Edward Kozikowski

---

Życiorys

Edward Kozikowski, syn Leopolda i Emilii z Krokoszyńskich, rozpoczął swoją edukację w 1901 roku w szkole realnej im. Józefa Pankiewicza. Jego kariera szkolna nie przebiegała jednak bez zakłóceń, gdyż w wyniku udziału w strajku szkolnym, w 1905 roku przeniesiono go do gimnazjum im. gen. Pawła Chrzanowskiego, a następnie w 1907 roku do gimnazjum im. E. Konopczyńskiego, gdzie w 1911 roku zdał maturę.

W grudniu 1912 roku rozpoczął studia na Uniwersytecie Ludowym im. Adama Mickiewicza w Krakowie, a od 1914 kontynuował na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Jego debiut literacki miał miejsce w 1913 roku, kiedy to opublikował wiersz „W poszukiwaniu” w „Kurierze Warszawskim”. Wspólnie z Emilem Zegadłowiczem założył grupę poetów beskidzkich Czartak.

W 1919 roku Edward Kozikowski objął stanowisko kierownika literackiego teatru pracowników Ministerstwa Poczt i Telegrafów, znanego jako Wesoły Gołębnik w Warszawie. Jego twórczość poetycka zaowocowała tomikiem wierszy pod tytułem „Płomyk świecy”, który ogłosił w 1921 roku. Działał jako delegat na zjeździe Związku Zawodowego Literatów Polskich, który odbył się 4 lutego 1922 roku w Warszawie.

Edward Kozikowski pracował również jako urzędnik w Elektrowni Miejskiej w Warszawie, a w latach 1920–1935 piastował funkcję sekretarza warszawskiego oddziału Związku Zawodowego Literatów Polskich. W kolejnych latach, od 1935 do 1939, pełnił rolę sekretarza generalnego Zarządu Głównego ZZLP.

W okresie okupacji niemieckiej aktywnie brał udział w działalności kulturowej w podziemiu. Po zakończeniu II wojny światowej i upadku powstania warszawskiego, przebywał w Grodzisku Mazowieckim, a następnie w Milanówku. Od marca 1945 roku pracował w Departamencie Literatury Ministerstwa Kultury i Sztuki w Lublinie.

W latach 1945–1946 oraz 1949–1951 był kierownikiem literackim Teatru Dolnośląskiego w Jeleniej Górze, gdzie zainicjował organizację Dolnośląskiego Oddziału ZLP oraz działał jako jego prezes w latach 1946–1951. Był radnym Powiatowej Rady Narodowej i pełnił funkcję redaktora literackiego miesięcznika „Śląsk”. Po powrocie do Warszawy w 1952 roku, obejmował stanowiska dyrektora, a następnie wicedyrektora Stowarzyszenia Autorów „ZAiKS”. Od 1978 roku mieszkał w Katowicach.

Pochowany jest nacmentarzu ewangelickim przy ul. Francuskiej w Katowicach.

Ordery i odznaczenia

Edward Kozikowski, z wieloma osiągnięciami, został odznaczony licznymi wyróżnieniami za swoje zasługi. Poniżej przedstawiamy kilka jego najważniejszych odznaczeń:

• krzyż komandorski Orderu Odrodzenia Polski, otrzymany w 1966 roku,
• srebrny Wawrzyn Akademicki, przyznany 5 listopada 1935 roku,
• medal 10-lecia Polski Ludowej, otrzymany 19 stycznia 1955 roku.

Upamiętnienie

W 14 września 1983 roku miało miejsce znaczące wydarzenie związane z pamięcią o Edwardzie Kozikowskim. Z tej okazji odkryto tablicę pamiątkową na budynku, który był jego miejscem zamieszkania w Jeleniej Górze.

Twórczość

Edward Kozikowski to autor, którego twórczość obejmuje szeroką gamę utworów literackich, w tym zarówno poezje, jak i wspomnienia. Poniżej przedstawiamy listę jego najważniejszych dzieł:

• Henryk Sienkiewicz. 1846–1916, Warszawa 1916,
• Tęsknota ramy okiennej, Warszawa 1922,
• Niam – Niam. Antologia poezji murzyńskiej. W: Wadowice 1923,
• Koniec Hortensji Europy. Poezje, Warszawa 1924,
• Wymarsz świerszczów. Poezje beskidzkie, Warszawa 1925,
• W towarzystwie wierzby, Poznań 1929,
• Pamiętnik Związku Zawodowego Literatów Polskich w Warszawie, Warszawa 1931,
• Pięciokłos. Poezje zebrane, Warszawa 1937,
• Mowa ludzka, Warszawa 1951 (poezje),
• O Jędrzeju Wowrze, snycerzu beskidzkim. Wspomnienia, szkice, wiersze i opowiadania, Warszawa 1957 – napisane wspólnie z Emilem Zegadłowiczem,
• Między prawdą a plotką. Wspomnienia o ludziach i czasach minionych, Kraków 1961,
• Więcej prawdy niż plotki. Wspomnienia o pisarzach czasów minionych. Warszawa 1964,
• Portret Zegadłowicza bez ramy. Opowieść biograficzna na tle wspomnień osobistych. Warszawa 1966,
• Wertepami i gościńcem. Wiersze wybrane 1921–1951, Kraków 1967,
• Parandowski, Warszawa 1967 (szkic),
• Od Prusa do Gojawiczyńskiej, Warszawa 1969 (szkic),
• Łódź i pióro. Wspomnienia o pisarzach pochodzących z Łodzi bądź z Łodzią związanych, Łódź 1972,
• Wiersze wybrane. Wyboru dokonał J. Kajtoch, Wrocław 1985, ISBN 83-08-01388-0.

---

Oceń: Edward Kozikowski

---