Jerzy Makowiecki

Polityka i administracja

Jerzy Zdzisław Makowiecki, znany pod pseudonimami „Tomasz Malicki”, „Wokulski”, „Tomasz”, „Dołęga”, „Kuncewicz” oraz „Malicki”, urodził się 23 stycznia 1896 roku w Warszawie. Jego życie zakończyło się tragicznie 13 czerwca 1944 roku w okolicach wsi Górce.

W ciągu swojego życia Makowiecki wyróżniał się jako polski inżynier oraz znaczący działacz konspiracyjny w latach 1939–1944. Wśród jego osiągnięć znajduje się piastowanie stanowiska kierownika Wydziału Informacji Biura Informacji i Propagandy Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej (ZWZ AK). Dodatkowo, w latach 1943–1944 sprawował funkcję przewodniczącego Stronnictwa Demokratycznego.

Życiorys

Jerzy Makowiecki, syn Henryka Benedykta Dołęgi-Makowieckiego, inżyniera, oraz Bronisławy z Rosenfeldów, rozpoczął swoją edukację w Gimnazjum Rychłowskiego w Warszawie, które ukończył w 1913 roku. W trakcie I wojny światowej był aktywnym członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) i w 1918 roku został na krótko uwięziony w Cytadeli Warszawskiej przez niemieckie władze okupacyjne.

Po wojnie, od 1918 roku, rozpoczął służbę w Wojsku Polskim, biorąc udział w kluczowych wydarzeniach, w tym w obronie Lwowa przed bolszewikami oraz w działaniach Komitetu Obrony Kresów. Pracował dla II Oddziału w czasie wojny polsko-bolszewickiej lat 1919-1920. W 1919 roku ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty oraz Szkołę Karabinów Maszynowych w Dęblinie, a w latach 1923-1924 pełnił funkcję referenta w Wydziale Osad Żołnierskich Ministerstwa Spraw Wojskowych. W 1926 roku przeszedł do rezerwy.

Jego droga zawodowa związana była także z edukacją, gdyż studiował na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, którą ukończył w 1933 roku. W późniejszych latach zajmował się projektowaniem obiektów dla potrzeb marynarki wojennej w takich miejscach jak Gdynia czy Hel. Ważnym momentem w jego życiu była obrona Warszawy przed armią niemiecką we wrześniu 1939 roku.

W 1937 roku aktywnie uczestniczył w działalności warszawskiego Klubu Demokratycznego, a dwa lata później został wybrany do Rady Naczelnej Stronnictwa Demokratycznego (SD), gdzie pełnił rolę wiceprzewodniczącego ZG ugrupowania. Po tragicznej śmierci Stanisława Więckowskiego w 1943 roku, Makowiecki objął stanowisko przewodniczącego SD oraz przewodniczącego jego komisji programowej.

W październiku 1940 roku został mianowany szefem Wydziału Informacji Biura Informacji i Propagandy, posadę tę piastował aż do swojej śmierci w 1944 roku. Tragiczny wątek w jego życiu kończy się 13 czerwca 1944 roku, kiedy to, wraz z żoną Zofią, został porwany i zamordowany przez członków grupy Sudeczki, związanej z kontrwywiadem Armii Krajowej, w okolicach Górki. Co więcej, akcję tę inspirował Witold Bieńkowski oraz oficerowie kontrwywiadu AK związani z obozem nacjonalistycznym. Tego samego dnia zamordowano również historyka Ludwika Widerszala, który był pracownikiem Wydziału kierowanego przez Makowieckiego.

Jerzy Makowiecki spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 257d-4-19). Jego życie i działalność miały istotny wpływ na historię Polski i warto je pamiętać. Osobny artykuł opisuje również tragiczne morderstwo Widerszala i Makowieckiego.

Odznaczenia

Jerzy Makowiecki jest postacią, która odegrała znaczącą rolę w historii. Jego zasługi zostały docenione poprzez przyznanie mu licznych odznaczeń, które świadczą o jego odwadze i poświęceniu.

  • Krzyż Walecznych, który otrzymał po raz piąty we wrześniu 1939,
  • Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami, przyznany pośmiertnie 1 października 1944.

Przypisy

  1. Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1913. wne.uw.edu.pl. [dostęp 23.09.2021 r.]
  2. Janusz Marszalec, Rafał Wnuk: Kainowa zbrodnia. 65 rocznica mordu na Widerszalu i Makowieckim. wyborcza.pl, 14.06.2009 r. [dostęp 19.07.2021 r.]
  3. Wojciech Muszyński: Atak niesprawiedliwy i niecelny. rp.pl, 12.05.2009 r. [dostęp 19.07.2021 r.]
  4. Sebastian Bojemski: Spór o warsztat historyka. rp.pl, 08.05.2008 r. [dostęp 19.07.2021 r.]
  5. J. Chrobaczyński, Makowiecki Jerzy Zdzisław, [w:] Słownik biograficzny historii Polski, t. 2, red. J. Chodera, F. Kiryk, Wrocław-Warszawa-Kraków 2005 r., s. 910.
  6. Cmentarz Stare Powązki: DOŁĘGA-MAKOWIECCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 04.01.2020 r.]
  7. Grzegorz Mazur: Biuro Informacji i Propagandy Służby Zwycięstwu Polski-Związku Walki Zbrojnej-Armii Krajowej 1939–1945. Warszawa: PAX, 1987 r., s. 386.
  8. Michał Komar. Zabójstwo Makowieckiego. Odcienie konspiracji. „Pomocnik historyczny. Polityka nr 34 (2368)”, s. 34–38.
  9. Zimmerman 2018, s. 378.

Oceń: Jerzy Makowiecki

★★★★★
Średnia ocena:5 Liczba ocen:17