Adam Fryszberg

---

Życiorys

Adam Fryszberg urodził się w rodzinie żydowskiej jako syn Mathiasa (znanego również jako Maciej, 1856–1912) i Gustawy z domu Glichgewicht (1860–1928). Początkowo studiował medycynę na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium, a następnie na Uniwersytecie Ruprechta i Karola w Heidelbergu. Studia zakończył uzyskując dyplom na Kazańskim Uniwersytecie Państwowym w 1910 roku.

Po ukończeniu kształcenia został lekarzem specjalizującym się w ginekologii oraz położnictwie, uzyskując tytuł doktora. Swoją karierę zawodową rozpoczął w Warszawie, gdzie do 1913 roku zajmował się akuszerią oraz leczeniem chorób kobiecych. Powrócił do Warszawy w 1920 roku. W wrześniu 1918 roku został mianowany lekarzem powiatowym w Garwolinie. Do 1939 roku pracował również jako ginekolog przy ulicy Świętokrzyskiej 30 w Warszawie.

W trakcie I wojny światowej Fryszberg służył w Wojska Polskiego, które po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, przyjęło wielu ochotników i było otwarte dla byłych żołnierzy. 1 grudnia 1919 roku został zwolniony z obowiązków lekarza sanitarnego Okręgu III w Wydziale VI Zdrowia Publicznego z uwagi na pełnienie służby wojskowej. W 1920 roku był członkiem 2 Brygady Jazdy, a 24 września tego samego roku został zatwierdzony w stopniu kapitana lekarza w korpusie lekarskim. Wcześniej służył w Szpitalu Wojskowym w Wilnie. Fryszberg został zweryfikowany z dniem 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów sanitarnych, w grupie lekarzy.

W latach 1923 i 1924 był oficerem rezerwy 1 Batalionu Sanitarnego. W 1934 roku w rezerwie pozostawał w ewidencji kadry zapasowej 1 Szpitala Okręgowego, przydzielony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Równocześnie był aktywnym działaczem Izby Lekarskiej Warszawsko-Białostockiej, będąc członkiem Rady ILWB od 13 listopada 1927 roku, z kolejnych dat: 25 listopada 1928, 22 listopada 1931, a także 30 grudnia 1928, gdzie pełnił funkcję zastępcy członka zarządu.

Fryszberg brał udział w XIV Zjeździe Lekarzy oraz Przyrodników w Poznaniu w 1933 roku. 12 czerwca 1938 roku został wiceprezesem sądu w Stowarzyszeniu „Pomocy Ubogim Chorym – Ezras Chojlim Anyim”. Na życie prywatne jego wpływ miała żona Bronisława, z domu Firstenberg, z którą miał jedyną córkę Halinę. Mieszkali w Warszawie.

Na skutek wybuchu II wojny światowej, a konkretnie agresji ZSRR na Polskę, Fryszberg został aresztowany przez władze sowieckie 17 września 1939 roku. Przez jakiś czas przetrzymywany był w obozie w Kozielsku. Wiosną 1940 roku, w tragicznych okolicznościach, został wywieziony oraz zamordowany w Katyniu przez funkcjonariuszy NKWD. Zgodnie z dokumentami, takie działania były rezultatem decyzji Biura Politycznego Komitetu Centralnego WKP(b) z dnia 5 marca 1940 roku. Adam Fryszberg spoczywa na terenie Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu.

Publikacje

Adam Fryszberg to postać o znaczącym wkładzie w rozwój medycyny, znany między innymi z licznych publikacji naukowych. Wśród jego prac znajduje się:

• O wartości odczynu biologicznego Aschheima-Zondeka (1934, współautor: Artur Lejwa),
• Dr. med. Antoni Natanson (wspomnienie pośmiertne) (w: „Warszawskie Czasopismo Lekarskie” Nr 3/1934).

Upamiętnienie

5 października 2007 roku, Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło dokonał pośmiertnego awansu Adama Fryszberga do stopnia majora. Uroczystość ta miała szczególne znaczenie w kontekście jego zasług oraz pamięci o bohaterach. Formalne ogłoszenie tego awansu miało miejsce 9 listopada 2007 roku w Warszawie, podczas wyjątkowych wydarzeń związanych z obchodami „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

---

Oceń: Adam Fryszberg

---