Ludwik Julian Spiess

---

Życiorys

Ludwik Julian Spiess pochodził z rodziny o bogatych tradycjach, będąc synem Stefana Spiessa oraz Jadwigi z domu Simmler. W jego rodzie wyróżniał się również brat Stefan Kazimierz Spiess, a także był wnukiem znaczących postaci, jak Ludwik Henryk Spiess i Józef Simmler. Choć wykształcenie Ludwika nie jest dokładnie udokumentowane, wielu jego współczesnych podkreślało, że miał dobre przygotowanie akademickie i znał kilka języków obcych.

W 1893 roku, Ludwik po przejęciu firm farmaceutycznych po swoim ojcu, zastał ją w trudnej sytuacji finansowej. Ze względu na młody wiek, w zarządzaniu przedsiębiorstwem wspierał go szwagier, Jan Kozłowski, mąż jego siostry. Już w 1899 roku, dzięki jego inicjatywie, podjął się połączenia firmy Fabryka Płodów Chemicznych „Ludwik Spiess i Syn” z Zakładem Zjednoczonych Aptekarzy, tworząc Warszawskie Towarzystwo Akcyjne Handlu Towarami Aptecznymi, gdzie objął stanowisko prezesa rady, które zajmował aż do 1944 roku.

Od 1906 roku Ludwik pełnił również rolę konsula honorowego Norwegii w Polsce. W roku 1907, w celu optymalizacji produkcji, sprzedał część zakładu w Tarchominie, która była odpowiedzialna za nawozy sztuczne firmie Chemiczne Strem Spółka Akcyjna. Wkrótce potem utworzył laboratorium, gdzie eksperymentowano z nowymi produktami chemicznymi.

Po wybuchu I wojny światowej wyjechał do Rosji, gdzie w 1917 roku w Moskwie został członkiem Rady Polskiej Zjednoczenia Międzypartyjnego. Jego działalność polityczna obejmowała również nawiązywanie kontaktu z Komitetem Narodowym Polskim, co skłoniło go do podróży do Lozanny, a później do Paryża, gdzie w marcu 1918 roku objął stanowisko dyrektora Urzędu Polskiego ds. Cywilnych. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wrócił do Warszawy, angażując się w Komitet Wyborczy Narodowego Bezpartyjnego Związku Ludowo-Narodowego, gdzie współpracował z Władysławem Grabskim.

W 1922 roku, pod jego kierownictwem, przedsiębiorstwo zmieniło nazwę na Przemysłowo Handlowe Zakłady Chemiczne Ludwik Spiess i Syn S.A., rozpoczynając współpracę z francuską firmą Les Établissements Poulenc Frères (później Rhône-Poulenc), co zapewniło dostęp do kapitału i nowych technologii. Rok 1926 przyniósł powstanie rzeźni w Henrykowie, co przyczyniło się do ekspansji zakładów Spiessa. Wkrótce powstały składy w takich miastach jak Bydgoszcz, Poznań, Katowice, oraz zagraniczne przedstawicielstwa handlowe w Pradze, Ankarze i Rydze. Zakład dysponował elektrownią i bocznicą kolejową, a także wydawał czasopisma branżowe, takie jak „Medicamenta Nova” oraz „Medycyna i Przyroda”.

W niepodległej Polsce Ludwik Spiess nadal był konsulem Norwegii, a od 1927 roku pełnił funkcję konsula generalnego. Utrzymywał bliskie relacje z Romanem Dmowskim, finansując działalność endecji oraz współtworząc Wydawnictwo Narodowe. Po 1935 roku, jego firma stała się liderem w polskiej branży farmaceutycznej. Mimo pewnych trudności w relacjach z francuskimi partnerami w 1936 roku, w kolejnym roku produkcja wyniosła ponad 7 milionów złotych, podczas gdy linie produkcyjne opuszczały liczne rodzaje preparatów.

W wyniku II wojny światowej, jego zakłady, z powodu braku surowców i obostrzeń okupanta, musiały ograniczyć produkcję. Jednakże Spiess w odważny sposób zatrudniał osoby poszukiwane przez Gestapo na fikcyjnych dokumentach, co ratowało im życie. W 1944 roku, budynki zakładów w Tarchominie zostały znacząco zniszczone, a ich wyposażenie skradzione przez wycofujące się niemieckie wojska. W 1945 roku firmy zostały znacjonalizowane, co oznaczało koniec jego kariery menedżerskiej oraz utratę majątku. Po wojnie przeniósł się do Gdyni, a później osiedlił w Krakowie, gdzie zmarł w 1956 roku. Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 205, rząd I, grób 18/20).

W uznaniu jego działalności odznaczony został francuskim Krzyżem Kawalerskim Legii Honorowej w 1918 roku.

---

Oceń: Ludwik Julian Spiess

---