Janina Macherska

---

Życiorys

Janina Macherska przyszła na świat w rodzinie Antoniego Grudowskiego (1860–1901) oraz Eugenii z Arciszewskich (zm. 1934). Po ukończeniu szkoły średniej w S. Tołwińskiej w Warszawie, podjęła naukę w klasie dramatycznej Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, kończąc ją z wyróżnieniem w 1913 roku. Debiutowała na warszawskich scenach, gdzie na początku swojej kariery występowała w kabaretach m.in. w Qui Pro Quo. W roku 1919 zawarła związek małżeński z aktorem Włodzimierzem Macherskim (1892–1964).

W 1928 roku miała okazję zaprezentować swoje umiejętności teatralne na różnych scenach w Warszawie, takich jak Teatr Polski, Narodowy, Mały oraz Letni. Występy te trwały do 1939 roku, z wyjątkiem sezonu 1931/1932, kiedy to mogła zaprezentować się na deskach teatru w Łodzi. Debiut filmowy Janiny miał miejsce w 1934 roku w dziele „Przebudzenie” w reżyserii Aleksandra Forda.

Podczas II wojny światowej pracowała na stanowisku kelnerki w kawiarni „Sztuka” w Warszawie, a potem w restauracji w Konstancinie. Po wojnie, w 1945 roku, dołączyła do trupy aktorskiej w Teatrze Wojska Polskiego, z którą od 1946 roku występowała w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi. W 1949 roku wróciła do stolicy, gdzie otrzymała angaż w Teatrze Polskim, w którym pracowała aż do swojej przedwczesnej śmierci.

Oprócz działalności aktorskiej, Macherska była również pedagogiem, wykładając w warszawskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej. Aktywnie uczestniczyła w życiu zawodowym, będąc członkiem Zarządu Głównego Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatralnych i Filmowych, w ramach którego zajmowała się sprawowaniem opieki nad Schroniskiem Artystów Weteranów Scen Polskich w Skolimowie.

Niestety, Janina Macherska zmarła nagle 25 kwietnia 1964 roku. Jej doczesne szczątki spoczywają, razem z rodzicami, na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 77-3-23).

Filmografia

Janina Macherska ma na swoim koncie wiele znaczących ról filmowych, które pozostawiły trwały ślad w polskiej kinematografii.

• 1934: Przebudzenie – Płońska,
• 1935: Miłość maturzystki – Płońska,
• 1936: Papa się żeni – Stasiowa,
• 1938: Sygnały – Paserka,
• 1949: Za wami pójdą inni – znajoma Anny,
• 1959: Awantura o Basię – pani Tańska, babcia Stanisławy Olszańskiej,
• 1959: Miejsce na ziemi – kobieta w hali targowej,
• 1963: Kryptonim Nektar – kioskarka hrabina Łęczycka, ciotka Dymka.

Spektakle

Teatralne (wybór)

Janina Macherska ma na swoim koncie wiele niezapomnianych ról teatralnych, które na trwałe wpisały się w historię polskiego teatru. Oto niektóre z nich:

• 1920 – Minister z Warszawy, Qui Pro Quo,
• 1924 – Skandal na scenie, „Stańczyk”,
• 1927 – Może tak, teatr „Karuzela”,
• 1936 – Żołnierz królowej Madagaskaru, Teatr Letni,
• 1937 – Król włóczęgów, Teatr Letni w Warszawie.

Telewizyjne (wybór)

Oprócz karier teatralnej, Macherska zyskała również popularność w telewizji, gdzie zagrała w kilku znanych produkcjach. Wybór jej ról telewizyjnych obejmuje:

• 1964 – Doktor Judym jako Czerniszowa,
• 1963 – Panna bez posagu jako Ogudałowa,
• 1962 – Krzyżówka jako Sąsiadka,
• 1961 – Anna Karenina,
• 1961 – Kraszewski w Warszawie,
• 1960 – Czechow,
• 1960 – Troja, miasto otwarte,
• 1959 – Pigmalion,
• 1958 – Głos mordercy,
• 1958 – Kto z nas jest mordercą.

Ordery i odznaczenia

Janina Macherska była osobą, która zasłużyła się w swojej działalności i została wyróżniona prestiżowymi odznaczeniami. Wśród jej osiągnięć można wymienić:

• złoty Krzyż Zasługi, przyznany dnia 11 lipca 1955,
• medal 10-lecia Polski Ludowej, który otrzymała 19 stycznia 1955.

---

Oceń: Janina Macherska

---