Sylwia Chutnik

---

Życiorys

Sylwia Chutnik jest córką Grażyny i Krzysztofa Chutników. Posiada siostrę przyrodnią, Abigail, która urodziła się i aktualnie mieszka w Stanach Zjednoczonych. Sylwia jest także mama dorosłego syna, Brunona Modrzewskiego.

W okresie swojej młodości Sylwia była członkinią KLANu – Klubu Ludzi Artystycznie Niewyżytych, gdzie pod okiem Danuty Wawiłow rozwijała swoje umiejętności literackie, ucząc się pisać poezję oraz prozę. W latach 90. XX wieku aktywnie uczestniczyła jako wolontariuszka w organizacji Amnesty International oraz zaangażowała się w działania anarchofeministycznych grup takich jak Emancypunx i Radykalne Czirliderki.

Jest absolwentką Uniwersytetu Warszawskiego z zakresu Gender Studies. 27 listopada 2018 roku obroniła swoją rozprawę doktorską pt. „Codzienność Warszawy w latach 1954–1955. Zmysły, ciało, obyczaje”, którą przygotowywała pod kierunkiem prof. Małgorzaty Szpakowskiej w Zakładzie Historii Kultury Instytutu Kultury Polskiej UW. Po ukończeniu studiów, zaczęła wykładać w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego.

Wsp współpracuje z Uniwersytetem Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej, gdzie prowadzi wykłady oraz warsztaty pisarskie. Jej teksty oraz wyniki badań zostały opublikowane w ponad dwudziestu antologiach. Główne obszary jej zainteresowań naukowych obejmują tematykę antropologii codzienności, historii kultury, literatury XX wieku, historii ruchów emancypacyjnych oraz relacji między miastem a płcią.

Od listopada 2016 roku, w duecie z Grażyną Plebanek, publikuje felietony w magazine „Polityka”. Ponadto, jest felietonistką popularnych „Wysokich Obcasów” oraz miesięcznika „Pani”. Sylwia jest również założycielką, wokalistką i autorką tekstów queer-punkowego zespołu Zimny Maj. Dodatkowo prowadzi podcast Radio Sylwia oraz Elgiebete TV.

W 2019 roku podjęła decyzję o apostazji, a w lipcu 2020 roku, na łamach magazynu „Replika”, otwarcie przyznała się do swojej orientacji jako lesbijka.

Twórczość

W 2008 roku Sylwia Chutnik zadebiutowała swoją pierwszą powieścią, Kieszonkowy atlas kobiet, która zdobyła prestiżową nagrodę Paszport Polityki. Jej pisarstwo koncentruje się na zagadnieniach feministycznych oraz koncepcji płci kulturowej, znanej jako gender, a także herstorii. Za pomocą swojej twórczości, autorka często podejmuje różnorodne tematy z zakresu historii i kultury Polski.

Jej proza została przetłumaczona i wydana w wielu krajach, w tym w Niemczech, Rosji, Czechach, na Słowacji, Węgrzech, w Chorwacji, Ameryce Północnej, Serbii oraz na Litwie.

Książki

• Kieszonkowy atlas kobiet, Kraków 2008 (została przetłumaczona na język czeski, niemiecki, litewski, rosyjski oraz słowacki),
• Dzidzia, Warszawa 2009,
• Warszawa kobiet, Warszawa 2011,
• Mama ma zawsze rację, Warszawa 2012,
• Cwaniary, Warszawa 2012,
• W krainie czarów, Kraków 2014,
• Jolanta, Kraków 2015,
• Smutek cinkciarza, Warszawa 2016,
• Kobiety, które walczą: Rozmowy z zawodniczkami sztuk walki, Warszawa 2017,
• Dino Bambino, 2018,
• Miasto zgruzowstałe. Codzienność Warszawy w latach 1954-1955, Wrocław 2020,
• Tyłem do kierunku jazdy, 2022.

Sztuki teatralne

Chutnik jest również autorką wielu sztuk dramatycznych, takich jak Muranooo, która miała swoją premierę w Teatrze Dramatycznym w Warszawie oraz w Itim Theatre Ensemble w Tel Avivie. Kolejnymi dziełami są Aleksandra, wystawiana w Teatrze Dramatycznym w Wałbrzychu, oraz sztuka Wanda, w której współpracowała z Patrycją Dołowy i która była wystawiana w Teatrze Starym w Krakowie.

W innych projektach teatralnych można znaleźć produkcję „Gwałt. Głosy” w Teatrze Powszechnym oraz słuchowisko radiowe „Piwnica”, które miało swoją premierę w Trójce 4 sierpnia 2014. Na podstawie jej powieści powstały również sztuki: Kieszonkowy Atlas Kobiet, której premiera miała miejsce 6 marca 2009 roku i którą reżyserował Waldemar Śmigasiewicz, oraz Cwaniary, z premierą 24 czerwca 2021 roku, w reżyserii Agnieszki Glińskiej, przy adaptacji autorstwa Marty Konarzewskiej oraz Agnieszki Glińskiej.

Działalność społeczna

Sylwia Chutnik to wybitna postać, która w latach 2007–2019 była założycielką Fundacji MaMa. Organizacja ta skoncentrowała się na zagadnieniach związanych z prawami matek, a jej działalność miała na celu wsparcie kobiet w macierzyństwie. Warto również zaznaczyć, że artystka była współorganizatorką pierwszej Warszawskiej Manify oraz współzałożycielką Porozumienia Kobiet 8 Marca, w którym aktywnie działała aż do 2015 roku.

Pomimo intensywnej pracy na rzecz ruchu kobiet, Sylwia pozostaje z zamiłowania varsavianistką, a także przewodniczką miejską po Warszawie. Jej pasja do literatury i historii kobiet objawia się w autorskich trasach, które prowadzi, ukazując ważne dla Warszawy postacie i wydarzenia wpisane w kontekst literacki. Dodatkowo, od ponad dwóch dekad nie spożywa mięsa, co również świadczy o jej świadomym podejściu do życia.

Sylwia Chutnik zasiada w Kapitule Nagrody im. Olgi Rok oraz w Kapitule Obywatelskiej Naukowych Nagród „Polityki”. Jest również członkinią Związku Literatów Polskich oraz Stowarzyszenia Unia Literacka. W ramach działalności w tym ostatnim, zajmowała się kierowaniem komisją zapomóg, która w czasie pandemii koronawirusa miała na celu redystrybucję finansów, oferując wsparcie pisarkom i pisarzom w trudnej sytuacji materialnej.

Promocja czytelnictwa

W okresie od września 2014 do grudnia 2015 roku, Sylwia Chutnik wspólnie z Karoliną Sulej prowadziła program literacki „Cappuccino z książką” emitowany na antenie TVP Kultura. Po zakończeniu współpracy z telewizją, pisarka ujawniła, że przyczyną tych zmian były zmiany w kierownictwie TVP po zwycięstwie Prawa i Sprawiedliwości w wyborach w 2015 roku. Mimo to, wciąż prowadziła program „Zapomniani – odzyskani” w ramach TVP Kultura.

Po opuszczeniu telewizji publicznej, kontynuowała rozmowy dotyczące literatury poprzez program „Barłóg literacki”, który emitowany jest w serwisie YouTube. Produkcje te mają wsparcie finansowe od widzów, którzy wspierają projekt przez portal Patronite, co pozwala na realizację nowych materiałów i promowanie literackiej dyskusji w szerszym gronie.

Nagrody i wyróżnienia

Sylwia Chutnik, osoba o bogatym dorobku artystycznym oraz społecznym, zdobyła liczne nagrody i wyróżnienia przez swoją twórczość oraz działalność.

• Dama Warszawy (2007),
• Paszport Polityki w kategorii literatura (2008),
• Społeczny Nobel Ashoki (2008),
• Wawoaktywni (2008),
• Nagroda m. st. Warszawy (2018).

Była również stypendystką różnych instytucji, w tym:

• Homines Urbani (2008),
• Instytutu Books from Lithuania (2009),
• VII edycji Programu Stypendialnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Młoda Polska (2010),
• Miasta Stołecznego Warszawy (2010),
• Instytutu Goethego (2010).

Jej osiągnięcia zostały docenione poprzez nominacje do szeregu wyróżnień:

• „Stołek”; nagrody Gazety Stołecznej (2008),
• tytułu Polki Roku w Gazecie Wyborczej (2007),
• Kobiety Glamour (2008),
• Róży Gali w kategorii literatura (2010),
• nagrody „3 X portalu „Onaonaona.com”,
• „Okularów Równości” (2012).

Co więcej, dwukrotnie zdobyła nominację do nagrody Warszawianka Roku w latach (2018, 2021).

---

Oceń: Sylwia Chutnik

---