Bronisław Rudzki


Bronisław Rudzki (urodzony w 1837 roku w Warszawie, zmarł w 1863 roku) pełnił rolę naczelnika wojennego w województwie kaliskim podczas powstania styczniowego. Był synem Leonarda oraz Franciszki z Nowodworskich i właścicielem Żelazowej Woli.

Rudzki rozpoczął swoją edukację, kończąc siedem klas w Instytucie Szlacheckim. Następnie podjął pracę przy dyrektorze Komisji Sprawiedliwości, hr. Fryderyku Skarbku. Jednakże porzucił karierę administracyjną na rzecz służby wojskowej, dołączając do Elizabet-grodzkiego pułku huzarów im. Wielkiej Księżnej Olgi Mikołajewny. W dniu 4 kwietnia 1859 roku uzyskał tytuł podporucznika, a już 2 czerwca tego samego roku awansował na porucznika. W roku 1860 wystąpił z wojska jako kapitan i wówczas osiedlił się w Warszawie bądź we wsi Ruszki znajdującej się w powiecie sochaczewskim.

Centralny Komitet Narodowy postanowił powierzyć mu organizację powstania w województwie kaliskim, co Rudzki przyjął z pełnym zaangażowaniem. Dzięki jego determinacji i umiejętnościom, w zaledwie kilka tygodni 1863 roku udało mu się powołać do wojska dwa pułki ułanów, które stworzyły brygadę pod dowództwem generała Edmunda Taczanowskiego. Opracował on szczegółowy plan działań wojennych, uwzględniając konieczność zakłócenia komunikacji między miastami oraz zarysował metody łączności z Poznańskiem, w którym gromadzono broń, amunicję oraz planowano formowanie oddziałów powstańczych.

Jednak nie wszystkie jego plany miały szansę na realizację. W dniu 5 marca 1863 roku, Bronisław Rudzki przybył do Gruszczyc, gdzie we dworze odbywało się spotkanie szlachty, które miało na celu zdobycie wsparcia dla idei powstania. Niestety, jeden z uczestników zebrania, właściciel Morawek k. Błaszek, szlachcic Bogatko, były kapitan armii rosyjskiej, zawiadomił o planach zebrania żandarmerię kaliską. W efekcie, dwór został otoczony przez oddział huzarów dowodzonych przez majora Bergana, a wszyscy uczestnicy spotkania zostali aresztowani. Przeciwnik, zdając sobie sprawę z nadchodzącego niebezpieczeństwa, popełnił samobójstwo. Pozostali zgromadzeni przekonali Rosjan, że nie mieli pojęcia o celu zebrania i zostali zwolnieni.

Bronisław Rudzki zmarł, a jego ciało zostało pochowane na miejscowym cmentarzu, gdzie znajduje się jego grób, ozdobiony nagrobkiem z tablicą, usytuowany przy głównej alejce. Bogatko natomiast, po incydencie, udał się w głąb Rosji, gdzie jego majątek został sprzedany, a pieniądze przesłane do niego przez Rosjan.

Przypisy

  1. Organizacja władz powstańczych w roku 1863. AGAD, nr zespołu 245, s. 8.

Oceń: Bronisław Rudzki

Średnia ocena:4.84 Liczba ocen:7