Ewa Wipszycka

---

Życiorys

W czasie swoich studiów Ewa Wipszycka była aktywnym uczestnikiem Związku Młodzieży Polskiej. Ukończyła Uniwersytet Warszawski, gdzie w 1955 roku uzyskała tytuł magistra. Następnie, w 1962 roku, zdobyła stopień naukowy doktora, a w 1972 roku doktora habilitowanego. W 1990 roku nadano jej tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych.

W okresie od 1972 do 1990 roku pracowała w Filii UW w Białymstoku, gdzie pełniła różne funkcje kierownicze. W latach 1975–1977 była kierownikiem studium zaocznego na Wydziale Humanistycznym. Z kolei w 1978 roku objęła stanowisko prodziekana tego wydziału, a od 1979 do 1981 roku była dziekanem.

Doświadczenie akademickie Wipszyckiej obejmowało również kierownictwo Studium Zaocznego Historii w Instytucie Historycznym UW w latach 1972–1974 oraz funkcję wicedyrektora tego instytutu w latach 1989–1990. W latach 1993–1996 sprawowała funkcję zastępcy kierownika Międzydziedzinowych Studiów Indywidualnych. Obecnie jest pracownikiem Zakładu Papirologii na Wydziale Archeologii UW.

Specjalizuje się w badaniach nad historią Egiptu z okresu greckiego oraz późnoantycznym chrześcijaństwem. Ewa Wipszycka jest autorką oraz współautorką wielu publikacji naukowych, podręczników akademickich i materiałów dla szkół. Angażowała się w różnorodne projekty naukowe oraz wykopaliska archeologiczne, które odbyły się między innymi w Aleksandrii, Naklun i Ptolemais.

Jako współzałożycielka miesięcznika „Mówią Wieki” jest członkiem redakcji od samego początku w 1957 roku. Od 2002 roku pełni funkcję Prezesa Zarządu Fundacji im. Rafała Taubenschlaga. Ponadto, Ewa Wipszycka jest także członkiem Collegium Invisibile.

W styczniu 2020 roku Senat Uniwersytetu Warszawskiego podjął decyzję o zorganizowaniu ogólnouniwersyteckiej uroczystości z okazji 50-lecia uzyskania przez nią stopnia doktora, co stanowi wyraz uznania dla jej osiągnięć naukowych i dydaktycznych.

Nagrody i odznaczenia

Na mocy decyzji Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 września 2003 roku, Ewa Wipszycka została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

W 2012 roku uzyskała tytuł laureatki Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w dziedzinie nauk humanistycznych oraz społecznych, nagradzając ją za „wszechstronną rekonstrukcję funkcjonowania wspólnot klasztornych w późnoantycznym Egipcie”.

W 2018 roku, jej osiągnięcia zostały uhonorowane poprzez nadanie tytułu Doktora honoris causaUniwersytetu w Białymstoku.

Uczniowie

W gronie uczniów Ewy Wipszyckiej znaleźli się wyjątkowi artyści oraz naukowcy, którzy zyskali uznanie w różnych dziedzinach. Wśród nich znajdują się: Tomasz Derda, Paweł Janiszewski, Marek Jankowiak, Ewa Ronowska, Robert Suski, Elżbieta Szabat oraz Robert Wiśniewski.

Publikacje

Ewa Wipszycka jest autorką wielu znaczących publikacji, które w istotny sposób wzbogaciły wiedzę na temat historii starożytnej oraz nauk religijnych. Poniżej przedstawiamy zestawienie niektórych z jej najważniejszych dzieł:

• – L’industrie textile dans l’Egypte romaine, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1965,
• – Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, t. 1: 1979, t. 2: 1986, t. 3: 1999 (redakcja naukowa i współautorstwo),
• – Atanazy Wielki, Żywot świętego Antoniego; św. Atanazy Aleksandryjski., Pisma. św. Antoni Pustelnik, przeł. Zofia Brzostowska i in., wstępami i komentarzem opatrzyła Ewa Wipszycka, Warszawa: „Pax” 1987,
• – (współautor: Benedetto Bravo) Historia starożytnych Greków, t. 1: Do końca wojen perskich, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1988,
• – Sokrates Scholastyk, Historia Kościoła, z grec. przeł. Stefan Józef Kozikowski, wstępem poprzedziła Ewa Wipszycka, komentarzem opatrzył Adam Ziółkowski, wyd. 2, Warszawa: „Pax” 1986,
• – Apoftegmaty Ojców Pustyni, t. 1-2, przeł. z grec., łac. Małgorzata Borkowska, Marek Starowieyski, Marek Rymuza, wstępy Elżbieta Makowiecka, M. Starowieyski, Ewa Wipszycka, tablica porównawcza Lucien Regnault; oprac. i wybór M. Starowieyski, Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej 1986,
• – Ewagriusz Scholastyk, Historia Kościoła, z grec. przeł. Stefan Kazikowski, wstępem opatrzyła Ewa Wipszycka, Warszawa: „Pax” 1990,
• – Męczennicy, wstępy, oprac. i wybór tekstów Ewa Wipszycka, Marek Starowieyski, Kraków: „Znak” 1991,
• – współautor: Benedetto Bravo, Historia starożytnych Greków, t. 3: Okres hellenistyczny, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe PWN 1992 (wyd. 2. popr. i rozsz. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2010),
• – Zosimos, Nowa historia, przeł. z grec. Helena Cichocka, wstęp, bibliogr. i komentarz Ewa Wipszycka, Warszawa: „Pax” 1993,
• – Teodoret Biskup Cyru, Dzieje miłości Bożej. Historia mnichów syryjskich, przeł. Katarzyna Augustyniak, wstęp Ewa Wipszycka, K. Augustyniak, oprac. K. Augustyniak, Ryszard Turzyński, Kraków: „Tyniec” 1994,
• – Gerontikon – Księga Starców, przeł. z grec. Małgorzata Borkowska, wstęp Elżbieta Makowiecka, Ewa Wipszycka, Marek Starowieński, oprac. M. Starowieyski, Kraków: „Tyniec” 1994 (wyd. 2 Kraków: Tyniec Wydawnictwo Benedyktynów 2004),
• – Kościół w świecie późnego antyku, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1994 (wyd. 2 Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 2006),
• – O starożytności polemicznie, Warszawa: „Wiedza Powszechna” 1994, wyd. 2 – 2000,
• – Études sur le christianisme dans l’Égypte de l’antiquité tardive, Roma: Institutum Patristicum Augustinianum 1996,
• – Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, t. 3: Źródłoznawstwo czasów późnego antyku, praca zbiorowa pod red. Ewy Wipszyckiej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1999,
• – Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu. Źródłoznawstwo starożytności klasycznej, t. 1-2, praca zbiorowa pod red. Ewy Wipszyckiej, wyd. 2 zmienione, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2001,
• – Atanazy Wielki, Święty Antoni: żywot, Atanazy, Pisma ascetyczne. święty Antoniprzeł. wprow. i wstępy Ewa Wipszycka, dodatek Ysabel de Andia, Louis Bouyer, przeł. Janina Dembska, Kraków: Tyniec Wydawnictwo Benedyktynów 2005,
• – Historia mnichów w Egipcie, przeł. Ewa Dąbrowska, red. nauk. i wstęp Ewa Wipszycka, Robert Wiśniewski, Kraków: Tyniec Wydawnictwo Benedyktynów 2007,
• – Historia starożytnych Greków, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, t. 2: 2009 (wspólnie z Benedetto Bravo, Markiem Węcowskim, Aleksandrem Wolickim),
• – Historia starożytnych Greków, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, t. 3: 2010 (wyd. poszerzone, wspólnie z Benedetto Bravo),
• – Kościół w świecie późnego antyku, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2006,
• – Praca zbiorowa pod red. nauk. Pawła Janiszewskiego, Ewy Wipszyckiej, Roberta Wiśniewskiego Chrześcijaństwo u schyłku starożytności. Studia źródłoznawcze, t. VI, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2007,
• – Mnisi – nie tylko ci święci… / z Ewą Wipszycką o pierwszych mnichach na pustyni egipskiej rozmawia Szymon Hiżycki, Kraków: Tyniec Wydawnictwo Benedyktynów 2007,
• – Praca zbiorowa pod red. nauk. Pawła Janiszewskiego, Ewy Wipszyckiej, Roberta Wiśniewskiego U schyłku starożytności. Studia źródłoznawcze, t. VII, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2008,
• – Praca zbiorowa pod red. nauk. Pawła Janiszewskiego, Ewy Wipszyckiej, Roberta Wiśniewskiego U schyłku starożytności. Studia źródłoznawcze, t. 8/2009, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2009,
• – Praca zbiorowa pod red. nauk. Pawła Janiszewskiego, Ewy Wipszyckiej, Roberta Wiśniewskiego U schyłku starożytności. Studia źródłoznawcze, t. 9/2010, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2010,
• – Praca zbiorowa pod red. nauk. Pawła Janiszewskiego, Ewy Wipszyckiej, Roberta Wiśniewskiego U schyłku starożytności. Studia źródłoznawcze, t. 10/2011, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2011,
• – Jak kształtował się autorytet mnichów egipskich: casus kongregacji pachomiańskiej pierwszych pokoleń, Poznań: Instytut Historii UAM 2012,
• – Drugi dar Nilu, czyli o mnichach i klasztorach w późnoantycznym Egipcie, Kraków, Wydawnictwo Benedyktynów Tyniec, 2014.

Każda z wymienionych pozycji podkreśla jej wkład w badania nad historią starożytną oraz chrześcijaństwem, ukazując ogromne zaangażowanie Ewy Wipszyckiej w rozwój tej dziedziny nauki.

---

Oceń: Ewa Wipszycka

---