Muzeum Katyńskie

---

Historia

Muzeum Katyńskie, którełączone jest z historią Polski, oficjalnie otworzyło swoje podwoje 29 czerwca 1993 roku. Powstało dzięki determinacji organizacji skupiających się na problematyce związanej z Rodzinami Katyńskimi oraz przy wsparciu stołecznego Muzeum Wojska Polskiego, które odegrało kluczową rolę w organizacji tego przedsięwzięcia. Umożliwiło to Ministerstwo Obrony Narodowej, które zapewniło zarówno akceptację, jak i środki finansowe na realizację tego projektu. Muzeum gromadzi i eksponuje na stałej wystawie m.in. artefakty grobowe, które zostały wydobyte w czasie prac ekshumacyjnych w miejscach, takich jak Katyn, Miednoje, Charków oraz Bykownia. Dodatkowo, prezentowane są pamiątki, fotografie oraz archiwalia przekazywane przez rodziny ofiar zbrodni katyńskiej.

Pierwsza lokalizacja Muzeum mieściła się w Forcie IX „Czerniaków” na warszawskiej Sadybie, gdzie działalność muzeum trwała do 2009 roku. Od początku jego funkcjonowania do 2000 roku nadzorę nad instytucją sprawował ppłk w st. spocz. Zdzisław Sawicki.

W wyniku międzynarodowego konkursu ogłoszonego w 2010 roku podjęto decyzję o rewitalizacji oraz adaptacji kaponiery i obszaru Cytadeli Warszawskiej o powierzchni 3,5 ha. Zrealizowano projekt architektoniczny przedstawiony przez pracownię BBGK Architekci, której twórcami byli Jan Belina-Brzozowski oraz Konrad Grabowiecki. Pracą nad koncepcją narracji plastycznej eksponatów wewnętrznych i zewnętrznych zajął się również uznany artysta plastyk Jerzy Kalina.

W latach 2011–2015 w siedzibie Muzeum Wojska Polskiego miała miejsce wystawa czasowa zatytułowana „Pamięć nie dała się zgładzić…”, stanowiąca zapowiedź nowej ekspozycji Muzeum Katyńskiego. Narrację plastyczną tej wystawy również przygotował Jerzy Kalina.

W sierpniu 2015 roku, w miejscu u zbiegu ulic Krajewskiego i Wisłostrady, zamontowano Dzwon Katyński. Ten niezwykły obiekt posiada otwór po przestrzeleniu, a jego wystawienie zostało zaplanowane w taki sposób, by oświetlenie padało na niego snopem światła z symbolicznej mogiły, znajdującej się u podstawy konstrukcji.

Oficjalne otwarcie Muzeum Katyńskiego w nowej siedzibie miało miejsce 17 września 2015 roku. Wzięli w nim udział przedstawiciele najwyższych władz państwowych, w tym prezydent oraz premier, a także liczne rodziny oraz członkowie Rodzin Katyńskich.

W 2019 roku na placu przed muzeum ustawiono instalację artystyczną pt. „Sarkofagi”, autorstwa Jerzego Kaliny. Kompozycja przedstawia trzy kamienne wagony kolejowe, które mają przywoływać na myśl transporty jeńców w czasie II wojny światowej.

Cele

• gromadzenie pamiątek związanych ze zbrodnią katyńską i losem Polaków w ZSRR,
• gromadzenie archiwaliów, fotografii, filmów oraz publikacji dotyczących zbrodni katyńskiej,
• gromadzenie biogramów ofiar zbrodni oraz relacji rodzin ofiar,
• katalogowanie i naukowe opracowywanie zgromadzonych zbiorów,
• zabezpieczanie i konserwację zbiorów,
• prowadzenie działalności wystawienniczej i edukacyjnej,
• upowszechnianie wiedzy na temat zbrodni katyńskiej.

Nagrody i wyróżnienia

W ciągu swojej działalności, Muzeum Katyńskie zdobyło liczne nagrody i wyróżnienia, które potwierdzają jego znaczenie oraz wysoką jakość realizacji. Oto kilka kluczowych osiągnięć:

• W 2019 roku za projekt Muzeum Katyńskiego pracownia BBGK Architekci została uhonorowana prestiżową nagrodą East Centric Architecture Triennale Award, w kategorii najlepszy budynek publiczny w Europie Środkowej i Wschodniej,
• W 2017 roku budynek muzeum znalazł się w finale znanego konkursu architektonicznego Nagrody im. Miesa van der Rohe,
• W 2016 roku zdobyto Nagrodę Sybilla, w kategorii „Przedsięwzięcie o tematyce martyrologicznej”,
• Również w 2016 roku Muzeum otrzymało Nagrodę Specjalną Stowarzyszenia Producentów Betonu Towarowego w plebiscycie Polski Cement w Architekturze,
• W 2015 roku Muzeum triumfowało w plebiscycie na Wydarzenie Historyczne Roku, w kategorii „Wystawa”,
• W 2008 roku Muzeum uhonorowane zostało Medalem Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej.

Te prestiżowe nagrody podkreślają zarówno architektoniczne, jak i społeczne znaczenie Muzeum Katyńskiego, czyniąc je ważnym punktem na mapie kultury oraz historii Polski.

---

Oceń: Muzeum Katyńskie

---