Sztafeta (rzeźba)

---

Powstanie

Inspiracją dla autora stał się relief „Marsylianka” autorstwa François Rude’a, który można podziwiać na Łuku Triumfalnym w Paryżu. Rzeźbiarz korzystał również z wzorów przedstawionych na greckich wazach. W początkowym zamyśle planowano uwiecznienie jedynie dwóch biegaczy, jednak ostatecznie zdecydowano się na dodanie trzeciej postaci, co wzbogaciło kompozycję.

Praca miała być pierwotnie zainstalowana przy schodach w Centralnym Parku Kultury na Powiślu. Zainteresowanie gipsowym modelem wykazał profesor Jerzy Hryniewiecki, znany projektant Stadionu Dziesięciolecia, który przyczynił się do zmiany pierwotnej lokalizacji dzieła.

Rzeźba powstawała w niezwykłym pośpiechu, aby zdążyć na inaugurację wspomnianego stadionu. W związku z tym zdecydowano się jedynie na wykonanie modelu z betonu wspartego stalowym szkieletem, który osiągnął wysokość około 2 metrów. Dzieło zostało umieszczone na cokole wysokości 2,5 metra, obłożonym kamieniem, niedaleko wejścia na trybuny. Uroczyste odsłonięcie miało miejsce 22 lipca 1955 roku. Niestety, plany dotyczące zastąpienia rzeźby spiżowym odlewem po zrealizowaniu V Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów zostały ostatecznie porzucone.

Restauracja

Rzeźba „Sztafeta” z uwagi na swoje materiały wykorzystywane do konstrukcji zaczęła szybko ulegać zniszczeniu. W oparciu o zalecenia Osiedla Kamionek, reakcje stołecznego konserwatora zabytków oraz uchwałę Rady Warszawy z lipca 2007 roku, Narodowe Centrum Sportu postanowiło przeprowadzić prace remontowe rzeźby, które miały miejsce podczas budowy Stadionu Narodowego. Koszt tego przedsięwzięcia wyniósł 50 tys. zł, a w listopadzie 2008 roku rzeźba została z powodzeniem odrestaurowana przez Jacka Nowickiego.

W 2010 roku z inicjatywy Aleksandry Wałdowskiej pojawił się pomysł, aby zastąpić pierwotną rzeźbę jej brązowym odlewem. Pomysł ten zyskał poparcie ze strony Muzeum Narodowego w Warszawie, które planowało umieścić oryginał w Królikarni. Uczestniczyły w tym także instytucje, takie jak Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki warszawskiej ASP, а nad całym projektem pieczę sprawował profesor Andrzej Koss.

W dniach od 7 do 31 marca 2011 roku w Centrum Olimpijskim w Warszawie miała miejsce wystawa zatytułowana „Adam Roman – czas sztafety”, która poświęcona była nie tylko historii „Sztafety”, ale również przybyciu samego Adama Romana na otwarcie wystawy. Jej celem było także pozyskanie sponsorów na projekt szacowany na kwotę od 400 do 800 tys. zł. Druga edycja tej wystawy miała miejsce w dniach 17-27 maja 2011 roku na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej.

W dniu 23 sierpnia 2013 roku, na wniosek Okręgu Warszawskiego Związku Polskich Artystów Plastyków, na podstawie rzeźby umieszczono granitową tablicę, która miała na celu upamiętnienie Adama Romana, zmarłego pół roku wcześniej. Tablica ta została zaprojektowana przez Ryszarda Stryjeckiego.

---

Oceń: Sztafeta (rzeźba)

---