Stefan Hausbrandt

---

Życiorys

Stefan Hausbrandt przyszedł na świat 19 listopada 1896 roku w Warszawie, w rodzinie Wiktora (1851–1904) oraz Jadwigi z Wernerów (1867–1945). W jego rodzinie znajdowały się także siostry Halina (1890–1924) i Jadwiga (1892–1979) oraz brat Jan Teodor (1895–1940), który zginął w Katyniu. Po pomyślnym ukończeniu Państwowej Szkoły Mierniczej w Warszawie w 1922 roku, rozpoczął swoją karierę zawodową jako praktykant, gdzie zajmował się pracami geodezyjnymi związanymi z podziałem gruntów oraz pomiarami osnowy geodezyjnej, obejmującymi takie metody jak triangulacja czy poligonizacja.

W 1925 roku uzyskał uprawnienia mierniczego przysięgłego i podjął pracę na własny rachunek. Następnie, w 1934 roku, zakończył studia na Politechnice Warszawskiej, zdobywając tytuł inżyniera mierniczego. Jego kariera nauczycielska rozpoczęła się w 1939 roku, gdy rozpoczął wykłady w Liceum Mierniczym w Warszawie, edukując młodzież w dziedzinie rachunku wyrównawczego oraz miernictwa, co kontynuował mimo trudnych warunków okupacyjnych oraz wyzwań II wojny światowej.

Do roku 1950 pracował jako nauczyciel w Liceum, a ponadto prowadził wykłady na Politechnice Warszawskiej, koncentrując się na metodach obliczeń geodezyjnych. Jego badania naukowe miały fundamentalne znaczenie dla rozwoju polskiej geodezji. W 1948 roku uzyskał stopień doktora nauk technicznych za pracę „Bezpośrednia interpolacja wielomianowa ze szczególnym uwzględnieniem funkcji dwóch argumentów ujętych krakowianowo”. Po zdobyciu tytułu doktora, został profesorem na Politechnice Warszawskiej, gdzie od 1951 roku przewodził Zakładowi Rachunku Wyrównawczego i Metod Obliczeń Geodezyjnych w Katedrze Geodezji.

W 1954 roku Stefan Hausbrandt został profesorem nadzwyczajnym i objął kierownictwo Katedry Rachunku Wyrównawczego i Obliczeń Geodezyjnych na Wydziale Geodezji i Kartografii. Jego działalność naukowa obejmowała wykłady w Wojskowej Akademii Technicznej oraz badania w Instytucie Geodezji i Kartografii w Warszawie. W 1955 roku, za znaczące osiągnięcia w geodezji, otrzymał Nagrodę Państwową III stopnia za „oryginalne i użyteczne w praktyce geodezyjnej opracowania naukowe z dziedziny obliczeń geodezyjnych”.

Był aktywnym członkiem Związku Mierniczych Rzeczypospolitej Polskiej oraz po II wojnie światowej zasiadał w Stowarzyszeniu Geodetów Polskich, gdzie w 1967 roku uzyskał tytuł Członka Honorowego. W 1962 roku otrzymał tytuł profesora zwyczajnego i przeszedł na emeryturę w 1967 roku. Życie osobiste Stefana Hausbrandta związane było z Marią, jego małżonką (1896–1971). Zmarł 13 października 1971 roku w Warszawie, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu ewangelicko-augsburskim (sektor AL13-1-33).

Dorobek naukowy i publikacje

Stefan Hausbrandt był wybitnym geodetą, którego dorobek naukowy obejmuje około 50 prac, koncentrujących się przede wszystkim na metodach obliczeń geodezyjnych. Jego najistotniejszym dziełem jest publikacja zatytułowana „Rachunek wyrównawczy i obliczenia geodezyjne”, która ukazała się w latach 1970–1971. Badania prowadzone przez Hausbrandta miały pionierski charakter, a ich rezultaty znalazły szerokie zastosowanie w polskiej geodezji.

W zakresie rachunku wyrównawczego Hausbrandt był znanym zwolennikiem algebry krakowianowej, której zastosowanie wzbogaciło praktykę geodezyjną. Opracował symbole pomocnicze, zwane formami rachunkowymi Hausbrandta, które znacznie uprościły proces obliczeń geodezyjnych. Jego praca z 1956 roku, dotycząca wyrównania sieci kątowo-liniowych z wykorzystaniem metody najmniejszych kwadratów, stanowiła solidną podstawę naukową dla wyrównania polskiej sieci triangulacyjnej.

Publikacje, które wyszły spod jego pióra, poruszały tematykę zakładania, wyrównywania oraz oceny dokładności osnów geodezyjnych. Podejmował także zagadnienia transformacji współrzędnych oraz teorii błędów pomiarów geodezyjnych. Główne publikacje Hausbrandta to:

• „Rachunki geodezyjne” (1953),
• „Rachunek wyrównawczy i obliczenia geodezyjne” t. 1–2 (1970–1971).

Przed wybuchem II wojny światowej, Hausbrandt działał w komitecie redakcyjnym czasopisma „Przegląd Mierniczy”, gdzie w 1939 roku opublikował swój pierwszy artykuł dotyczący obliczenia wcięcia w przód z użyciem arytmometru. W latach 1947–1949 był członkiem kolegium redakcyjnego „Przeglądu Geodezyjnego”, a od 1950 do 1957 roku uczestniczył w pracach komisji oświatowo-szkoleniowej Związku Mierniczych RP.

Ordery i odznaczenia

Przywołując osiągnięcia Stefana Hausbrandta, warto uwzględnić jego zasługi, które zostały docenione poprzez nadanie mu prestiżowych odznaczeń. Wśród wyróżnień, które otrzymał, znajdują się:

• złoty Krzyż Zasługi, przyznany 29 września 1955 roku,
• medal 10-lecia Polski Ludowej, nadany 19 stycznia 1955 roku.

Upamiętnienie

Ulice w Gdańsku oraz Częstochowie noszą imię Stefana Hausbrandta, co stanowi ważne upamiętnienie tej postaci.

---

Oceń: Stefan Hausbrandt

---