Jeremi Wasiutyński

---

Życiorys

Jeremi Wasiutyński był osobą o niezwykłym dorobku. Urodził się jako syn Aleksandra, inżyniera kolejnictwa, który był również profesorem na Politechnice Warszawskiej, oraz Klotyldy z Romockich. Miał młodszego brata, Zbigniewa, który również związał swoje życie z inżynierią, specjalizując się w budowie mostów.

W latach 1925–1932 studiował na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie zgłębiał takie dziedziny jak astronomia, matematyka, fizyka, chemia, filozofia oraz psychologia. W 1937 roku podjął decyzję o wyjeździe do Norwegii, z zamiarem uzyskania stopnia doktora. Niestety, jego plany pokrzyżowała II wojna światowa, która spowodowała opóźnienie obrony pracy doktorskiej zatytułowanej Studium hydrodynamiki i struktury gwiazd i planet do 1948 roku.

Pomimo proponowanych ofert pracy w Krakowie oraz Warszawie, Jeremi postanowił na stałe osiedlić się w Norwegii. Jego dorobek literacki obejmował liczne publikacje w prasie norweskiej oraz fińskiej. W 1965 roku otrzymał stałe stypendium naukowe od rządu norweskiego, a w 1976 roku – stypendium profesorskie.

Wasiutyński był autorem wielu wartościowych prac naukowych, które dotyczyły nie tylko astronomii, ale także filozofii i syntezy nauki. Jego pierwsza książka, wydana w Polsce w 1938 roku, nosiła tytuł Kopernik. Twórca nowego nieba. W dziele tym szczegółowo zajął się kwestią młodości, wykształcenia oraz narodowości Mikołaja Kopernika, podkreślając jego związki z kulturą niemiecką oraz włoską. Książka uzyskała prestiżową nagrodę „Wiadomości Literackich” za najbardziej wyróżniającą się polską publikację w 1937 roku. Co ciekawe, dzieło to ponownie ukazało się w Polsce w 2007 roku oraz w Norwegii w 2017 roku.

W latach 1943–1944 Jeremi Wasiutyński wydał trzytomową popularnonaukową historię świata pod tytułem Verden og geniet. Fra solsystemets dannelse til idag, co można przetłumaczyć jako Świat i geniusz. Od powstania Układu Słonecznego do dziś. W hiszpańskiej radości przywiązywał szczególną wagę do dwóch swoich najważniejszych prac, które były wynikiem wielu lat studiów naukowych oraz filozoficznych: The Speech of God (2002) oraz The Solar Mystery (2002).

Wybrane prace

Jeremi Wasiutyński to autor licznych znaczących prac, które odzwierciedlają jego głębokie zainteresowanie kosmologią, hydrodynamiką oraz ewolucją świadomości. Oto wybrane dzieła, które odgrywają kluczową rolę w jego twórczości:

• Kopernik. Twórca nowego nieba (1938, II wydanie polskie 2007, przekład norweski 2017) ISBN 978-83-61201-01-4,
• Verden og geniet. Fra solsystemets dannelse til idag (Świat i geniusz. Od powstania Układu Słonecznego do dziś, 1943–1944),
• Studies in Hydrodynamics & Structure Of Stars and Planets (1946),
• Geniet og det overnaturlige (Geniusz i siły nadprzyrodzone, 1952),
• The dynamic constitution of the outer layer of the sun (1958),
• Universet – skapelse og utvikling (1963),
• Creation: universal and individual: viewed from a turning-point in the history of the earth as a transformation of existence and consciousness: outline of a general theory of all so-called reality. (1996, trzy tomy) ISBN 82-993976-1-8,
• Det kosmiske drama og drommer om den kongelige vei pa terskelen til en ny tid (Kosmiczny dramat i marzenia o królewskiej drodze u progu nowej ery, 1998) ISBN 82-530-1990-4,
• A Unified View of Reality (2000),
• The Speech of God: From the Meta-Cosmic Beginnings to the Forthcoming Terrestrial Crisis in an Attempt at Human Understanding (2002) ISBN 82-560-1388-5,
• The Solar Mystery. An Inquiry Into the Temporal and the Eternal Background of the Rise of Modern Civilization (2003) ISBN 82-560-1407-5.

---

Oceń: Jeremi Wasiutyński

---