Henryka Królikowska

---

Życiorys

Henryka Królikowska urodziła się 15 stycznia 1901 roku w Warszawie, jako najmłodsza córka Franciszka i Teodory. Po ukończeniu Ośmioletniego Gimnazjum Zofii Kurmanowej w Warszawie, w 1922 roku rozpoczęła studia na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, gdzie uczęszczała na Wydział Sztuk Pięknych, ucząc się malarstwa pod kierunkiem prof. Ferdynanda Ruszczyca. Po zakończeniu studiów dołączyła do Polskiego Towarzystwa Artystycznego.

Razem z mężem, podpułkownikiem wojsk polskich Julianem Królikowskim, przenieśli się na Kresy Wschodnie, z których wrócili do Warszawy w 1930 roku. Wówczas Henryka rozpoczęła pracę jako nauczycielka rysunku w gimnazjum E. Czyżewiczowej. W 1935 roku była współorganizatorką „Grupy Wileńskich Malarek”, która w 1937 roku przekształciła się w Spółdzielnię Pracy Polskich Artystek Plastyczek „Sztuka i Praca”.

W kolejnych latach współpracowała z Doświadczalną Spółdzielnią Artystów i Rzemieślników „Ład”, a także z „Salonem Sztuki Spółdzielni Artystów”. Okres II wojny światowej przyniósł jej wielkie tragedie: w 1940 roku straciła matkę, a w 1942 roku jej mąż zginął w obozie w Oświęcimiu. W latach 1943–1944 Henryka Królikowska pełniła funkcję kierownika Salonu Sztuki „Rembrandt” w Warszawie, a podczas powstania warszawskiego przebywała w miejscowości Wrzeczko w powiecie łowickim.

W marcu 1945 roku przyjechała do Włocławka, gdzie rozpoczęła nową pracę w Referacie Kultury i Sztuki w Starostwie Powiatowym. Tego samego roku objęła kierownictwo w Muzeum Ziemi Kujawskiej. Zaangażowała się nie tylko w organizację placówki muzealnej, ale również aktywnie wspierała lokalnych plastyków. Przez wiele lat, aż do 30 czerwca 1965 roku, zajmowała stanowisko kierownika muzeum, przyczyniając się do powstawania kolekcji, organizowania wystaw oraz działalności edukacyjno-oświatowej.

Od 1945 roku była aktywną członkinią Związku Polskich Artystów Plastyków. Współorganizowała również grupę artystów włocławskich, znaną jako Grupa Kujawska, która działała od 1952 do 1976 roku. Ponadto, w 1948 roku zorganizowała przy muzeum Społeczne Ognisko Kultury Plastycznej, które prowadziła przez dwa lata. Ognisko to odegrało znaczącą rolę w artystycznej edukacji wielu włocławskich twórców.

Henryka Królikowska zmarła 23 września 1983 roku we Włocławku, gdzie została pochowana na cmentarzu komunalnym.

Twórczość

Henryka Królikowska była utalentowaną artystką, której twórczość obejmowała różnorodne formy malarskie. Wśród jej dzieł znalazły się pejzaże, portrety, martwe natury oraz sporadyczne przedstawienia scen religijnych i rodzajowych.

Jej spuścizna przetrwała w głównej mierze dzięki pracom na papierze, które obejmowały szkice ołówkiem, rysunki tuszem, akwarele oraz pastele. Rysunki wykonane piórkiem i ołówkiem cechowały się wielką lekkością, a architektoniczne portrety charakteryzowały się drobiazgowym opracowaniem szczegółu.

Wiele z tych prac ma wartość dokumentacyjną, szczególnie te, które przedstawiają budowle, które z biegiem lat zniknęły. W zbiorze jej obrazów olejnych zachowały się dwa wyjątkowe dzieła z lat 30. XX wieku: „Widok Nowogródka” oraz „Czarny Staw pod Kościelcem”. Po zakończeniu II wojny światowej artystka koncentrowała się na malowaniu portretów z natury oraz portretów postaci historycznych, wykazując wielką pasję do pejzaży i martwych natur.

Jak wynika z jej twórczości, obrazy Królikowskiej wyróżniają się realizmem oraz starannością w uchwyceniu rzeczywistych barw. W jej martwych naturach można dostrzec skłonność do ciepłej kolorystyki, co dodaje im wyjątkowego uroku.

Wystawy

Henryka Królikowska po raz pierwszy zaprezentowała swoje prace podczas wystawy w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie w roku 1932. Zanim wybuchła II wojna światowa, brała także udział w wystawie organizowanej przez Instytut Propagandy Sztuki w Warszawie w 1933 roku oraz w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie w 1938 roku.

Po zakończeniu działań wojennych, Królikowska, wraz z kręgiem artystów z Włocławka, wzięła udział w około 70 wystawach zbiorowych. Jej prace były częścią prezentacji Grupy Kujawskiej oraz Związku Polskich Artystów Plastyków Okręgu Bydgoskiego. Królikowska była nie tylko uczestniczką wielu wydarzeń artystycznych, ale również inicjatorką i organizatorką licznych wystaw w muzeach, galeriach oraz klubach.

Realizowała także osobne projekty artystyczne, organizując wiele indywidualnych wystaw swoich dzieł. Najważniejszą z nich była wystawa pośmiertna, która była podsumowaniem jej twórczości, odbyła się ona w Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej w 1985 roku.

Ważniejsze odznaczenia

Henryka Królikowska zdobyła uznanie w wielu dziedzinach swych działań, co potwierdzają liczne nagrody, które jej przyznano. Wśród najważniejszych wyróżnień, które otrzymała, znajdują się:

• Medal 10-lecia PRL (1955),
• odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1965),
• odznaka „Tysiąclecie Państwa Polskiego” (1966),
• medal „Za zasługi dla rozwoju miasta”,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1977),
• wielokrotne nagrody oraz dyplomy za promowanie kultury i sztuki ludowej.

Nagrody te świadczą nie tylko o jej osobistych osiągnięciach, ale również o ogromnym wkładzie H. Królikowskiej w rozwój kultury w Polsce.

---

Oceń: Henryka Królikowska

---