W artykule omówimy życie oraz twórczość Bronisława Wiernika, postaci niezwykle wpływowej w polskiej kulturze. Urodził się 4 listopada 1909 roku w Warszawie, gdzie spędził znaczną część swojego życia.
Wiernik zmarł 5 sierpnia 1989 roku, również w stolicy Polski. Jego dorobek artystyczny obejmuje wiele dziedzin; był nie tylko utalentowanym dramaturgiem, ale także cenionym reportażystą, scenarzystą oraz reżyserem filmowym.
Życiorys
Bronisław Wiernik przyszedł na świat w Warszawie, w rodzinie, której korzenie sięgają różnych tradycji. Jego ojcem był Antoni Wiernik, lekarz z powołania, a matką Brytyjka Maria Webster, pracująca jako pielęgniarka. Wiernik rozpoczął swoją edukację w Gimnazjum Magnusa Kryńskiego w Warszawie, gdzie z sukcesem zdał maturę. Następnie przeniósł się do Paryża, gdzie na Sorbonie studiował filologię romańską. W 1931 roku zakończył naukę i rozpoczął karierę dziennikarską.
W początkowym okresie swojej działalności twórczej współpracował z wieloma znanymi gazetami, w tym z „Manchester Guardian” oraz „La Petite Gironde” z Bordeaux, co dało mu możliwość zdobycia cennego doświadczenia w branży. Gdy w 1939 roku wybuchła II wojna światowa, przebywał we Francji, gdzie postanowił walczyć w obronie swojego kraju. Wstąpił do 2. Dywizji Strzelców Pieszych.
Po kapitulacji Francji znalazł się w obozach jenieckich w Szwajcarii, gdzie jednak zdołał uciec i dołączyć do francuskiej partyzantki Forces Françaises de l’Interiecures (FFI). Tam walczył bohatersko aż do wyzwolenia Paryża. Po wojnie, od grudnia 1944 do września 1948, pracował jako korespondent francuskiej armii okupacyjnej w Niemczech. Współpracował również z polską prasą wydawaną w Paryżu, w tym z „Głosem Kobiet” w latach 1944–1945.
W 1948 roku Wiernik podjął decyzję o powrocie do Polski. W latach 1947–1952 pisał dla „Trybuny Wolności”, gdzie zamieszczał swoje reportaże dotyczące Polski oraz różnych krajów, w tym Francji, Anglii, krajów skandynawskich, a także relacje z Korei i Wietnamu, jako korespondent radia i prasy polskiej. W 1955 roku opublikował znany cykl reportaży pod tytułem Co nowego na Zachodzie?. W tym samym czasie aktywnie uczestniczył w Stowarzyszeniu Dziennikarzy Polskich oraz był członkiem PZPR.
W 1952 roku pełnił funkcję redaktora naczelnego Wytwórni Filmów Dokumentalnych w Warszawie, a od grudnia tego samego roku pracował jako redaktor w Polskim Radiu. Był autorem licznych słuchowisk oraz adaptacji radiowych, a od 1965 roku pełnił również rolę reżysera. Jego talent dostrzegła także Telewizja Polska, dla której pisał scenariusze filmów publicystycznych.
W 1957 roku zasiadał w jury prestiżowego konkursu radiowego Prix Italia odbywającego się we Włoszech. Jego praca za granicą nie ograniczała się jedynie do dziennikarstwa; w latach 1962–1963 spędził czas w Wietnamie, gdzie działał jako członek Międzynarodowej Komisji Nadzoru i Kontroli w Sajgonie. W 1973 roku dołączył do Związku Literatów Polskich.
W 1948 roku ożenił się z Janiną Kostecką, redaktorką, z którą dzielił życie do końca swoich dni. Bronisław Wiernik odszedł z tego świata w Warszawie, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się obok żony na cmentarzu Komunalnym Północnym (kwatera E-VII-1-1-14).
Twórczość
Twórczość Bronisława Wiernika obejmuje różnorodne dzieła, w tym filmy dokumentalne, prozę, oraz reportaże.
W zakresie filmów dokumentalnych, jego dorobek prezentuje się następująco:
- 1949 – Odpowiedź (scenariusz, reżyseria),
- 1950 – Ludzie wybierają życie (scenariusz, reżyseria),
- 1951 – Korea oskarża (scenariusz, reżyseria),
- 1952 – Ludy kolonialne (scenariusz, reżyseria),
- 1952 – Go home. Wracaj do siebie (scenariusz, reżyseria),
- 1952 – Jutro jest bliższe (scenariusz, reżyseria),
- 1955 – Pod jednym niebem (scenariusz),
- 1957 – Podróż do Azji (reżyseria).
Z kolei w zakresie prozy, Wiernik współpracował z innymi autorami, co wzbogaciło jego twórczość. Oto kilka jego ważniejszych dzieł:
- 1949 – Trasa W-Z. 22. VII. 1949 (współautor: Karol Małcużyński),
- 1949 – Józef Pehm-Mindszenty – szpieg w kardynalskiej purpurze (współautor: Karol Małcużyński),
- 1960 – Nietutejszy,
- 1960 – Reszta nie jest milczeniem (współautor: Jerzy Janicki),
- 1961 – Ich pierwsza miłość. Przygody jednego powrotu,
- 1962 – Anne-Marie i inni,
- 1964 – Rok tygrysa: O Wietnamie… i nie tylko o Wietnamie,
- 1965 – Nocny rajd,
- 1966 – Kto zabił Szańca? (współautor: Marian Bekajło),
- 1967 – Cień kapitana Daileya. Korespondent sajgoński zmienia zdanie,
- 1969 – Spotkanie w dżungli,
- 1981 – Fuga.
W dziedzinie reportaży, dokonał następujących publikacji:
- 1966 – List do Ewy (w: Wejście w kraj, t. II),
- 1975 – Most (w: Tu zaszła zmiana),
- 1976 – Porwali Polskę (w: Klucze do zdarzeń).
Ordery i odznaczenia
Bronisław Wiernik był osobą, która otrzymała wiele wyróżnień za swoje zasługi, co świadczy o jego wkładzie w rozwój kraju. Oto lista przyznanych mu odznaczeń:
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 8 lipca 1954 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 22 lipca 1950 roku,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej, nadany 7 stycznia 1955 roku.
Nagrody
Bronisław Wiernik, uznany twórca w dziedzinie kinematografii, zdobył liczne nagrody i wyróżnienia za swoje znaczące osiągnięcia artystyczne.
- Państwowa Nagroda Artystyczna II stopnia (zespołowa) w kategorii kinematografii za film dokumentalny Szeroka droga w 1950 roku,
- Nagrody Radia i Telewizji: Nagroda zespołowa za oryginalne słuchowisko Niech żyje człowiek Jerzego Janickiego i Bronisława Wiernika w 1958 roku,
- Złoty Mikrofon za cykl słuchowisk dokumentalnych emitowanych w Programie III PR w 1973 roku,
- Nagroda Państwowa I stopnia przyznana w 1989 roku.
Przypisy
- a b c d Barbara Marzęcka, Polscy pisarze i badacze przełomu XX i XXI wieku - Wiernik Bronisław [dostęp 18.08.2024 r.]
- a b Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 17.08.2024 r.]
- Bronisław Wiernik, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 17.08.2024 r.]
- Przyznanie Państwowych Nagród Naukowych i Artystycznych. „Nowa Kultura”. Rok I, Nr 19, s. 2, 06.07.1950 r. Warszawa: Związek Literatów Polskich.
- M.P. z 1955 r. nr 37, poz. 359 - Uchwała Rady Państwa z dnia 07.01.1955 r. nr 0/31 - na wniosek Komitetu do Spraw Radiofonii „Polskie Radio”.
- M.P. z 1950 r. nr 87, poz. 1077 „za zasługi w dziedzinie publicystyki”.
- M.P. z 1954 r. nr 98, poz. 1160 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy zawodowej”.
- Robert Szuchta: Reszta nie jest milczeniem. O "Pamiętniku" Dawida Rubinowicza. zydziwpolsce.edu.pl. [dostęp 28.02.2018 r.]
- Andrzej Pruski – nagrody. e-teatr.pl. [dostęp 28.02.2018 r.]
- Karol Małcużyński, Bronisław Wiernik: Józef Pehm-Mindszenty – szpieg w kardynalskiej purpurze, Książka i Wiedza 1949.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Edward Kozikowski | Aleksander Messyng | Antoni Reński | Henryk Hayden | Władysław Mierzwiński | Robert Żbikowski | Szymon Kobyliński | Witold Kon | Jan Gall | Ludmiła Murawska | Piotr Figiel | Katarzyna Michalak (pisarka) | Apolinary Kątski | Krzysztof Jung | Eugenia Umińska | Robert Stiller | Maria Machowska | Maria Iwaszkiewicz | Aleksander Kucharski | Janusz BrodackiOceń: Bronisław Wiernik