Krystyna Gorazdowska, urodzona 18 czerwca 1912 roku w Warszawie, a zmarła 2 września 1998 roku w Krakowie, była znaną polską artystką oraz wybitną fotografką. Jej twórczość i osiągnięcia artystyczne zostały docenione poprzez przyznanie jej tytułu Artiste FIAP (AFIAP), co jest znaczącym wyróżnieniem w świecie fotografii.
Była aktywną członkinią Związku Polskich Artystów Fotografików, zarówno jako członkini rzeczywista, jak i honorowa, co świadczy o jej znaczącej roli w polskim środowisku fotograficznym. Gorazdowska była również związana z Fotoklubem Warszawskim, instytucją, w której jej talent mógł się rozwijać i kwitnąć.
Warto również zaznaczyć, że Krystyna Gorazdowska była jedną z założycielek Wrocławskiego Towarzystwa Fotograficznego, które obecnie znane jest jako Dolnośląskie Stowarzyszenie Artystów Fotografików i Twórców Audiowizualnych. Jej wkład w rozwój fotografii w Polsce był nieoceniony, a jej prace wciąż inspirują nowych artystów.
Życiorys
Krystyna Gorazdowska, znana również jako Krystyna Chróścicka, przez pewien czas nosiła nazwisko Neuman, będąc żoną Jana Alojzego Neumana. Jej przygoda z fotografią zaczęła się w 1935 roku, a do roku 1944 aktywnie uczestniczyła w warszawskim środowisku fotograficznym. Po wojnie, w latach 1945–1952 związała się z Wrocławiem, gdzie również mieszkała i pracowała. W tym okresie współpracowała z gazetą Naprzód Dolnośląski, a centralnym punktem jej działalności stało się dokumentowanie zniszczeń wojennych w Wrocławiu.
W szczególności w latach 1946–1947 sporządziła fotograficzną dokumentację odbudowy Ratusza we Wrocławiu. Kolejnym ważnym etapem jej kariery było fotografowanie odbudowy archikatedry św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu w 1948 roku oraz uwiecznienie jej odrestaurowanego wnętrza w 1951 roku. W 1947 roku była współzałożycielką Wrocławskiego Towarzystwa Fotograficznego, a trzy lata później, w 1950 roku, zyskała miano członka Związku Polskich Artystów Fotografików, otrzymując legitymację nr 065.
W 1952 roku Gorazdowska osiedliła się w Zakopanem, gdzie w tym samym roku aktywnie przyczyniła się do powstania Towarzystwa Fotograficznego. Jej pracownia fotograficzna przy Muzeum Tatrzańskim w Zakopanem funkcjonowała aż do 1974 roku. W 1982 roku wyróżniono ją tytułem członka honorowego Wrocławskiego Towarzystwa Fotograficznego, a w 1988 roku zdobyła podobne uznanie w ZPAF.
Krystyna Gorazdowska jest autorką oraz współautorką licznych wystaw fotograficznych, zarówno indywidualnych, jak i zbiorowych. Brała czynny udział w Międzynarodowych Salonach Fotograficznych, często organizowanych pod patronatem FIAP, gdzie zdobyła wiele medali, nagród oraz dyplomów. W 1957 roku otrzymała honorowy tytuł Artiste FIAP (AFIAP) od Międzynarodowej Federacji Sztuki Fotograficznej FIAP, która obecnie ma siedzibę w Luksemburgu.
Jej fotografie znajdują się w renomowanych zbiorach, takich jak Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Architektury we Wrocławiu, Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu oraz Muzeum Historyczne we Wrocławiu. W 2008 roku w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie zorganizowano wystawę poświęconą polskim fotografkom XX wieku, na której zaprezentowano również jej prace.
Krystyna Gorazdowska zmarła i została pochowana na Nowym Cmentarzu w Zakopanem (kw. M1-6-10), pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo fotograficzne oraz inspirację dla kolejnych pokoleń artystów.
Wybrane wystawy indywidualne
W twórczości Krystyny Gorazdowskiej można zauważyć wiele ważnych momentów, w których jej prace zostały zaprezentowane szerokiemu gronu odbiorców. Oto niektóre z jej indywidualnych wystaw, które mają szczególne znaczenie w jej karierze artystycznej:
- Tatry przez obiektyw, Zakopane 1957,
- Wystawa fotografii artystycznej, Wrocław 1958,
- Tematy tatrzańskie, Zakopane 1958,
- Tatry i Podhale, Kraków 1966,
- Górale, górale, Bukowina Tatrzańska 1967.
Źródło.
Publikacje (albumy)
Krystyna Gorazdowska, jako autorka oraz współautorka licznych publikacji, znacząco przyczyniła się do popularyzacji wiedzy o Tatrach i ich otoczeniu. W jej dorobku literackim można wyróżnić następujące tytuły:
- Dolina Pięciu Stawów Polskich; Warszawa 1974 (autorka),
- Pod wierchami Tatr (współautorka),
- Tatry (współautorka),
- Tatry w śniegu (współautorka),
- Na szczytach Tatr (współautorka),
- Z biegiem Dunajca (współautorka),
- Górale, górale, góralska muzyka (współautorka),
- Pasterstwo Tatr Polskich i Podhala (współautorka),
- Sygnały z gór (współautorka),
- Encyklopedia Tatrzańska (współautorka).
Te pozycje stanowią ważny wkład w badania i dokumentację kultury górskiej oraz przyrody Tatr, a także są zbiorami wiedzy, która może być przydatna zarówno dla turystów, jak i badaczy regionu.
Przypisy
- Karolina Lewandowska: She-documentalists: Polish Women Photographers of the 20th Century. Bosz, 2008 r., s. 223.
- Wielka Encyklopedia Tatrzańska – fotografia [online], 25.01.2018 r. [dostęp 25.01.2018 r.]
- Muzyka Architektury we Wrocławiu [online], 25.01.2018 r. [dostęp 25.01.2018 r.]
- Muzyka architektury – Wrocław [online], 25.01.2018 r. [dostęp 25.01.2018 r.]
- Gorazdowska Krystyna | Culture.pl [online], 25.01.2018 r. [dostęp 25.01.2018 r.]
- Dokumentalistki – Polskie fotografki XX wieku – Zachęta Narodowa Galeria Sztuki [online], 25.01.2018 r. [dostęp 25.01.2018 r.]
- Krystyna Gorazdowska (1912–1998) – Dolnośląskość.pl – Odkrywamy Dolny Śląsk [online], 25.01.2018 r. [dostęp 25.01.2018 r.]
- Honorowi członkowie ZPAF – Związek Polskich Artystów Fotografików [online], 25.01.2018 r. [dostęp 25.01.2018 r.]
- Byli członkowie ZPAF – Związek Polskich Artystów Fotografików [online], 24.01.2018 r. [dostęp 25.01.2018 r.]
- Rys historyczny – Dolnośląskie Stowarzyszenie Artystów Fotografików i Twórców Audiowizualnych [online], web.archive.org, 10.04.2009 r. [dostęp 23.08.2019 r.]
- Wacław Żdżarski – Historia fotografii warszawskiej, 1974 r., str. 152, 160, 170.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Stanisław Jackowski | Emilia Herse | Riya Sokół | Krystyna Kwiatkowska (muzyk) | Zofia Bartoszewska | Marcin Olszyński | Jadwiga Hładki-Wajwódowa | Zofia Grabowska (tancerka) | Agnieszka Glińska (montażystka) | Irma Czaykowska | Paweł Birula | Leszek Nagrabecki | Piotr Bakal | Janusz Szpotański | Zbigniew Staszyszyn | Nina Novak | Ośka (raper) | Mikołaj Majkusiak | Grażyna Strachota | Andrzej PruszyńskiOceń: Krystyna Gorazdowska