Krystyn Plewko

Nauka i edukacja

Krystyn Plewko, znany również pod pseudonimem „Krystyn”, urodził się 13 stycznia 1926 roku w Warszawie, gdzie również spędził swoje ostatnie dni, zmarł 20 września 2019 roku.

Był wybitnym polskim doktorem nauk technicznych oraz cenionym wykładowcą akademickim. Jego życie naznaczone było również służbą wojskową, gdyż był żołnierzem Armii Krajowej oraz uczestnikiem powstania warszawskiego.

W czasie swojej kariery wojskowej dosłużył się stopnia kapitana Wojska Polskiego, co potwierdza jego zaangażowanie w działalność na rzecz ojczyzny.

Życiorys

Krystyn Plewko był synem Jerzego Plewko oraz Aliny z domu Magnuskiej. Ukończył warszawskie Gimnazjum Wojciecha Górskiego, a po wybuchu II wojny światowej kontynuował swoją edukację w tajnych kompletach w Gimnazjum im. Adama Mickiewicza, gdzie w 1944 roku zdał maturę.

Od maja 1942 roku związał się z Szarymi Szeregami, należąc do 3. WDH im. księcia Józefa Poniatowskiego. W listopadzie tego samego roku złożył przysięgę żołnierską. W czerwcu 1944 roku ukończył konspiracyjną Szkołę Podchorążych im. Lisa-Kuli, a w czasie powstania warszawskiego walczył w sekcji ochrony sztabu 4. Rejonu I Obwodu, mieszczącego się przy ul. Marszałkowskiej 125. Później dołączył do kompanii szturmowej „Stefan”, której dowódcą był por. Stefan Skórzewski „Stefan”. Jego udział w walkach był szczególnie widoczny w Śródmieściu, gdzie m.in. zabezpieczał zdobycie gmachu PAST-y.

Po kapitulacji powstania został wzięty do niewoli przez Niemców, a następnie osadzony w Stalagu IV B/H, co było szpitalem jenieckim w Zeithain (numer jeniecki 299470). W kwietniu 1945 roku, kiedy oboz został wyzwolony, powrócił do kraju. W obawie przed aresztowaniem udał się na Górny Śląsk, gdzie pracował w Opolskiej Grupie Operacyjnej przy Komitecie Ekonomicznym Rady Ministrów. Jego zadania obejmowały inwentaryzację oraz przejmowanie obiektów przemysłowych od wojska radzieckiego.

W wrześniu 1945 roku rozpoczął studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Śląskiej. W tym czasie ujawnił swoją przeszłość przed Komisją Likwidacyjną byłej Armii Krajowej, które było pod przewodnictwem mjr. Zygmunta Waltera-Jankego. Wkrótce potem przeniósł się do Sopotu, gdzie kontynuował studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Gdańskiej. Aktywnie angażował się w działalność Bratniej Pomocy Studentów, pełniąc rolę kierownika sekcji informacji i propagandy, co doprowadziło do jego relegowania z uczelni z tzw. „wilczym biletem” w 1949 roku.

Później pracował jako nauczyciel matematyki i fizyki w szkołach zawodowych zarówno w Sopocie, jak i Warszawie (1949–1952). W latach 1952–1953 był zatrudniony w Biurze Inżynierskim Polskiego Radia, gdzie zataił „wilczy bilet” i podjął studia w Wieczorowej Szkole Inżynierskiej, kończąc je w 1953 roku z dyplomem inżyniera. Następnie przez dwanaście lat pracował na uczelni, prowadząc zajęcia oraz kierując zespołem dziesięciu laboratoriów. Dodatkowo kształcił się na Politechnice Warszawskiej, gdzie w 1959 roku uzyskał tytuł magistra.

Od 1966 roku był pracownikiem dydaktycznym Wydziału Łączności na Politechnice. W 1974 roku uzyskał tytuł doktora nauk technicznych, a równolegle rozpoczął pracę w Instytucie Łączności, gdzie pracował do 1986 roku, przeszły na emeryturę. W tym okresie pełnił szereg znaczących funkcji, w tym kierownika Zakładu Miernictwa oraz Zakładu Systemów i Sieci Telekomunikacyjnych. Był także członkiem Rady Naukowej tej instytucji w latach 1978–1991.

Plewiński skupiał się w swojej pracy badawczej na zagadnieniach dotyczących teletransmisji. Jego dorobek obejmuje około 180 pozycji, w tym książki, skrypty, artykuły naukowe oraz popularnonaukowe, notatki encyklopedyczne i inne publikacje. Objął także kierownictwo nad redakcjami czasopism branżowych, takich jak „Problemy Łączności” oraz „Przegląd Telekomunikacyjny”. W 2000 roku otrzymał tytuł dożywotniego Honorowego Redaktora Naczelnego od ostatniego z periodyków.

Active w organizacjach zawodowych, uczestniczył w Związku Nauczycielstwa Polskiego w latach 1945–1967 oraz w Stowarzyszeniu Elektryków Polskich. Został awansowany na podporucznika w listopadzie 1944 roku, a w 2000 roku na kapitana Wojska Polskiego w stanie spoczynku. W 1989 roku został rehabilitowany przez ministra edukacji narodowej, prof. Henryka Samsonowicza, od decyzji władz Politechniki Gdańskiej dotyczącej „wilczego biletu”.

Po śmierci został pochowany nacmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 118, rząd 5, miejsce 24).

Publikacje

  • Zarys transmisji danych (1966),
  • Telekomunikacyjne środki łączności w zarządzaniu (1967),
  • Metody i przyrządy pomiarowe w teletransmisji cyfrowej: praca zbiorowa (1979, kier.),
  • Zarys metody programowania prac naukowo-badawczych w dziedzinie telekomunikacji na okres lat 1976–1980 (1983),
  • Nowe techniki w telekomunikacji (1995, red.).

Nagrody i odznaczenia

W czasie II wojny światowej Krystyn Plewko został odznaczony Krzyżem Walecznych, co stanowi szczególny wyróżnik jego odwagi i poświęcenia. W kolejnych latach otrzymał wiele prestiżowych nagród i medali, w tym Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, który podkreśla jego zasługi w okresie powojennym. Dodatkowo, uhonorowano go dwukrotnie Medalem Wojska, co świadczy o jego znaczącym wkładzie na polu służby wojskowej.

W swoim dorobku Krystyn Plewko posiada także Krzyż Kawalerski oraz Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, co jest dowodem na uznanie jego osiągnięć w ramach działalności społecznej i patriotycznej. Oprócz tego otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi, dwukrotnie Krzyż Armii Krajowej, Warszawski Krzyż Powstańczy, a także Krzyż Partyzancki. Jego dorobek wzbogacają również nagrody takie jak Medal Komisji Edukacji Narodowej.

Ważnym elementem jego kariery są również pamiątkowe medale, w tym te noszące imiona: prof. J. Groszkowskiego, prof. M. Pożaryskiego, prof. S. Fryzego oraz im. F. Kucharzewskiego (NOT). Krystyn Plewko był też doceniany za swoje osiągnięcia w edukacji, czego dowodem są liczne nagrody rektorów: zarówno Wieczorowej Szkoły Inżynierskiej, jak i Politechniki Warszawskiej.

Oceń: Krystyn Plewko

★★★★★
Średnia ocena:4.77 Liczba ocen:11