Adam Cygielstrejch

Nauka i edukacja

Adam Cygielstrejch, znany również pod różnymi wariantami swojego nazwiska, takimi jak Cygielstrajch, Cygielstreich, Cygielsztrajch oraz Cygielsztrejch, urodził się 15 marca 1886 roku w Warszawie. Jego życie zakończyło się 13 października 1935 roku w tym samym mieście.

Był wybitnym polskim psychologiem, filozofem oraz nauczycielem, który odegrał istotną rolę w polskiej edukacji. W szczególności, Cygielstrejch pełnił funkcję kierownika Instytutu Psychologicznego w Warszawie, gdzie zajmował się badaniami oraz kształceniem przyszłych psychologów.

Oprócz pracy w instytucie, Cygielstrejch był także dyrektorem żydowskiego Gimnazjum i Liceum „Chinuch” w Warszawie, co podkreśla jego zaangażowanie w kształcenie młodzieży. Dodatkowo, jego tytuł profesora w Państwowym Instytucie Nauczycielskim dowodzi jego znaczenia jako autorytetu akademickiego.

Życiorys

Adam Cygielstrejch rozpoczął swoją edukację w gimnazjum w Warszawie. Już podczas nauki w szkole związał się z Polską Partią Socjalistyczną, a w 1906 roku został aresztowany. Po zwolnieniu za kaucją postanowił kontynuować swoje studia za granicą. W Paryżu poświęcił się naukom przyrodniczym oraz filozofii, gdzie uczył się psychologii pod okiem Henri Piérona oraz Georges’a Dumasa. Jak podaje Sterling, tytuł doktora uzyskał po obronie pracy naukowej zatytułowanej Critique de la philosophie Kantienne dans les oeuvres de Schopenhauer.

W 1910 roku Cygielstrejch wrócił do Polski i podjął pracę w Laboratorium Psychologicznym w Warszawie. Dwa lata później został asystentem w Instytucie Psychologicznym w tym samym mieście, który wtedy kierował Edward Abramowski. Po śmierci Abramowskiego objął kierownictwo instytutu. Aktywnie uczestniczył w II Zjeździe neurologów, psychiatrów i psychologów polskich, który odbył się w grudniu 1912 roku w Krakowie, gdzie wygłosił referat zatytułowany „O wpływie wzruszeń na choroby umysłowe”.

W 1915 roku zajął się pracą nauczycielską, a od 1918 roku pełnił funkcję dyrektora Gimnazjum Filologicznego Męskiego Towarzystwa „Chinuch”, późniejszego Prywatnego Gimnazjum i Liceum Spółki „Chinuch”, znajdującego się przy Placu Krasińskich 3 w Warszawie. W tej placówce uczył przyrodoznawstwa i propedeutyki filozofii, a ponadto wykładał psychologię w Państwowym Instytucie Nauczycielskim oraz na Uniwersyteckim Kursie Związku Nauczycielstwa Polskiego. Cygielstrejch był długoletnim członkiem Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, a także pełnił funkcję prezesa Koła Dyrektorów Żydowskich Szkół Średnich.

Życie prywatne Adama było również ogniskowane w Warszawie. Mieszkał na ulicy Próżnej 9. Jego rodzina składała się z braci Juliana i Józefa oraz siostry Zofii, zamężnej Milsztejn. Adam ożenił się ze Stefanią Cygielstrejch, z domu Hopfenstand, nauczycielką, z którą miał dwóch synów: Jerzego i Tadeusza.

Adam Cygielstrejch zmarł w Warszawie i został pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej.

Dorobek naukowy

Adam Cygielstrejch rozpoczął swoją karierę naukową, podejmując badania z zakresu psychologii i psychiatrii, koncentrując się na zagadnieniach związanych z zaburzeniami psychicznymi u osób żołnierskich.

W swojej publikacji z 1912 roku wysnuł ważną tezę, że intensywne emocje doświadczane przez żołnierzy w warunkach wojennych mogą prowadzić do poważnych zaburzeń psychicznych. Przedstawił szereg dowodów na to, jak gwałtowne przeżycia wpływają na występowanie nagłych zaburzeń psychicznych, sugerując, że mechanizm ich powstawania można interpretować w kontekście intoksykacyjnym.

W kolejnych badaniach Cygielstrejch skupił się na psychologii doświadczalnej, gdzie opracował między innymi własną metodę analizy marzeń sennych. Jego prace trwały pod kierunkiem znanego teoretyka, Abramowskiego, gdzie zwrócił szczególną uwagę na fenomen podświadomości.

Postrzegał zjawisko powstawania koncepcji jako efekt interakcji sfer świadomej oraz podświadomej. Również zainteresował się psychologią twórczości, badając, jak proces twórczy może być kształtowany przez różne aspekty psychologiczne.

Prace

Oto zestawienie niektórych kluczowych publikacji Adama Cygielstrejcha, które ukazały się w latach 1910-1929. Jego prace obejmowały różnorodne tematy, w tym psychologię, filozofię oraz aspekty związane z pamięcią i emocjami.

  • Dyastazy a organizm. Wszechświat 29 (33, 34), ss. 513–517, 533–537, 1910,
  • Psychologia paniki podczas wojny. Bibljoteka Warszawska 3, ss. 128–141, 1912,
  • Les conséquences mentales des émotions de la guerre. Annales medico-psychologiques, 1912,
  • Przekształcanie się podświadomości normalnej u dzieci, dorosłych i starców. Prace z psychologii doświadczalnej. Tom I. Warszawa, 1913 ss. 163–289,
  • Adam Mahrburg jako filozof. Nauka i Życie, dodatek do Nowej Gazety nr 554 s. 1, 1913,
  • Badanie oporu zapomnianego w pamięci dotykowej form. Prace z Psychologii Doświadczalnej T.2 ss. 313-362 (1914),
  • Popularne odczyty filozoficzne. Nowa Gazeta nr 135 (23.3.1914) s. 2,
  • O pamięci dziedzicznej. W Wielkiej Encyklopedii Powszechnej Ilustrowanej, 1914,
  • Wpływ wzruszeń na pamięć dotykowo-mięśniową. Prace z Psychologii Doświadczalnej T.3 ss. 100-170, 1915,
  • Analiza psychologiczna widzeń sennych. Prace z Psychologii Doświadczalnej T.3 ss. 271-320, 1915,
  • Psychika podświadoma. Przegląd Filozoficzny 18 s. 229, 1915,
  • Z powodu recenzji p. J. Ochorowicza o „Pracach z psychologji doświadczalnej”, wychodzących pod kierunkiem Edwarda Abramowskiego. Przegląd Filozoficzny 18 (1/2), ss. 140-160, 1915,
  • La Psychologie de la panique pendant la guerre. Annales medico-psychologiques 73, ss. 172-192, 1916,
  • Julian Ochorowicz jako psycholog: odczyt wygłoszony w Polskim Towarz. Psychologicznym dn. 25 czerwca 1917 r. na wieczorze poświęconym pamięci Juljana Ochorowicza. Przegląd Filozoficzny 20, ss. 99-121, 1917,
  • O powstawaniu koncepcji. Przegląd Filozoficzny 1–2, ss. 19-50, 1918,
  • Edward Abramowski. Kurjer Polski (27 VI 1918),
  • Twórczość psychologiczna Edwarda Abramowskiego. Przegląd Filozoficzny, 1919,
  • III Kongres Federacji Wszechświatowej Stowarzyszeń Pedagogicznych w Genewie. Ogniwo 9 (9), s. 382–394, 1929.

Te prace stanowią istotny wkład w rozwój psychologii oraz filozofii w Polsce na początku XX wieku.

Przypisy

  1. Stanisław Ilnicki, Magdalena Glińska. „Adam Cygielstrejch (1886-1935) polski prekursor studiów nad psychologicznymi skutkami stresu bojowego” W: 45. Zjazd Psychiatrów Polskich. Człowiek i rodzina a zdrowie psychiczne Katowice, 16-18.06.2016 r. s. 44-45
  2. Barrois C. Deux textes prophétiques d′Adam Cygielstrejch parus dans les Annales Médico-Psychologiques en 1912 sur troubles psychiques de guerre durant la guerre russo-japonaise de 1904–1905. „Annales médico-psychologiques”. 151 (3), s. 276-280, 1994 r. PMID: 8256999.
  3. Cezary W. Domański. „O powstaniu koncepcji Adama Cygielstrejcha: zapomniany głos w dyskusji na temat myślenia twórczego”. W: Małgorzata Kuśpit (red.) Barwy twórczości: księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Stanisławowi Leonowi Popkowi. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2013 r. s. 85-97
  4. Sterling W. Wspomnienie pośmiertne. Adam Cygielstrajch (1886–1935). „Przegląd Filozoficzny”. 39 (1), s. 90-91, 1936 r.
  5. Zgon Adama Cygielstrejcha. Głos Nauczycielski nr 7, s. 124, 1936 r.
  6. Zgon dyrektora Adama Cygielstrejcha. Nasz Przegląd 13 nr 292 s. 8 (17.10.1935 r.)
  7. B.P. Adam Cygielstrejch. Kurier Warszawski 115 nr 282 wyd. wiecz. s. 8 (14.10.1935 r.)
  8. Nasz Przegląd 13, nr 290 (15.10.1935 r.)
  9. Nasz Przegląd 13, nr 297 (22.10.1935 r.)
  10. Nasz Przegląd 13, nr 291 (16.10.1935 r.)
  11. II Zjazd neurologów, psychiatrów i psychologów polskich w Krakowie. Przegląd Lekarski 7, s. 114-116, 1913 r.
  12. a b Andrzej Kosnarewicz: „Cygielstrejch Adam” W: Elwira Kosnarewicz, Teresa Rzepa, Ryszard Stachowski (red.) Słownik psychologów polskich. Poznań: Instytut Psychologii UAM, 1992 r. s. 49
  13. Grób Adama Cygielstrejcha w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej

Oceń: Adam Cygielstrejch

★★★★★
Średnia ocena:4.8 Liczba ocen:8