Plac Wilsona (stacja metra)

---

Nazwa stacji

Pierwszą nazwą stacji była „plac Komuny Paryskiej”, która została nadana uchwałą Rady Narodowej m.st. Warszawy w dniu 16 grudnia 1983 roku. Aktualna nazwa stacji, jak również samego placu, nawiązuje do Woodrowa Wilsona, 28. prezydenta Stanów Zjednoczonych.

W związku z przemianą nazwy placu w 1990 roku, zwyczajowo oraz w zasadzie w dokumentach stacja zaczęła być określana jako Plac Wilsona. Oficjalne nadanie tej nazwy miało miejsce we wrześniu 2013 roku.

Zalecenia Rady Języka Polskiego sugerują, aby nazwę placu i stacji wymawiać tak, jak było to robione od momentu nadania nazwy miejscu w 1926 roku, przy użyciu spolszczonej wersji wymowy. Przykładem może być tu aleja Waszyngtona, która również jest wymawiana w podobny sposób z głoską „w’” (miękkie „w”) na początku wyrazu. Z kolei osoby, które sądzą, że prawidłowo należy mówić „plac Łilsona”, po prostu nie są świadome tej długoletniej tradycji.

W swoim komunikacie emitowanym w pociągach metra, Ksawery Jasieński również wymawia tę nazwę w standardowy sposób, zgodny z rekomendacjami językowymi.

Opis stacji

Plac Wilsona to dwukondygnacyjna stacja, której autorem projektowym jest Andrzej Chołdzyński. Peron wyspowy charakteryzuje się imponującymi wymiarami, osiągając szerokość 11 m oraz długość 120 m. Wzdłuż obu stron peronu umieszczono zarówno schody ruchome, jak i stałe, a ich dostępność ułatwiają cztery windy, które prowadzą na powierzchnię. Utrzymana w eleganckich odcieniach szarości i srebra, stacja wyróżnia się również interesującą, kamienną mozaiką na posadzce w obszarze schodów. Na ścianach przy torowiskach zastosowano stal łatwordzewiejącą, znaną jako corten, której zewnętrzna warstwa rdzy skutecznie chroni ją przed dalszą korozją.

Wnętrze stacji jest harmonijną kompozycją kamienia, stali, szkła oraz polerowanego, barwionego betonu. Dodatkowo, wzdłuż stacji można znaleźć punkty handlowe, bankomat oraz toalety, a dla bezpieczeństwa podróżnych umieszczono tam również defibrylator.

Kopuła stacji

Kopuła usytuowana po stronie południowej stacji Pl. Wilsona stanowi unikalny element architektoniczny, nieznany w innych części warszawskiego metra. Jej eliptyczny kształt pełni rolę lampionu, który doskonale rozświetla stację i jednocześnie pomaga w redukcji hałasu wydawanego przez poruszające się pociągi. W ciągu dnia, kopuła zmienia kolor, emitując światło w odcieniach czerwieni, fioletu, niebieskiego oraz zieleni, dostosowując się tym samym do pory dnia.

Wejścia

Ciekawym aspektem architektonicznym stacji są również jej wejścia z poziomu ulicy. W centralnej części każdego wejścia umieszczono szyb windy. Po prawej stronie znajdują się schody ruchome, prowadzące na powierzchnię, a po lewej stronie usytuowano schody stałe. Całość jest elegancko osłonięta szkłem, na którym umieszczono napis Plac Wilsona, co tworzy spójną i estetyczną kompozycję.

Pociąg wahadłowy

Po otwarciu stacji metra – Marymont, na trasie między Placem Wilsona a stacją Marymont kursował wahadłowy pociąg, który przewoził pasażerów z interwałem od 9 do 12 minut. Na stacji Plac Wilsona pociąg ten zatrzymywał się na tym samym torze, co pociągi zmierzające w kierunku Kabat. Stacja Marymont przez pewien czas była ostatnią na tej linii, aż do momentu otwarcia stacji Słodowiec. Aktualnie, pociągi kursujące na całej linii regularnie dojeżdżają do stacji Marymont.

Dane techniczne

Stacja metra Plac Wilsona charakteryzuje się maksymalnymi wymiarami, które są kluczowe dla jej funkcjonowania. Powierzchnia całkowita stacji wynosi 4 758,70 m², co pozwala na efektywne obsługiwanie pasażerów. Jej podziemna kubatura wynosi 44 389 m³, a kubatura nadziemna osiąga 1 485 m³. Warto także zwrócić uwagę na wymiary stacji: długość wynosi 150 m, a szerokość 21 m.

Tory odstawcze

Tory odstawcze znajdują się zaraz za północną częścią stacji. Długość komory wynosi 270 m, co jest istotne w kontekście manewrów pociągów. Kiedy Plac Wilsona pełniła funkcję stacji końcowej, tory odstawcze wykorzystywane były jako hala manewrowa, co umożliwiało łatwe zawracanie pociągów w kierunku Kabat. Tory manewrowo-postojowe mają długość 160 m i są wyposażone w peron, który zapewnia należyte warunki dla maszyny, umożliwiający jej przemieszczanie się pomiędzy dwoma końcami pociągu.

W przyszłości tory odstawcze mogą być używane w sytuacjach awaryjnych, na przykład w przypadku uszkodzenia składu na trasie; pociąg można wówczas odholować na tory odstawcze zlokalizowane tuż za Pl. Wilsona. Na stacji nocują obecnie 2 z 4 pociągów stacjonujących w tunelach. Dla jeszcze lepszego obrazowania tory odstawcze mają powierzchnię 9 847 m² oraz kubaturę 61 275,60 m³ dla części podziemnej, a także 245,0 m³ dla części naziemnej. Średnie zagłębienie stacji, mierzone od główki szyny do powierzchni, wynosi 9 m.

„Pustka technologiczna”

W obrębie stacji znajduje się również pojęcie zwane „pustka technologiczna”, które odnosi się do pustej komory technicznej zlokalizowanej pomiędzy stropem stacji a powierzchnią. Ta przestrzeń powstała w wyniku budowy stacji i pierwotnie nie miała być eksploatowana w przyszłości, co skutkuje brakiem zaplanowanego wejścia. Dostęp do niej możliwy jest jedynie przez komorę wentylacyjną, przy czym wymaga to wyłączenia wszelkich urządzeń. Wnętrze tej komory jest puste, z jedynym wyposażeniem będącym instalacja elektryczną, która umożliwia włączenie światła.

Początkowy plan przewidywał zasypanie tej przestrzeni po zakończeniu budowy stacji; jednak decyzja o pozostawieniu jej w takim stanie okazała się znacznie bardziej ekonomicznym rozwiązaniem. W 2005 roku powstała koncepcja przekształcenia tej przestrzeni na parking, jednak projekt ten napotkał trudności z powodu dużych kosztów związanych z adaptacją, dlatego nie został zrealizowany.

Wykonawcy

W realizacji stacji metra na Placu Wilsona, kluczową rolę odegrało kilka renomowanych firm i biur. Projektantem generalnym stacji, odpowiedzialnym za całość koncepcji i wyglądu, było biuro architektoniczne AMC – Andrzej M. Chołdzyński Sp. z o.o.

W kwestiach branż technicznych, projektantem była firma Metroprojekt Sp. z o.o., która zajmowała się szczegółowym opracowaniem wszystkich niezbędnych aspektów związanych z budową stacji.

Wykonawcą stacji natomiast była firma Hydrobudowa-6, która zrealizowała fizyczne prace budowlane, zapewniając ich wysoką jakość oraz zgodność z przyjętymi normami. Dzięki współpracy tych trzech podmiotów, stacja na Placu Wilsona mogła stać się nowoczesnym punktem komunikacyjnym w Warszawie.

Nagrody i wyróżnienia

Plac Wilsona, jako istotny element warszawskiego systemu metra, zyskał wiele uznania w międzynarodowej społeczności. 7 kwietnia 2008 roku podczas prestiżowej konferencji „Metrorail” stacja ta została ogłoszona najładniejszą stacją metra na świecie, która została zbudowana w ostatnich latach.

Jeszcze większe wyróżnienie miało miejsce w lutym 2014 roku, kiedy to stacja ta znalazła się w grupie 12 najbardziej imponujących stacji metra w Europie według uznanego rankingu telewizji CNN.

---

Oceń: Plac Wilsona (stacja metra)

---