Grzegorz Białkowski


Grzegorz Białkowski, urodzony 8 grudnia 1932 roku w Warszawie, a zmarły 29 czerwca 1989 roku w tym samym mieście, był niezwykle wszechstronną postacią w polskiej nauce i kulturze. Jego życie i działalność obejmowały różnorodne dziedziny, w tym fizykę, filozofię, poezję oraz politykę.

Był profesorem oraz rektorem Uniwersytetu Warszawskiego, a także senatorem I kadencji, co świadczy o jego zaangażowaniu w życie publiczne i edukację w Polsce. Jego różnorodne zainteresowania i osiągnięcia pozostawiły trwały ślad zarówno w nauce, jak i w literaturze.

Życiorys

Grzegorz Białkowski rozpoczął swoją edukację w Państwowym Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie, które ukończył w 1950 roku. Następnie, w 1955, zakończył studia na Uniwersytecie Warszawskim. Już podczas nauki na tym uniwersytecie, zaangażował się w działalność naukową, dołączając do Instytutu Fizyki Teoretycznej.

W 1959 roku obronił swoją pracę doktorską, a habilitację uzyskał sześć lat później, w 1965 roku. Jego kariera naukowa rozwijała się dynamicznie, co zaowocowało w 1971 roku nadaniem mu tytułu profesora nadzwyczajnego, natomiast w 1977 roku stał się profesorem zwyczajnym. Kierował Zakładem Fizyki Teoretycznej Wielkich Energii, a w 1985 roku został wybrany na rektora Uniwersytetu Warszawskiego.

Od 1986 roku był członkiem Rady Konsultacyjnej przy przewodniczącym Rady Państwa Wojciechu Jaruzelskim. Jego pasja naukowa pozwoliła mu prowadzić wykłady gościnne na licznych uczelniach, obejmujących takie kraje jak Włochy, Niemcy, Rosja, Stany Zjednoczone, Francja i Szwajcaria. Białkowski aktywnie brał udział w pracach Komitetu Fizyki Polskiej Akademii Nauk, Polskiego Towarzystwa Fizycznego, Międzynarodowej Komisji Nauczania Fizyki oraz Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, stając się jednym z założycieli Towarzystwa Popierania i Krzewienia Nauk, które zostało zarejestrowane w 1981 roku.

W 1989 roku, w okresie transformacji ustrojowej w Polsce, uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu, reprezentując stronę solidarnościową. Dnia 4 czerwca 1989 roku został wybrany na senatora I kadencji w województwie piotrkowskim, z rekomendacji Komitetu Obywatelskiego. Niestety, zmarł jedynie 25 dni później na skutek ataku serca, nie zdążywszy złożyć ślubowania.

Grzegorz Białkowski spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze D–2–17/20.

Twórczość

Grzegorz Białkowski był wybitnym autorem znanym z wielu publikacji dotyczących fizyki. Do jego wkładu w literaturę naukową należą nie tylko prace popularnonaukowe, lecz także podręczniki i monografie. Wśród jego najważniejszych dzieł można wymienić:

  • cząstki elementarne (1971, jako współautor),
  • mechanika klasyczna (1974),
  • stare i nowe drogi fizyki (1980–1985, w 3 częściach),
  • mechanika kwantowa – o czym to jest? (1982).

Oprócz tego, jego prace były publikowane w takich czasopismach jak „Studia Filozoficzne”, „Dialectics and Humanism”, „Zagadnienia Naukoznawstwa”, „Życie Literackie” oraz „Science of Science”.

W dorobku Białkowskiego znajdują się także tomy poetyckie, w tym:

  • mgła (1964),
  • odwijanie ze źródła (1967),
  • przemienienie (1973).

Jako encyklopedysta, wpisał się w historię polskiej literatury naukowej, będąc jednym z edytorów Ilustrowanej encyklopedii dla wszystkich. Fizyka, wydawanej w latach 1985–1991.

Przypisy

  1. Prof. Grzegorz Białkowski. radomsk.pl, 13.01.2021 r. [dostęp 11.04.2021 r.]
  2. Białkowski Grzegorz, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 27.11.2021 r.]
  3. Cmentarz Stare Powązki: Marcin Bąkowski, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 01.12.2019 r.]
  4. Historia. tpkn.edu.pl. [dostęp 07.01.2017 r.]
  5. Grzegorz Białkowski. uw.edu.pl. [dostęp 11.01.2017 r.]
  6. „Pochodem idziemy…” Dzieje i legenda Szkoły im. Stefana Batorego w Warszawie. Edmund Kujawski, Witold Grabski (red.). Warszawa: Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im.Stefana Batorego w Warszawie, 2003 r., s. 112. ISBN 83-06-02325-0.
  7. Ilustrowana encyklopedia dla wszystkich. Fizyka. Andrzej Januszajtis, Jerzy Langer (red.). Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1987 r. ISBN 83-204-0432-0.

Oceń: Grzegorz Białkowski

Średnia ocena:4.93 Liczba ocen:8