Tomasz Łubieński (literat)

---

Życiorys

Urodził się jako syn Konstantego Łubieńskiego (1910–1977) oraz Marii z domu Bogatyńskiej (1910–2001). W trudnych czasach niemieckiej okupacji przebywał wraz z rodzicami w rejonie Dębicy. Po wojnie ukończył Liceum Ogólnokształcące Towarzystwa Przyjaciół Dzieci nr 1 im. Bolesława Limanowskiego w Warszawie. Jego debiut literacki miał miejsce w 1955 roku, kiedy to opublikował swoje pierwsze wiersze w czasopiśmie „Dziś i Jutro”. Następnie podjął studia na Uniwersytecie Warszawskim, zdobywając dyplom z historii oraz filologii polskiej w 1960 roku.

W trakcie studiów był aktywnym uczestnikiem życia literackiego, publikując w takich czasopismach jak „Twórczość” (1958–1961) oraz „Współczesność” (1959 oraz 1962–1965). W 1961 roku spędził rok we Francji. Po powrocie do Polski jego teksty zaczęły się ukazywać w miesięczniku „Polska”, gdzie pracował do 1971 roku. W kolejnych latach był związany z tygodnikiem „Kultura” (1971–1981) oraz z czasopismem „Res Publica”, które współzakładał, a które działało najpierw w II obiegu (1979–1981), by po pewnym czasie wznowić publikacje oficjalnie od 1987 roku. W epoce PRL publikował także w pismach emigracyjnych takich jak „Aneks” i „Zeszyty Literackie”.

W dniu 23 sierpnia 1980 roku, podpisał apel 64 wybitnych intelektualistów, pisarzy oraz publicystów, wzywający władze komunistyczne do podjęcia dialogu z robotnikami strajkującymi wówczas w różnych częściach Polski. W latach 1989–1992 współpracował z „Tygodnikiem Solidarność” jako redaktor oraz działał w „Stowarzyszeniu „Wspólnota Polska”. Podczas sezonu 1995/1996 pełnił funkcję konsultanta literackiego w warszawskim „Teatrze na Woli”. Od 1996 roku był częścią zespołu redakcyjnego miesięcznika „Teatr”. W latach 1998–2019 piastował stanowisko redaktora naczelnego „Nowych Książek”.

Od 2001 roku współpracował z Kazimierą Szczuką oraz Witoldem Beresiem, a później także z Kingą Dunin i Pawłem Duninem-Wąsowiczem, prowadząc w Programie Pierwszym Telewizji Polskiej popularny magazyn kulturalny „Dobre książki”. W jego karierze na wyróżnienie zasługuje również członkostwo w jury Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego.

Był stowarzyszony z Związkiem Literatów Polskich (w latach 1972–1983), a także ze Stowarzyszeniem Pisarzy Polskich, którego współzałożycielem został w 1989 roku. Pełnił funkcję Prezesa Oddziału Warszawskiego tego stowarzyszenia do 1996 roku, a także był członkiem Polskiego PEN Clubu od 1979 roku.

Odznaczenia i nagrody

W roku 2005 Tomasz Łubieński został uhonorowany nagrodą literacką im. Władysława Reymonta, co potwierdza jego znaczącą rolę w polskiej literaturze. Dwa lata później, w 2006, prezydent Lech Kaczyński nadał mu prestiżowy Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, sygnalizując w ten sposób uznanie dla jego osiągnięć. Z kolei w 2016 artysta odmówił przyjęcia Srebrnego Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis, który został mu przyznany przez ministra Piotra Glińskiego. Informacja ta odkrywa nie tylko ambicje twórcze Łubieńskiego, ale także jego osobiste wartości i decyzje dotyczące przyjmowania odznaczeń.

Taternictwo i alpinizm

Taternictwo miało duże znaczenie w życiu Tomasza Łubieńskiego, który najbardziej intensywnie praktykował tę dziedzinę w latach 1955–1961. Był aktywny zarówno latem, jak i zimą, a jego przynależność do Klubu Wysokogórskiego zaczęła się w roku 1957. W letnich miesiącach 1958 roku zdobywał szczyty w Kaukazie, natomiast w 1961 roku podjął wyzwanie w Alpach Delfinatu.

W jego twórczości literackiej pojawiają się także małe utwory, które odnoszą się do taternictwa i wspinaczki, w tym „Ćwiczenia” z 1962 roku, które można znaleźć w jego liście twórczości. Dodatkowo, Łubieński pisał recenzje oraz wspomnienia poświęcone taternikom, w tym również o zmarłym w 1962 r. Janie Długoszu, który był znaczącą postacią w tej dziedzinie.

Życie prywatne

Tomasz Łubieński miał dwóch synów: Macieja, który pracował jako dziennikarz, oraz Stanisława, znanego publicystę. Obaj synowie z pewnością związali swoje życie z literaturą i mediami, kontynuując dziedzictwo swojego ojca.

Literat ten znalazł swój ostatni spoczynek na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, miejscu pełnym historii i pamięci o wybitnych Polakach.

Twórczość

Tomasz Łubieński jest autorem, który w swojej twórczości eksplorował różnorodne formy literackie, w tym prozę, opowiadania, eseistykę oraz poezję. Jego dzieła charakteryzują się głębią i przemyślanym podejściem do tematyki.

• Ćwiczenia (1962),
• Bić się czy nie bić? (w różnych latach: 1976, 1978, 1980, 1989, 1997),
• Pod skórą (1980),
• Czerwonobiały (o Ludwiku Mierosławskim; 1983),
• Pisane przedwczoraj (1983),
• Bohaterowie naszych czasów (1986),
• Norwid wraca do Paryża (w latach 1989, 1993),
• Porachunki sumienia (1994),
• Nieobecni mają rację (1996),
• M jak Mickiewicz (w wersjach: 1999, 2003, 2005),
• Ani tryumf, ani zgon (w latach 2004, 2009),
• Wszystko w rodzinie (2004),
• 1939. Zaczęło się we wrześniu (2009),
• Turnus (2012),
• Molier nasz współczesny (2014).

Oprócz prozy i eseistyki, Łubieński pisał również sztuki teatralne, które ukazują jego umiejętność adaptacji literackiej na potrzeby sceny. Poniżej przedstawiono niektóre z jego dramatów:

• Gra (1959),
• Zegary (1968),
• Koczowisko (1974),
• Ćwiczenia z aniołem (1976),
• Przez śnieg? (1981),
• Śmierć Komandora (1983),
• Trzeci oddech (1991),
• Strefa nadgraniczna (1992),
• Śniadanie do łóżka (1994),
• Wzgórze (1996).

Dodatkowo, w swojej twórczości podejmował się także realizacji projektów, wykraczających poza klasyczną literaturę. Należy tu wymienić:

• Leningrad (przewodnik; wespół z Dolores Łubieńską; 1968),
• Skarbuś (słuchowisko teatralne; 1985).

---

Oceń: Tomasz Łubieński (literat)

---