Franciszek Brandt

---

Życiorys

Franciszek Brandt urodził się jako syn Jana i Katarzyny Gilauz. Jego rodzice zmarli, kiedy był jeszcze małym dzieckiem, co spowodowało, że opiekunowie postanowili oddać go na naukę do felczera. W 1794 roku rozpoczął edukację w nowo utworzonej szkole chirurgicznej, gdzie zyskał niezbędne umiejętności. Dzięki wsparciu Fryderyka Spaetha, który później został jego teściem, podjął naukę w berlińskiej pepinierze lekarskiej, wojskowej szkole lekarzy.

Po zakończeniu nauki powrócił do Warszawy, gdzie objął stanowisko profesora w szkole akuszerek oraz dyrektora nowo powstałego instytutu położniczego. W 1804 roku obronił doktorat w Halle, co podkreśliło jego wysokie kwalifikacje w dziedzinie medycyny. Od 1808 roku pełnił funkcję fizyka miasta Warszawy oraz zajmował się kierowaniem instytutem szczepienia przeciwko ospie ochronnej.

Wraz z A.F. Wolffem i Józefem Czekierskim był jednym z założycieli Akademii Lekarskiej w Warszawie. Jego rola w tej instytucji obejmowała nauczanie anatomii, medycyny i weterynarii. W 1820 roku był jednym z członków założycieli Towarzystwa Lekarskiego, gdzie pełnił funkcje wiceprezesa od 1824 do 1830, a następnie prezesa w latach 1830-1837.

Franciszek Brandt brał aktywny udział w Powstaniu Listopadowym, za co został odznaczony złotym Krzyżem Virtuti Militari. Przez swoją działalność medyczną znacząco przyczynił się do walki z epidemią cholery, tworząc szpital choleryczny w Warszawie oraz organizując służby medyczne w czasie wybuchu choroby.

Odszedł z tego świata 21 września 1837 roku, jego śmierć spowodowana była apopleksją. Został pochowany na warszawskich Powązkach, w kwaterze 13-5-1/2 oraz 13-2-13/14. W 1824 roku otrzymał dziedziczne szlachectwo oraz herb Przysługa, a także został członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk i angażował się w działalność Towarzystwa Dobroczynności. Wyróżniono go również Orderem św. Stanisława III klasy.

Żoną Franciszka była Maria z domu Spaeth, z którą doczekali się syna Jana Alfonsa, również związanego z medycyną.

Twórczość

Franciszek Brandt był wybitnym przedstawicielem wiedzy medycznej oraz filologicznej swojego czasu. Jego dorobek naukowy jest imponujący i składa się z licznych publikacji, które miały znaczący wpływ na rozwój medycyny. Poniżej znajduje się zestawienie najważniejszych dzieł tej postaci.

• Dissertatio inaug. med. de partium genitalium foeminarum haemorrhagiis, Halla 1804,
• Nauka o muszkułach, przełożona z niemieckiego, Warszawa 1810,
• Osteologija i Syndesmnologija, Warszawa 1814,
• Splanchnologija, Warszawa 1815,
• Angiologija i Newrologija, Warszawa 1816,
• O kołtunie, w Pamięt. lek. warsz. 1830, t. II 433.

Jego publikacje dotyczyły różnych aspektów anatomii oraz medycyny, co czyni go jednym z istotnych autorów w polskiej literaturze medycznej.

---

Oceń: Franciszek Brandt

---