Artur Gold

---

Życiorys

Artur Gold był utalentowanym artystą, który pozostawił niezatarte ślady w polskiej kulturze muzycznej. Urodził się jako syn Michała Golda, znanego muzyka Opery Warszawskiej, oraz Heleny Gold. Jego brat, Henryk Gold, również wykazał się talentem w muzyce. Edukację rozpoczął w Londynie, gdzie nie tylko studiował, ale również występował z brytyjskimi orkiestrami. W roku 1924 Artur nagrał swoje płyty w wytwórni Columbia Records z siedzibą w Hayes, jednak ostatecznie osiedlił się w Warszawie, która stała się jego głównym miejscem działalności artystycznej.

W 1922 roku, wraz z kuzynem Jerzym Petersburskim, Artur założył zespół jazzowy, który błyskawicznie zyskał popularność. Oprócz tego wspólnie prowadzili orkiestry, takie jak te, które grały w teatrzyku Qui Pro Quo w 1922 roku oraz w lokalu Adria w latach 1931-1939. W latach trzydziestych nawiązał współpracę z firmą fonograficzną Odeon, dla której nagrał szereg wyjątkowych płyt.

Artur Gold to także autor wielu niezapomnianych szlagierów, które do dziś cieszą się uznaniem. Jego kompozycje, takie jak fokstrot „Gdy Petersburski razem z Goldem gra” oraz utwory taneczne „Jaśmina”, „Jesienne róże”, „Kwiaciarka z Barcelony” czy „Nie odchodź ode mnie”, a także tango „Pragnę twoją być”, wciąż dźwięczą w uszach wielu pokoleń. Warto również wspomnieć, że skomponował melodie do takich piosenek jak „Czarne oczy”, „Opium”, „Przy kominku”, „Szkoda twoich łez, dziewczyno” oraz „Ta mała piła dziś”. Jego tworzywo osiągnęło szczególne znaczenie, gdy jedna z jego melodii do piosenki „Chodź na Pragę” stała się de facto hymnem warszawskiej dzielnicy Praga-Północ.

Artysta współpracował z wieloma wybitnymi osobistościami z okresu międzywojennego. Wśród wykonawców jego utworów byli tacy artyści jak Eugeniusz Bodo, Tadeusz Faliszewski, Loda Halama, Stanisława Nowicka, Tadeusz Olsza, Zula Pogorzelska, Janusz Popławski oraz Stefan Witas.

W latach 1940–1943 Gold przebywał w warszawskim getcie, gdzie wraz ze swoją orkiestrą dawał koncerty, m.in. w kawiarni „Nowoczesna” usytuowanej przy ul. Nowolipki 10, w której występował także Władysław Szpilman.

W styczniu 1943 roku, podczas brutalnej akcji wysiedleńczej, Artur został deportowany do obozu zagłady w Treblince. Po przybyciu do obozu został rozpoznany i w ostatniej chwili uratowany przed wywózką do komór gazowych przez SS-Untersturmführera Kurta Franza, który polecił mu zorganizować orkiestrę z dzieci wybranych więźniów. Zespół ten występował przy wielu okazjach, w tym podczas przyjęć organizowanych przez więzienią elitę oraz w czasie wieczornych apeli, które były brutalnymi selekcjami. Gold skomponował również melodię do piosenki, która stała się hymnem Treblinki. Pomimo trudnych warunków, Artur zdobył pewną sympatię wśród esesmanów, co zapewniło mu przywileje, takie jak dodatkowe racje jedzenia i zwolnienie jego orkiestry od pracy przymusowej podczas prób. Niestety, nie przeżył obozu i został zamordowany w 1943 roku.

Upamiętnienie

Warto zauważyć, że nazwisko Artura Golda widnieje na specjalnej tablicy informacyjnej znajdującej się na kamienicy Karola Bagieńskiego. Obiekt ten mieści się przy ul. Chmielnej 122, w której artysta spędzał część swojego życia.

---

Oceń: Artur Gold

---