Jerzy Petersburski, urodzony 20 kwietnia 1895 roku w Warszawie, to jedna z kluczowych postaci polskiej muzyki popularnej, która pozostawiła niezwykle bogaty dorobek twórczy. Zmarł 7 października 1979 roku w tym samym mieście, które stało się tłem dla jego życia i kariery artystycznej.
Petersburski, o żydowskich korzeniach, był kompozytorem, który zdobył serca wielu miłośników muzyki dzięki swoim pierwszoligowym przebojom. W jego twórczości szczególne miejsce zajmują utwory takie jak „To ostatnia niedziela” oraz Tango milonga (Oh Donna Clara), które do dziś cieszą się niesłabnącą popularnością oraz uznaniem.
Życiorys
Jerzy Petersburski pochodził z uznanej warszawskiej rodziny muzyków żydowskich Melodystów, którzy przyczynili się do rozwoju polskiej muzyki klezmerskiej, rozrywkowej oraz jazzowej. Jego matka, Paulina, także miała korzenie muzyczne. Wśród jego bliskich znajdował się kuzyn Artur Gold, z którym w 1925 roku stworzył orkiestrę.
Petersburski rozpoczął naukę gry na fortepianie w wieku czterech lat. Jego studia w warszawskim konserwatorium pod kierunkiem Aleksandra Michałowskiego trwały do 1915 roku. Dlatego też, od 1920 roku kontynuował naukę w Wiedniu, gdzie talent Jerzego został dostrzegany przez Imre Kálmána. Jego talent zaowocował współpracą z Aleksandrem Wertyńskim oraz popularnością w warszawskich kabaretach i teatrzykach. Dodatkowo, Petersburski był twórcą muzyki do licznych filmów z okresu przed II wojną światową.
W 1930 roku założył dom przy ulicy Kopernika 16 (aktualnie 18) w Legionowie, a w 1936 roku został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.
W trakcie II wojny światowej, artysta znalazł się na terenie ZSRR, z którego razem z Armią Andersa udał się na Bliski Wschód. W Kairze prowadził audycje radiowe dedykowane polskim żołnierzom. Po zakończeniu wojny, w latach 1947–1967 przebywał w Ameryce Południowej, zamieszkując w Argentynie, a także współpracując z Astorem Piazzollą w Brazylii i Wenezueli. W 1967 roku postanowił wrócić do Polski.
Jerzy Petersburski zmarł w Warszawie, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Powązkowskim, w kwaterze B-5-21/22.
Życie prywatne
Jerzy Petersburski był osobą, która przeżyła ważne momenty w swoim życiu rodzinnym. Trzykrotne małżeństwo odzwierciedla zgiełk jego osobistych relacji. Jego pierwsza żona, Maria Milstein, z którą związał się w młodości, obdarzyła go dwiema córkami – Haliną oraz Stanisławą. Niestety, Maria zmarła w 1920 roku, co musiało być ogromnym ciosem dla Petersburskiego.
Kolejnym małżeństwem artysty była Maria Minkowska, która zmarła w 1967 roku w Buenos Aires. Ta relacja również umocniła jego życie osobiste, choć skończyła się tragicznie.
Ostatnią żoną Petersburskiego była śpiewaczka Sylwia Klejdysz, z którą miał syna Jerzego, urodzonego w 1969 roku. Warto zaznaczyć, że artysta miał również dwóch braci, Stanisława i Józefa, co świadczy o jego bogatej rodzinie.
Twórczość
Operetki
Do znaczących dzieł Jerzego Petersburskiego należą:
- kobieta 5212,
- kochanka z ekranu,
- Robert i Bertrand.
Muzyka filmowa
W obszarze muzyki filmowej, jego twórczość obejmuje:
- Uwiedziona Michała Waszyńskiego (1931),
- Co mój mąż robi w nocy… Michała Waszyńskiego (1934),
- Szczęśliwa trzynastka Mariana Czauskiego (1938).
Znane utwory
Wieloma znanymi utworami są:
- Ja nie mam co na siebie włożyć (we współautorstwie z Arturem Goldem),
- Już nigdy,
- Nie namawiaj, bo ulegnę,
- Odrobinę szczęścia w miłości,
- Tango milonga, czyli Oh, Donna Clara!,
- To ostatnia niedziela,
- Ty albo żadna,
- Błękitna chusteczka.
Przypisy
- Jacek Emil Szczepański: Nasza Historia. Wojenne adresy Legionowa: Szkoła handlowa przy ul. Kopernika. gazetapowiatowa.pl, 10.12.2020 r. [dostęp 24.08.2024 r.]
- W kręgu muzyki poważnej i rozrywkowej. Bohaterowie galerii Dziedzictwo. „Skarpa Warszawska”, s. 66, 11.2021 r.
- Petersburski Stanisław | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 10.02.2020 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: MARIA KIEJDYSZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 19.12.2019 r.]
- Jerzy Petersburski. filmpolski.pl. [dostęp 02.02.2010 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Nadzieja Drucka | Jerzy Mikke | Ajron | Henryk Hunko | Aleksander Czyż | Małgorzata Kozłowska (aktorka) | Alicja Lisiecka | Agata Załęcka | Jadwiga Turowicz | Jacek Kawalec | Andrzej Deskur | Henryk Szaro | Aleksandra Woźniak | Jerzy Trojan | Wacław Radwan (1870–1922) | Anna Gzyra | Teresa Wilbik | Wojciech Przybylski (reżyser dźwięku) | Chrystian Breslauer | Wojciech RotowskiOceń: Jerzy Petersburski