Adam Bromke

---

Życiorys

W okresie II wojny światowej Adam Bromke zdecydował się na aktywną działalność w 21 Warszawskiej Drużynie Harcerzy. Wkrótce został członkiem Armii Krajowej, gdzie przydzielono go do 2 harcerskiej baterii artylerii przeciwlotniczej „Żbik”. Jego heroiczne działania w obliczu niebezpieczeństwa zaowocowały udziałem w powstaniu warszawskim, jednak po jego upadku trafił do niewoli. W czasie przetrzymywania, m.in. w Stalagu 344 Lamsdorf, udało mu się uciec 1 grudnia 1944 roku z transportu jeńców, którzy mieli zostać wysłani do Austrii.

W 1945 roku uzyskał maturę w Liceum Ogólnokształcącym im. Tomasza Zana w Pruszkowie, a w tym samym roku podjął działania na rzecz reaktywacji 21 Warszawskiej Drużyny Harcerzy. Bromke wkrótce emigrował do Wielkiej Brytanii, gdzie podjął studia, a następnie w 1950 roku przeprowadził się do Kanady. Dwa lata później uzyskał stopień doktora na Uniwersytecie w Montrealu, a w 1963 obronił doktorat na McGill University.

W swojej karierze akademickiej wykładał na Carleton University do 1973 roku, a następnie na McMaster University, gdzie pracował do 1988 roku i jednocześnie kierował wydziałem nauk politycznych. Był aktywnym uczestnikiem różnych organizacji naukowych, w tym kanadyjskiego stowarzyszenia slawistów. Po latach działalności dydaktycznej oraz badawczej stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych uczonych w Kanadzie, specjalizujących się w stosunkach politycznych Europy Wschodniej.

W zakresie sowietologii był cenionym ekspertem dla rządów USA i Kanady. W latach 50. był pomysłodawcą oraz nadzorcą akcji balonowych organizowanych przez rozgłośnię RWE, gdzie pełnił rolę kierownika redakcyjnego materiałów przesyłanych tą metodą.

Rok 1988 przyniósł mu powrót na stałe do Polski. Dwa lata później został uhonorowany tytułem profesora nauk humanistycznych i zaczął działać w Polskiej Akademii Nauk jako członek Komitetu Nauk Politycznych. Był współtwórcą Europejskiej Wyższej Szkoły Prawa i Administracji, a w latach 1997–2007 zajmował stanowisko prorektora tej uczelni.

Ważnym wydarzeniem w jego życiu było odznaczenie go Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski postanowieniem z 14 października 1998 roku przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego. Po jego śmierci Adam Bromke znalazł miejsce spoczynku na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera pod murem V-55).

Wybrane publikacje

Adam Bromke to uznany autor, który wniósł znaczący wkład do badań nad historią Europy Wschodniej. Poniżej przedstawiamy zestawienie wybranych publikacji jego autorstwa oraz współautorstwa, które odzwierciedlają jego osiągnięcia w tej dziedzinie:

• Eastern Europa in the aftermath of Solidarity, East European Monographs, Boulder, 1985,
• Gierek’s Poland (współautor), F.A. Praeger, Nowy Jork 1973,
• O aktualności Dmowskiego. Romantyzm czy realizm?, Periculum, Warszawa 1986,
• Państwa komunistyczne u progu lat siedemdziesiątych (współautor), Odnowa, Londyn 1973,
• Polak w świecie, Graf-Punkt, Warszawa 1995,
• Poland: the last decade, Mosaic Press, Ontario 1981,
• Poland: the protracted crisis, Mosaic Press, Ontario 1983,
• Poland’s politics: idealism vs. realism, Harvard University Press, Cambridge 1967,
• Polska diaspora, Polish Alliance Press, Toronto 1972,
• The communist states at the crossroads between Moscow and Peking, F.A. Praeger, Nowy Jork 1965,
• The communist states and the West (współautor), F.A. Praeger, Nowy Jork 1967,
• The communist states in disarray, 1965–1971 (współautor), University of Minnesota Press, Minneapolis 1972,
• The communist states in the era of détente, 1971–1977 (współautor), Mosaic Press, Oakville 1981,
• The first conflict of the Cold War (współautor), Committee of the Tenth Anniversary of the Warsaw Rising in Canada, Toronto 1954,
• The meaning and uses of Polish history, East European Monographs, Boulder, 1987,
• Stosunki Wschód-Zachód w latach osiemdziesiątych, PISM, Warszawa 1989.

---

Oceń: Adam Bromke

---