostateczny kształt pałacu zyskał na początku XX wieku, a nieznany projektant nadał mu barokowe cechy w stylu z XVIII wieku. Warto dodać, że założył również Fundację im. Jana i Cecylii Bersonów.

Żoną Jana Bersona była Cecylia Levy (1840-1905), z którą doczekał się sześciorga dzieci, w tym Haliny (ur. 1861), Julii (ur. 1863), która była żoną Maurycego Rosenstock-Rostockiego, posła Sejmu Krajowego Galicji oraz Rady Państwa. Pozostali synowie to Alfred Zygmunt (1865-1875), Bronisław (1866-1867), Edward, obywatel ziemski będący właścicielem dóbr Boglewice, oraz Michał, który pracował jako adwokat i również był właścicielem stajni wyścigowej – niestety, swoje życie zakończył tragicznie w 1944 roku w Warszawie.

Jan Berson zmarł w Warszawie i został pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej, gdzie, niestety, jego nagrobek nie zachował się.

---

Oceń: Jan Berson

---