Witold Bieńkowski


Witold Bieńkowski, znany również pod pseudonimem „Wencki”, urodził się 8 listopada 1906 roku w Warszawie, gdzie również zmarł 21 marca 1965 roku. Był znaczącą postacią w polskiej historii jako polityk oraz publicysta. W trakcie II wojny światowej pełnił funkcję oficera kontrwywiadu Armii Krajowej, co wiązało się z odpowiedzialnością za kluczowe działania wywiadowcze w tamtym okresie.

Bieńkowski był członkiem Wydziału Spraw Wewnętrznych oraz kierownikiem Referatu Żydowskiego Delegatury Rządu na Kraj, co świadczy o jego istotnej roli w strukturze rządowej w czasie okupacji. Po wojnie zasiadł w ławach Sejmu Ustawodawczego, co ukazuje jego zaangażowanie w polską politykę powojenną. Warto również zaznaczyć, że był bratem Zbigniewa Bieńkowskiego, co dodatkowo wiąże go z rodzinną historią prominentnych postaci.

Życiorys

Okres przedwojenny

Witold Bieńkowski urodził się jako syn Grzegorza Bieńkowskiego oraz Emilii Bzowskiej. Jego edukacja rozpoczęła się w Gimnazjum Chrupkiewiczów w 1917 roku, kontynuując w Gimnazjum Ludwika Lorentza od 1918, a następnie w Gimnazjum ks. Marianów na warszawskich Bielanach. W latach 1928-1930 był w zakonie marianów, po czym podjął pracę jako guwerner.

Od 1931 roku rozpoczął współpracę z „Głosem Narodu”, a od 1935 roku pisywał również dla poznańskich magazynów „Kultura” oraz „Ruch Katolicki”. W tym samym roku pełnił funkcję prelegenta Diecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej w Łomży. W 1936 roku zdobył nagrodę za swoją powieść Ostatnie wakacje Jana Szareckiego, która jednak nigdy nie ujrzała światła dziennego, wspierając go tym samym w jego dalszej literackiej drodze. W 1938 roku publikował już felietony w takich pismach jak „Ilustrowany Kurier Codzienny” i „Głos Narodu”, a także wydawał powieści Ich dom (1938) oraz Złote krzyże (1939).

II wojna światowa

W styczniu 1940 roku Witold zaczął działać w konspiracji, nawiązując kontakt z organizacją Miecz i Pług od kwietnia do lipca 1940 roku. Od lipca 1940 był związany z Komendą Obrońców Polski oraz pełnił rolę redaktora naczelnego pisma „Polska Żyje” od września tegoż roku. Następnie, od października 1940 do stycznia 1941, kierował pismem Orlęta, będąc jednocześnie członkiem Komendy Głównej KOP.

W czerwcu 1941 roku zaangażował się w organizowanie Frontu Odrodzenia Polski, redagując pisma FOP – „Prawdę” (od kwietnia 1942) oraz „Prawdę Dnia” (od grudnia 1943). Witold był także autorem broszur „Koniec Trzeciej i ostatniej Rzeszy” oraz „Niemcy o sobie”, które ukazały się w listopadzie 1942. W ramach FOP aktywnie wspierał działania na rzecz Żydów. W październiku 1942 roku nawiązał współpracę z Tymczasowym Komitetem im. Konrada Żegoty, gdzie przygotowywał raporty dotyczące jego działalności. Jako członek Rady Pomocy Żydom, kierował także referatem żydowskim w Departamencie Spraw Wewnętrznych Delegatury Rządu na Kraj, od października 1942 kierując komórką wsparcia dla więźniów.

Wraz z Władysławem Jamonttem był jednym z inicjatorów głośnego zabójstwa szefa Wydziału Informacji Biura Informacji i Propagandy Armii Krajowej Jerzego Makowieckiego oraz jego zastępcy Ludwika Widerszala w czerwcu 1944 roku, dokonanym zlecenia grupy Sudeczki.

Okres powojenny

Po wojnie, w lipcu 1944 roku, Bieńkowski znalazł się na obszarze okupowanym przez Armię Czerwoną. W wrześniu tego samego roku nawiązał kontakt z Bolesławem Piaseckim, twierdząc, iż jest delegatem Rządu na terenach okupowanych, co jednak nie zostało zaakceptowane przez Delegata Rządu na Kraj, Jana Stanisława Jankowskiego. 5 grudnia 1944 roku został aresztowany przez władze radzieckie i trafiał do różnych więzień w Lublinie, Włochach oraz na warszawskiej Pradze, jak również do obozu NKWD w Rembertowie, z którego uciekł w maju 1945 roku.

Ponownie nawiązał kontakt z Bolesławem Piaseckim, a jesienią 1945 roku objął stanowisko redaktora naczelnego nowo powstałego czasopisma Dziś i Jutro. W 1947 roku zdobył mandat poselski w Sejmie Ustawodawczym, stając się częścią Katolicko-Społecznego Klubu Poselskiego (wraz z Aleksandrem Bocheńskim oraz Janem Frankowskim). Rok ten zaowocował jego rolą jako zastępcy redaktora naczelnego pisma Słowo Powszechne. W grudniu 1948 roku Witold zerwał kontakty z Piaseckim, jednak utrzymał mandat poselski aż do końca kadencji w 1952 roku.

W latach 1949-1953 pełnił funkcję referenta prasowego w Sekretariacie Prymasa Polski, Stefana Wyszyńskiego, następnie od sierpnia 1959 do lutego 1960 był kierownikiem działu religijnego pisma „Za i Przeciw”. W 1959 roku, w obliczu oskarżeń o inspirację zabójstwa J. Makowieckiego oraz L. Widerszala, został usunięty przez sąd koleżeński ze ZBoWiD. Witold Bieńkowski był dwukrotnie odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami. Zmarł 21 marca 1965 roku i został pochowany na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kwatera 64E-2-13).

Przypisy

  1. Witold Bieńkowski. grobonet.pl. [dostęp 31.03.2023 r.]
  2. a b c d e f g h Andrzej Krzysztof Kunert Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1944, wyd. IW PAX, Warszawa 1991, s. 40–44.

Oceń: Witold Bieńkowski

Średnia ocena:4.56 Liczba ocen:20