Jan Ostaszewski (działacz emigracji)

---

Życiorys

Jan Ostaszewski, urodzony 27 maja 1905 roku w Warszawie, był synem Mieczysława Ostaszewskiego (1876–1917) oraz Zofii Bogumiły z Daleckich (1878–1943). Po zakończeniu studiów z zakresu prawa, które uzyskał w 1929 na Uniwersytecie Warszawskim, rozpoczął pracę jako radca prawny w Ministerstwie Komunikacji. W tym okresie jego działalność intelektualna obejmowała publikację szkiców literackich w gazecie „Meteor”, a także krytycznych studiów literackich w „Drodze”. Jego twórczość obejmowała również nowele, które ukazywały się na łamach „Kwadrygi”.

W obliczu II wojny światowej oraz agresji ZSRR na Polskę, Ostaszewski został uwięziony w sowieckich łagrach. Udało mu się uciec, dołączając do armii polskiej. Pełnił funkcję adiutanta generała Bronisława Rakowskiego w Ośrodku Organizacyjnym Polskich Sił Zbrojnych (PSZ), a później pracował w otoczeniu pułkownika Leona Wacława Koca. W latach 1943-1944 Ostaszewski przebywał w Syrii i Palestynie, a następnie, w okresie 1944–1946, w Italii.

W 1945 roku rozpoczął pracę w Ośrodku Kultury i Prasy oraz w redakcji „Orła Białego” (dział krajowy), będącego pismem 2. Korpusu, którego redaktorami byli m.in. Jerzy Giedroyc oraz Gustaw Herling-Grudziński. W tym czasie Ostaszewski opublikował swoją książkę zatytułowaną „Powstanie warszawskie” w Rzymie (Londyn 1945).

Od końca 1946 roku Jan Ostaszewski osiedlił się na stałe w Anglii, gdzie związał swoje życie z nowo powstałą polską Szkołą Nauk Politycznych i Społecznych (SNPS) w Londynie, utworzoną przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie w celu kształcenia kadr dla polskiego ruchu niepodległościowego. Początkowo wykładał brytyjskie prawo konstytucyjne, a później objął stanowisko sekretarza generalnego tej uczelni, inicjując publiczne wykłady i otwarte dyskusje. Zajmował się również wykładami z zakresu doktryn społeczno-politycznych.

W SNPS założył Ośrodek Wydawniczy, w ramach którego publikował liczne prace naukowe, w tym antologie tekstów dotyczących nauk politycznych oraz socjologii. Do jego najważniejszych wydawnictw należy zaliczyć książki takie jak: „Bibliografia współczesnej literatury zachodniej z zakresu ekonomii i nauki o państwie” (Londyn 1960), „Uwarstwienie a rozwój społeczny. Wybór pism” (1964), „Demokracja a ideał społeczny. Wybór pism” (Londyn 1967), oraz „Modern Poland between East and West – Six Essays”, opublikowaną pod pseudonimem M. Dalecki (Londyn 1971).

W antologii tekstów socjologicznych, na temat społecznego uwarstwienia, Ostaszewski podejmował próbę odpowiedzi na pytanie, jak współczesne społeczeństwa, pomimo wewnętrznych podziałów, potrafią utrzymać stan równowagi społecznej, wbrew założeniom Marksa. Jego prace cieszyły się dużym zainteresowaniem w Polsce, mimo iż były przemycane do kraju. Jan Ostaszewski był żonaty z Teresą Marią Krassowską, córką Ludwika Mariana Krassowskiego oraz Anny Marii Prażmowskiej.

Jan Ostaszewski zmarł 6 października 1974 roku i został pochowany na cmentarzu North Sheen w Londynie.

---

Oceń: Jan Ostaszewski (działacz emigracji)

---