Anna Skimborowiczowa

---

Życiorys

Anna Skimborowiczowa przyszła na świat w Warszawie, w rodzinie ziemiańskiej o przeciętnych dochodach. Była córką Ignacego i Justyny z Grabowskich, a także młodszą siostrą Jakuba Sokołowskiego, znanego malarza i rysownika. Wczesne lata jej życia były związane z małżeństwem z Andrzejem Adamskim, który był właścicielem majątku Żurawiniec w obwodzie siedleckim, a następnie Srebrzyszcze w Lubelskiem. Niestety, związek ten szybko się zakończył rozwodem. Po śmierci ojca, carem jej spraw i potrzeb zajęła się osoba Hipolita Skimborowicza, której handlowali mężczyznami niebawem się poślubiła.

Po przeprowadzce do Warszawy, Anna zyskała status entuzjastki i bliskiej przyjaciółki Narcyzy Żmichowskiej, z którą spotkała się po 1841 roku. Razem z mężem zajmowali się prowadzeniem salonu literacko-artystycznego, którego duszą była Żmichowska. Chociaż Anna była oddana przyjaciółce, zachowywała stałą niezależność, również w kwestiach takich jak religia. Żmichowska przedstawiła ją jako postać „Emilia” w swoim dziele Obrazek wstępny.

Od 1843 roku, Anna angażowała się w działania mające na celu wsparcie więźniów politycznych oraz osób zesłanych. Prowadziła też wykłady na tajnych kursach dla guwernantek oraz rzemieślników. W 1846 roku była krótko uwięziona, jednak po zwolnieniu nie zaniechała działalności spiskowej. W 1848 roku zainicjowała i zarządzała kobiecą sekcją w tajnej Organizacji, przyjmując pseudonim „Wanda” i promując nowych członków.

Jako łączniczka dwóch frakcji, Anna utrzymywała kontakt między konspiracją warszawską a emigracją, przemycając zakazane publikacje do Polski. Wraz z Narcyzą Żmichowską organizowała zbiórki na rzecz Organizacji, a także brała udział w aktywnościach spiskowych w czasie Wiosny Ludów. 19 października 1848 roku ponownie została aresztowana i osadzona w Cytadeli Warszawskiej.

W wyniku śledztwa, mimo w wysokim ryzyku, nie zdradziła nikogo. Została skazana na zesłanie, jednak decyzja namiestnika Paskiewicza zmieniła to na deportację z mężem do Kijowa, gdzie zostali objęci policyjnym nadzorem. Po pewnym czasie Skimborowiczowie uzyskali zgodę na osiedlenie się w Żytomierzu. W maju 1851 roku opuścili Warszawę, a do rodzinnego miasta wrócili w 1852 roku.

Po tych burzliwych wydarzeniach, Anna stała się bardziej religijna, co zastosowało na jej związek z Żmichowską. Zaczęła pisać, tworząc liczne modlitewniki, takie jak Módlmy się, czyli Zbiór krótkiego nabożeństwa na wszystkie większe uroczystości (1854), czy Modlitwy i nauki dla rzemieślników (1863). Jej religijność znalazła też odzwierciedlenie w obfitej twórczości literackiej, zarówno dla dorosłych, jak i dzieci. W dziełach dla dorosłych zwracają uwagę zbiory opowiadań Zdarzenia rzeczywiste w powiastkach (1860) oraz Z domu i ze świata. Powieści oryginalnie napisane (1875), na potrzeby dzieci zaś powstały utwory Wesołe powiastki dla dzieci (1857) oraz Powiastki ciekawe dla dzieci (1865).

Nie zapomniała również o wsi, w czym świadczą jej prace jak Chrzciny u wójta (1861) oraz Wesele u wójta (1863). Zmarła w Warszawie 20 kwietnia 1875 roku, a jej ostatnim miejscem spoczynku został cmentarz Powązkowski.

---

Oceń: Anna Skimborowiczowa

---