Jelonki (Warszawa)

---

Historia

W XIX wieku, na terenach niegdyś wsi Odolany, wzdłuż ulicy Połczyńskiej (prowadzącej w kierunku Poznania), zaczęły rozwijać się folwark i wieś Jelonki. Powstały tam również szkoła początkowa, cegielnia oraz wytwórnia dachówek prowadzona przez Bogumiła Schneidera. Pozostałości po wydobytej glinie dla cegielni noszą nazwę Glinianki Sznajdra. Po roku 1921 nastąpiła parcelacja folwarku oraz wsi Jelonki.

Wytwórnia, założona w 1864 roku, w początkach XX wieku zatrudniała ponad 150 pracowników i funkcjonowała do września 1939 roku. Po II wojnie światowej działającym na tym terenie Technikum Ceramiczne można uznać za kontynuację lokalnych tradycji.

W okresie po 1921 roku pojawiła się koncepcja urbanistyczna, promująca idee „miast-ogrodów” na początku XX wieku jako alternatywę dla masowego urbanizmu i jego monotonii. Ta idea obejmowała budowę małych domków w stylu neoklasycznym z ogrodami oraz tworzenie obszernych terenów zielonych. W wyniku tej koncepcji, przed wybuchem II wojny światowej, zrealizowano Miasto-Ogród Jelonek. Na podstawie niemieckiego spisu ludności, w marcu 1943 roku we wsi Jelonki mieszkało 3826 osób.

Drużyna piłkarska Dąb Jelonki stanowiła część lokalnej kultury sportowej. Po wojnie powstał LZS (później przekształcony w Lech) Jelonki. Począwszy od 1955 roku, na Jelonkach działający Gazowniczy Klub Sportowy „Świt” (wcześniej znany jako „Ogniwo”), sukcesywnie integrował lokalne zespoły. Najpierw, Świt połączył siły z LZS Lech, który grał na boisku przy ul. Połczyńskiej, a następnie, w 1960 roku, Dąb również przeniósł swoje rozgrywki na jego boisko, a Świt rozpoczął grę przy ul. Oświatowej.

W nawiązaniu do historii militarnej, w pierwszych dniach września 1939 roku, na terenach Jelonek miały miejsce walki pod dowództwem ppłk Leopolda Okulickiego. W 1943 roku Zygmunt Schneider, syn Bogumiła, przekazał część majątku pod budowę kościoła. Rok 1951 przyniósł erygowanie parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, a sam kościół został konsekrowany w 1968 roku. Połączenie autobusowe Jelonek z Warszawą, które rozpoczęło swoją działalność w 1947 roku, tworzyło linie między zajezdnią na ul. Młynarskiej a dzisiejszym pl. Kasztelańskim (wówczas Jana III Sobieskiego).

W 1951 roku Miasto-Ogród Jelonki przyłączono do m.st. Warszawy, jednak przez długi czas pozostawały one w statusie podmiejskiej wsi. W 1952 roku zrealizowano budowę drewnianego osiedla dla robotników wznoszących Pałac Kultury i Nauki oraz słynne Osiedle Przyjaźń. Baraki, które początkowo pełniły funkcję hoteli dla budowniczych, później zamieniły się w akademiki; powstały również domki dla inżynierów i inne elementy infrastruktury, w tym kino Dar. Warto dodać, że do budowy baraków używane były materiały z rozbiórki obozu jenieckiego Stalag I-B „Hohenstein” koło Olsztynka, a domki inżynierów znane były jako domki fińskie.

W latach 70. i 80. XX wieku nastąpiła budowa kolejnych osiedli: „Jelonki”, „Lazurowa” oraz „Górczewska”. W 1984 roku powstała parafia Bogurodzicy Maryi na Jelonkach Północnych, a jej kościół został wzniesiony w latach 1987–1995. W okresie 1951–1989 Jelonki znajdowały się w dzielnicy Wola, a między grudniem 1989 a marcem 1994 w gminie Warszawa-Wola. Z kolei w 1994 roku Jelonki zostały włączone do gminy Warszawa-Bemowo.

Ważniejsze obiekty

W tej części przedstawiamy kilka ważnych miejsc, które warto odwiedzić w dzielnicy Jelonki w Warszawie. Oto lista z wybranymi obiektami:

• Park Górczewska, miejsce idealne na spacery i rekreację,
• Glinianki Sznajdra, urokliwy teren sprzyjający odpoczynkowi nad wodą,
• Glinianki Jelonek, popularny punkt wśród mieszkańców okolicy,
• Osiedle Przyjaźń, interesująca lokalizacja z bogatą historią,
• Ciepłownia Wola, istotny z punktu widzenia infrastruktury miejskiej.

Każde z tych miejsc oferuje unikalne doświadczenia oraz jest częścią lokalnego dziedzictwa regionu.

---

Oceń: Jelonki (Warszawa)

---