Maria Krüger to wybitna postać w polskiej kulturze literackiej, znana przede wszystkim jako autorka książek dla dzieci. Urodziła się 6 września 1904 roku w Warszawie, a swoje życie zakończyła w tym samym mieście, gdzie zmarła 13 sierpnia 1999 roku.
Nie tylko jako pisarka, ale również jako dziennikarka, Krüger przyczyniła się do wzbogacenia prasy skierowanej do dorosłych czytelników. Warto podkreślić, że jej wykształcenie i doświadczenie zawodowe w dziedzinie ekonomii miały istotny wpływ na jej twórczość literacką i dziennikarską.
Życiorys
Maria Krüger urodziła się w otoczeniu rodzinnym, którego patriarchą był Edmund Krüger, a matką Aniela Paulina z Dobosiewiczów. Była starszą siostrą Haliny Bielińskiej, co miało znaczący wpływ na jej życie i twórczość. Swoje wykształcenie zdobyła na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego oraz w Akademii Nauk Politycznych w Warszawie. Wieloletnia kariera zawodowa jako ekonomistka nie przeszkodziła jej w wyrażaniu talentu literackiego, co zaowocowało debiutem w czasopiśmie „Płomyczek”.
W ciągu swojej kariery Krüger pisała także do takich czasopism, jak: „Świerszczyk”, „Płomyk”, a także do przedwojennych publikacji, w tym „Dziatwa”, „Słonko” i „Poranek”. Jej aktywność twórcza nie ograniczała się wyłącznie do pisania, ponieważ podczas II wojny światowej zaangażowała się w działania grupy „Epoka”. W trakcie zrywu powstania warszawskiego aktywnie uczestniczyła w walkach o wolność.
Po zakończeniu wojny pracowała w Ministerstwie Kultury i Sztuki, a następnie w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, co świadczy o jej zaangażowaniu w sprawy narodowe. W latach 1946–1948 pełniła funkcję w Konsulacie Polskim w Bernie. Po powrocie do Polski przez rok prowadziła teatr lalkowy w Rabce.
W latach 1950–1952 Maria Krüger kierowała redakcją audycji dla kobiet w Polskim Radiu, a w okresie 1955–1956 była związana z Telewizją Polską. To właśnie ona wymyśliła audycję telewizyjną „Miś z okienka”, do której pisała teksty, co wzbogaciło polski krajobraz telewizyjny dla dzieci.
Jej najbardziej rozpoznawalną książką dla dzieci jest „Karolcia” z 1959 roku, która została przetłumaczona na wiele języków i przyciągnęła szeroką rzeszę młodych czytelników. Kolejną częścią cyklu była „Witaj Karolciu!”, a na podstawie pierwszej książki w 1995 roku powstał spektakl telewizyjny. W 2008 roku rozpoczęto ekranizację tej książki (reż. Jowita Gondek), jednak projekt ten nie został ukończony. W 2009 roku, jako kontynuacja, ukazała się książka napisana przez Krzysztofa Zięcika, zatytułowana „Karolcia na wakacjach”.
Krüger stworzyła również powieść dla młodzieży pt. „Godzina pąsowej róży” wydaną w 1960 roku, która doczekała się zarówno adaptacji filmowej, jak i radiowej. Film ten zdobył niezwykłą popularność, zwłaszcza wśród młodzieży, nie tylko ze względu na emocjonującą fabułę, ale także z powodu obecności znanych aktorek, takich jak Elżbieta Czyżewska oraz Lucyna Winnicka. Produkcja zdobyła „Złotego Lwa” na XV MFF dla Dzieci i Młodzieży w Wenecji, co potwierdza jej wysoką jakość.
Maria Krüger była także autorką komedii dla dorosłych, w tym „Szkoła narzeczonych”. Zmarła w Warszawie, gdzie została pochowana obok rodziców i siostry na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 17-6-28).
Twórczość
Maria Krüger, znana polska pisarka, zadebiutowała swoimi dziełami w 1930 roku, a jej twórczość obejmuje wiele lat i różnorodnych odbiorców. Poniżej przedstawiamy chronologię jej najważniejszych publikacji:
- 1930 – Nasi przyjaciele (debiut; Płomyczek nr 11 z 12/11/1930),
- 1945 albo 1946 – Szkoła narzeczonych (przeznaczona dla „dorastających dziewcząt”),
- 1957 – Dar rzeki Fly,
- 1957 – Petra,
- 1958 – Bajki,
- 1959 – Karolcia (książka dostępna również w wersji audio),
- 1960 – Godzina pąsowej róży,
- 1962 – Klimek i Klementynka (lektura dla klasy 5. szkoły podstawowej w czasach PRL),
- 1963 – Apolejka i jej osiołek,
- 1964 – Ucho, dynia, sto dwadzieścia pięć!,
- 1965 – O Margosi młynarzównie,
- 1966 – Jak Bartuś z wiatrem gonił,
- 1970 – Witaj, Karolciu (książka dostępna również w wersji audio),
- 1976 – Złota korona. Opowiadania z historii Polski,
- 1981 – Serce dzwonu,
- 1988 – Odpowiednia dziewczyna,
- 1997 – Najpiękniejsze bajki (dla maluchów),
- 1997 – To my! Dwa kapciuszki (dla maluchów),
- Było? Nie było?,
- Legendy polskiej ziemi (cykl w Płomyczku),
- Po prostu Lucynka P.
Twórczość Marii Krüger, bogata w opowieści dla dzieci oraz młodzieży, z pewnością pozostawiła trwały ślad w polskiej literaturze dziecięcej.
Odznaczenia
Maria Krüger, jako osoba wyróżniająca się w swoim dorobku, zdobyła kilka prestiżowych odznaczeń, które świadczą o jej wkładzie w życie społeczne i historyczne. Wśród najważniejszych nagród można wymienić:
- medal Zwycięstwa i Wolności 1945,
- medal 10-lecia Polski Ludowej z 1955 roku,
- odznaka Grunwaldzka.
Nagrody
Maria Krüger zdobyła wielkie uznanie w świecie sztuki filmowej, co potwierdzają liczne nagrody, które otrzymała. Wśród nich wyróżnia się:
- w 1978 roku nagroda Prezesa Rady Ministrów za całokształt twórczości,
- Złoty Lew na XV Międzynarodowym Festiwalu Filmowym dla Dzieci i Młodzieży w Wenecji za film Godzina pąsowej róży.
Przypisy
- Lista osób odznaczonych „Medalem 10-lecia Polski Ludowej”. sip.lex.pl. [dostęp 16.04.2024 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: EDMUND KRUGER JEZIERSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 15.05.2020 r.]
- Często podawany jest błędnie rok urodzenia 1911.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Henryk Hosiasson | Ewa Osińska | Jakub Kubicki | Kazimierz Eiger | Władysław Górski (skrzypek) | Agnieszka Osiecka | Katarzyna Skrzynecka | Ryszard Bugajski | Ryszard Faron | Ewa Krasnodębska | Xawery Żuławski | Krzysztof Krupiński (aktor) | Michał Stefan Dalecki | Adrianna Godlewska | Grzegorz Małecki (aktor) | Irena Eichlerówna | Adam Skorupka | Rafał Marszałek | Justyna Kulczycka | Andrzej HorubałaOceń: Maria Krüger