Jerzy Tomasz Jętkiewicz, znany pod pseudonimem „Żegota”, to postać, która na stałe wpisała się w karty historii Polski. Urodził się 22 września 1925 roku w Warszawie, gdzie również zakończył swoje życie 30 marca 1953 roku.
Jako plutonowy podchorąży i żołnierz Armii Krajowej, Jętkiewicz był aktywnym uczestnikiem powstania warszawskiego. Jego zaangażowanie w walkę o wolność kraju wpisuje go w grono bohaterów narodowych, których działania mają ogromne znaczenie dla zrozumienia historii Polski w XX wieku.
Okres okupacji niemieckiej
Jerzy Jętkiewicz był synem Henryka i Janiny. Jego rodzina uczestniczyła aktywnie w działalności konspiracyjnej, w tym w pomaganiu Żydom. Uczęszczał na tajne komplety gimnazjalne, angażując się w prace konspiracyjne. Był żołnierzem batalionu „Odwet” Armii Krajowej, a zdobytą wiedzę potwierdził ukończeniem tajnej podchorążówki.
W 1942 roku Jerzy Jętkiewicz został skierowany do walki w partyzantce, która miała miejsce na obszarze Wileńszczyzny. Tam współdziałał z oddziałem mjr. „Łupaszki”. Niestety, wiosną 1943 jego los się odwrócił, gdy został aresztowany przez Niemców w Wilnie i wywieziony na teren Niemiec. Po dramatycznej ucieczce udało mu się powrócić do Warszawy wiosną 1944 roku.
W czasie powstania warszawskiego walczył w batalionie „Odwet”, prowadząc działania na Kolonii Staszica i na linii ul. Noakowskiego. Po kapitulacji powstania został wywieziony do stalagu X B Sandbostel w Niemczech.
Okres powojenny, śmierć
Po zakończeniu wojny Jerzy Jętkiewicz odnalazł swoją rodzinę w Płocku. Niestety, szybko został aresztowany przez UB i przez trzy miesiące przebywał w więzieniu. Po odzyskaniu wolności zdecydował się na wyjazd na Zachód, gdzie przez kilka lat mieszkał i prowadził życie zawodowe we Francji. Jednak w 1951 roku powrócił do ojczyzny, co okazało się zgubne. W strefie nadgranicznej został aresztowany przez radzieckie służby i przekazany w ręce UB.
Jerzy przeszedł przez ciężkie śledztwo w więzieniu mokotowskim w Warszawie, a jego los zadecydowano w grudniu 1952 roku, kiedy to został skazany na karę śmierci. Prezydent Bierut odmówił skorzystania z prawa łaski, co ostatecznie doprowadziło do wykonania wyroku 30 marca 1953 roku.
Po wielu latach starań rodzinie udało się ustalić miejsce pochówku Jerzego Jętkiewicza w Kwaterze „na Łączce”. W tej lokalizacji znajduje się ogólny pomnik, na którym umieszczono również jego klepsydrę, upamiętniającą jego tragiczne losy.
Przypisy
- a b Powstańcze Biogramy - Jerzy Jętkiewicz [online], www.1944.pl [dostęp 22.07.2018 r.]
- Polscy Sprawiedliwi. [dostęp 27.03.2015 r.]
- Vademecum powstania warszawskiego.
- Numer sprawy sądowej: 762, według IPN, Lista represjonowanych.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Stefan Pasławski | Izabela Rybicka | Edmund Zdanowski (żołnierz) | Mieczysław Gągorowski | Karol Wądołkowski | Juliusz Kulesza | Mieczysław Drabik | Franciszek Płatek | Bronisław Bachliński | Janusz Grzymałowski | Bronisław Rudzki | Ewa Matuszewska | Paweł Frenkel | Stefan Jellenta | Zbigniew Sokola-Maniecki | Tadeusz Puget | Jan Nowicki (żołnierz) | Józef Sieczkowski (pilot) | Jerzy Modrzewski | Andrzej KlusiewiczOceń: Jerzy Jętkiewicz