Stefan Pasławski

---

Życiorys

Stefan Pasławski przyszedł na świat 25 maja 1885 roku w Warszawie, w rodzinie Karola oraz Marii, której nazwisko brzmiało Litauer. Edukację średnią zakończył maturą w IV Gimnazjum we Lwowie, po czym przez dwa lata studiował prawo na lwowskim uniwersytecie. Dnia 16 grudnia 1905 roku zasilił grono członków wydziału Czytelni Akademickiej we Lwowie, gdzie współpracował m.in. z Czesławem Mączyńskim oraz Tadeuszem Wolfenburgiem. Jako oficer rezerwy cesarskiej i królewskiej armii, w okresie od 1 października 1909 do 30 września 1910 roku odbył obowiązkową roczną służbę wojskową.

Od 9 lipca 1908 do 31 lipca 1914 roku aktywnie działał jako organizator i członek Rady Naczelnej Drużyn Bartoszowych. 10 sierpnia 1914 roku wstąpił do Legionu Wschodniego, a po jego rozwiązaniu ostatecznie do 3 pułku piechoty Legionów Polskich. Niefortunnie, 29 października 1914 roku, podczas bitwy pod Mołotkowem odniósł ranę. W okresie od 11 listopada 1915 do 17 listopada 1916 roku pełnił funkcję komendanta Stacji Zbornej i Transportowej dla polskich legionistów w Budapeszcie, gdzie z wielkim poświęceniem zorganizował bibliotekę dla żołnierzy.

Począwszy od 1918 roku, Stefan Pasławski służył w Wojsku Polskim, obejmując stanowisko szefa sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego „Lublin”, który był umiejscowiony w Lublinie. Pełnił także rolę zastępcy komendanta wojskowego Warszawy oraz dowódcy Białostockiego Pułku Strzelców, XL Brygady Piechoty, piechoty dywizyjnej 20 oraz 29 Dywizji Piechoty w Grodnie.

W dniu 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu pułkownika z datą starszeństwa na 1 czerwca 1919 roku, osiągając 59. lokatę w korpusie oficerów piechoty. Jego oddziałem macierzystym był 79 pułk piechoty ze Słonimia. W marcu 1923 roku Pasławski objął stanowisko zastępcy komendanta Obozu Warownego „Wilno”, a w listopadzie 1925 roku przeszedł do Korpusu Ochrony Pogranicza, gdzie mianowano go dowódcą 2 Brygady Ochrony Pogranicza w Baranowiczach. W maju 1926 roku zmienił stanowisko na dowódcę 6 Brygady Ochrony Pogranicza w Wilnie.

W czerwcu 1927 roku został przeniesiony do dyspozycji Ministra Spraw Wojskowych z równoczesnym przeniesieniem służbowym do Ministerstwa Skarbu, gdzie pełnił funkcję głównego inspektora Straży Celnej. Później awansowany na komendanta głównego Straży Granicznej, 1 stycznia 1928 roku Prezydent RP Ignacy Mościcki wyróżnił go stopniem generała brygady ze starszeństwem od tej samej daty, zdobywając 1. lokatę w korpusie generałów.

Gdy pełnił funkcję dowódcy Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu w latach 1928–1934, został 30 września 1934 roku przeniesiony w stan nieczynny, jednak w okresie od 29 września 1934 do 14 lipca 1936 roku sprawował urząd wojewody białostockiego. Następnie, od 14 lipca 1936 do 20 stycznia 1939 roku, był wojewodą stanisławowskim. W czerwcu 1938 roku zyskał tytuł członka honorowego Związku Młodej Wsi województwa stanisławowskiego. Po pewnym czasie, 20 stycznia 1939 roku, został mianowany dyrektorem Biura Inspekcji w Zarządzie Centralnym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, a 24 kwietnia 1939 roku przeszedł ze stanu nieczynnego w stan spoczynku.

Po kampanii wrześniowej Stefan Pasławski został internowany w Rumunii, w obozach w Băile Herculane i Târgoviște. Od wiosny 1941 roku do wiosny 1945 roku przebywał w niewoli niemieckiej, będąc jeńcem Oflagu VI B Dössel od października 1942 roku. Po wojnie osiedlił się na emigracji w Francji, a następnie w Wielkiej Brytanii, gdzie od sierpnia 1951 roku mieszkał w Polskim Osiedlu w Penrhos (Walia). Zmarł 17 lipca 1956 roku w Bangor w Walii.

Był mężem Aleksandry Pasławskiej z domu Judycka, która zmarła w 1944 roku, i pełniła funkcję przewodniczącej Obwodu Związku Harcerstwa Polskiego w Stanisławowie.

Ordery i odznaczenia

Lista odznaczeń i orderów, które otrzymał Stefan Pasławski, stanowi wszechstronny dowód jego poświęcenia i odwagi w trudnych czasach. Poniżej znajdują się szczegółowe informacje na temat jego osiągnięć:

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari,
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (27 listopada 1929),
• Krzyż Niepodległości (6 czerwca 1931),
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1927),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Walecznych (przyznany czterokrotnie),
• Złoty Krzyż Zasługi (17 marca 1930),
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• Złota Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej I stopnia,
• Odznaka za Rany i Kontuzje,
• Odznaka Pamiątkowa Dawnych Harcerzy Małopolskich (1937),
• Pamiątkowy ryngraf Szlachty Zagrodowej (1939),
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Orła Białego (Serbia, 1931).

Te odznaczenia ukazują jego znaczącą rolę w historii Polski oraz wkład w walkę o niepodległość.

Upamiętnienie

W grudniu 1938 roku odbyła się ceremonia poświęcenia nowo wybudowanego Domu Ludowego TSL, który nosi imię wojewody generała Stefana Pasławskiego, znajdującego się w miejscowości Żurawno. To ważne wydarzenie miało na celu upamiętnienie jego zasług dla regionu.

Warto również wspomnieć, że w dniu 16 maja 2010 roku, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, Jerzy Miller, nadał Warmińsko-Mazurskiemu Oddziałowi Straży Granicznej w Kętrzynie zaszczytne imię gen. bryg. Stefana Pasławskiego. To kolejny krok w kierunku uhonorowania jego pamięci i znaczenia w historii naszego kraju.

---

Oceń: Stefan Pasławski

---