Marek Krauss


Marek Krauss, urodzony 26 marca 1955 roku w Warszawie, to wyjątkowy polski malarz prymitywista, znany powszechnie jako Nikifor warszawski. Jest synem Reginy, tancerki zespołu Skolimów, oraz Krzysztofa Kraussa, dziennikarza znanego z „Życia Gospodarczego”. Warto zauważyć, że Marek przeszedł przez trudne chwile, ponieważ urodził się z porażeniem mózgowym.

W latach 1962–1968 spędził czas w zakładzie psychiatrycznym w Garwolinie, co z pewnością miało wpływ na jego późniejsze życie i twórczość. Ukończył w Warszawie specjalną szkołę podstawową w 1974 roku oraz zawodową szkołę introligatorską w 1977 roku. Jako introligator pracował przez dekadę w zakładzie pracy chronionej „Wspólna Sprawa”. To doświadczenie wpływało na jego artystyczną wizję oraz wykorzystywane techniki malarskie.

W malarstwie Marek Krauss stworzył unikalny styl, który łatwo jest zidentyfikować dzięki charakterystycznej kresce i odważnym zestawieniom barwnym. W ciągu swojej kariery artystycznej namalował niemal trzy tysiące obrazów, które zaprezentowane zostały na ponad 80 wystawach, w tym także poza granicami Polski. Jego prace znajdują się w licznych kolekcjach prywatnych, zebranych u ponad 350 kolekcjonerów na całym świecie, a także w zbiorach Muzeum Sztuki Ludowej Mariana Pokropka w Otrębusach.

Marek Krauss aktywnie współpracuje z Miejskim Ośrodkiem Kultury w Legionowie oraz z Towarzystwem Przyjaciół Ziemi Przasnyskiej oraz Kinem „Kultura” w Wołominie. Jego zaangażowanie w sztukę łączy się również z aktywnym udziałem w akcjach charytatywnych. W uznaniu jego działalności artystycznej i społecznej, uhonorowano go odznaką Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, co świadczy o jego wkładzie w rozwój kultury i sztuki w Polsce.

Powiązania

Marek Krauss to znacząca postać na polskiej scenie artystycznej, której osiągnięcia zdobywają uznanie w kraju i za granicą.

Jednym z jego niezwykłych osiągnięć jest to, że jest pierwszym polskim artystą, którego obraz „Portret właściciela drukarni” znalazł się na kurierskim znaczku pocztowym w Islandii. To nie tylko zaszczyt dla samego Kraussa, ale także niezwykle ważne wydarzenie w kontekście promocji polskiej sztuki.

Podczas otwarcia wystawy w BWA w Krynicy-Zdroju, artysta otrzymał dyplom od przewodniczącego Rady Miejskiej w Wołominie, Krzysztofa Wytrykusa, jako wyraz uznania za promowanie tego miasta. Jego związki z lokalną społecznością są widoczne na wielu poziomach.

Warto również wspomnieć o współpracy Kraussa z innymi artystami. Poseł Zenon Durka skomponował melodię do wiersza Anny Czachorowskiej pt. „Nikifor Warszawski” i jako pierwszy wykonał piosenkę o Kraussie. To dowodzi, jak szerokie są jego powiązania w świecie sztuki.

W 1998 roku obraz zatytułowany „Podwórko – wielkie pranie” znalazł nowego nabywcę w domu aukcyjnym Rempex, a rok wcześniej firma McDonald’s zakupiła kilkanaście jego dzieł. Tak silna obecność w przestrzeni publicznej i komercyjnej świadczy o wartości artystycznej jego twórczości oraz jej zasięgu.

Teatr Rampa na Targówku w Warszawie zrealizował projekty plakatów inspirowanych jego dziełami, nazwanych „Złota kaczka” oraz „Sztukmistrz z Lublina”. Takie przedsięwzięcia przyczyniają się do popularyzacji jego sztuki w różnych kręgach artystycznych.

W 2003 roku >> wydawnictwo „TBS – DRUK” miało przyjemność wydać kalendarz 13-kartkowy z obrazami Kraussa, które powstały w latach 1997–1998. To jeszcze jeden dowód na popularność prac artysty.

W 2007 roku zespół Sexbomba zaprezentował album muzyczny, którego okładkę zdobił obraz Kraussa, zatytułowany „Sexbomba w ZOO”.Prace artysty miały również wpływ na kulturę muzyczną.

W 2009 roku Aleksandra Ford-Sampolska stworzyła scenariusz i nagrała sztukę dla Marka Kraussa, wzorując się na biografii jego matki. Płyta DVD oraz CD, która towarzyszyła tej produkcji, została wsparta przez Dom Kultury w Legionowie oraz Muzeum Historyczne w Przasnyszu.

Rok 2009 przyniósł również inne osiągnięcia dla Kraussa. Napisał kilka artykułów dla portalu wiadomości24.pl, w tym jeden zatytułowany „Marek Krauss – historia warszawskiego Nikifora”, co pokazuje jego zaangażowanie w popularyzację historii sztuki.

Od roku szkolnego 2010/2011 Marek Krauss z zaangażowaniem jako wolontariusz prowadzi zajęcia w Zespole Szkół Specjalnych w Legionowie, ucząc młodzież w stylu Art Brut. Jego misja edukacyjna ma na celu uwrażliwienie młodych ludzi na sztukę.

Na 18 września 2010 roku zaplanował Ogólnopolski Plener Malarski „Nikiforia” w ośrodku TPD „Helenów” w Warszawie-Międzylesiu, co podkreśla jego zaangażowanie w rozwój sztuki w Polsce.

W 2016 roku został uhonorowany orderem „Przyjaciel Niepełnosprawnych Miasta Legionowo i Powiatu Legionowskiego”. To wyróżnienie zostało przyznane przez kapitułę w ramach V Dni Osób Niepełnosprawnych 2016, co wysoko ocenia jego działania na rzecz społeczności lokalnej.

W 2022 roku Marek Krauss został odznaczony medalem przyznawanym przez Kapitułę Medalu Stanisława Ostoja-Kotkowskiego za rok 2021 w kategorii „Twórca Uznany”. Dodatkowo, jego obraz „Blokowisko” trafił do podręcznika szkolnego języka polskiego dla liceum i technikum pod tytułem „Oblicza epok 4”, co pokazuje trwały wpływ jego sztuki w edukacji.

Ważniejsze wystawy

Marek Krauss jest uznawanym artystą, który ma na swoim koncie szereg znaczących wystaw. Pośród najważniejszych wydarzeń w jego karierze można wymienić:

  • 1970 – Warszawa, Kino Klub (Dzień Milicjanta),
  • 1997 – Warszawa, Dom Kultury Zacisze,
  • 1998 – Mińsk Mazowiecki, Dom Kultury,
  • 1999 – Krynica-Zdrój, Biuro Wystaw Artystycznych,
  • 2000 – Wołomin, Galeria Korozja i Kolor,
  • 2001 – Warszawa-Targówek, Teatr Rampa,
  • 2001 – Liw, Zamek,
  • 2002 – Warszawa, Salon Wittchem,
  • 2003 – Paryż, Galeria Tristan,
  • 2004 – Garwolin, Miejski Ośrodek Kultury,
  • 2004 – Otrębusy, Muzeum Sztuki Ludowej,
  • 2005 – Brwinów, Dworek Zagroda,
  • 2005 – Otwock, Muzeum Ziemi Otwockiej,
  • 2006 – Przasnysz, Muzeum Historyczne,
  • 2007 – Gdańsk, Galeria Promyk,
  • 2008 – Bardo Śląskie, Ośrodek Kultury,
  • 2008 – Wołomin, Kino Kultura,
  • 2009 – Legionowo, Miejski Ośrodek Kultury,
  • 2009 – Przasnysz, Muzeum Historyczne,
  • 2014 – Warszawa, „Ukraiński Świat” – Muzeum Majdanu (z N. Pietrzak-Krauss),
  • 2015 – Kraków, Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK (zbiorowa),
  • 2018 – Łajski, Wieliszewski Dom Kultury (z N. Pietrzak-Krauss),
  • 2019 – Jastrzębie-Zdrój, Galeria „Ciasna” (z N. Pietrzak-Krauss),
  • 2019 – Przasnysz, Miejski Dom Kultury (z N. Pietrzak-Krauss),
  • 2019 – Jastrzębie-Zdrój, Galeria Acartus (z N. Pietrzak-Krauss).

Warszawski Nikifor i Don Kichotka

Natalia Pietrzak-Krauss, urodzona 5 marca 1973 roku w Nowym Dworze Mazowieckim, jako dziecko zmagała się z porażeniem czterokończynowym. W obliczu swojego wyzwania, znalazła miejsce w domu opieki społecznej „Kombatant” w Legionowie, gdzie szczęśliwie natknęła się na Marka Kraussa. To on dostrzegł jej niezwykły talent do pisania wierszy i zaproponował pomoc w rozwijaniu jej kariery artystycznej.

Przyjęła ona pseudonim artystyczny „Don Kichotka” oraz stworzyła motywacyjne motto, które na zawsze zmieniło jej podejście do życia: „moje ciało jest bezradne, a pióro jest moją szablą”. W kwietniu 2011 roku zorganizowała ogólnopolski konkurs literacki o nazwie „Niepełnosprawny w oczach świata”, którego finał odbył się w klubie studenckim „Karuzela” w Warszawie.

Debiutancki wieczór poezji Natalii Pietrzak-Krauss odbył się 25 listopada 2011 roku w Miejskim Ośrodku Kultury w Legionowie. W grudniu tego samego roku zorganizowano jej pierwszą wystawę obrazów Marka Kraussa w ośrodku kultury w Łajskach, które były uzupełnione o wiersze napisane przez Don Kichotkę. Rok później, w 2012 roku, wydano płytę audiobook „Fantazyjny świat Don Kichotki”.

Natalia stworzyła cykl wierszy o Chopinie do obrazów Marka Kraussa, a 13 maja 2012 roku zaprezentowała je grupie miłośników sztuki w Teodorówce, blisko Grójca. W 2013 roku zorganizowano wystawę „Warszawskiego Nikifora i Don Kichotki” w Nowym Dworze Mazowieckim, w miejscowości, gdzie Natalia się urodziła. Kolejną wystawę obrazów Kraussów z wierszami, inspirowanymi książką „Wrony w Ameryce” autorstwa Marcina Wrony, zaprezentowano w Gminnym Centrum Kultury w Łajskach.

W 2013 roku natomiast Natalii Krauss został wydany pierwszy tomik wierszy pt. „Chopin i poezja”. Istotnym punktem w jej karierze stała się także utworzona w Teatrze „Rampa” na Targówku w Warszawie stała Galeria Obrazów Warszawskiego Nikifora, której opiekunem był Adam Bojara. W tym samym roku Muzeum Sztuki Współczesnej „MOCAK” w Krakowie przeszło na własność kilkanaście obrazów Kraussa, w których wykorzystywano poezję Natalii.

Na koniec, 4 lipca 2013 roku, z okazji Dnia Niepodległości w USA, Konsulat Generalny Stanów Zjednoczonych Ameryki w Krakowie otrzymał portret Abrahama Lincolna, namalowany przez Marka Kraussa, od dyrekcji krakowskiego Muzeum Sztuki Współczesnej „MOCAK”. Cykl prac namalowanych przez dzieci z ośrodka TPD „Helenów” dotyczących zamachu z 11 września 2001 roku, wzbogacony wierszami Natalii, został również wysłany przez Muzeum do Nowego Jorku.

Przypisy

  1. Medal „Przyjaciel Niepełnosprawnych” dla Marka Kraussa, mieszkańca DPS Kombatant - Gazeta Powiatowa [online], gazetapowiatowa.pl, 07.03.2016 r. [dostęp 17.08.2022 r.]
  2. Oto laureaci Medalu Stanisława Ostoja-Kotkowskiego – Kurierprzasnyski [online] [dostęp 17.08.2022 r.]

Oceń: Marek Krauss

Średnia ocena:4.57 Liczba ocen:11