Maria Szymanowska

---

Życiorys

Maria Szymanowska pochodziła z uszlachconej rodziny frankistów. Jej ojciec, Franciszek Wołowski, był znanym warszawskim piwowarem. W twórczości artystycznej Szymanowskiej znajdziemy liczne kompozycje fortepianowe, takie jak etiudy, nokturny, walce, polonezy oraz mazurki, a także pieśni.

W wyniku małżeństwa z Józefem Szymanowskim herbu Młodzian, które zakończyło się rozwodem, Maria miała troje dzieci. Wśród nich były bliźniaki: Helena (1811–1861, zamężna z Franciszkiem Malewskim) oraz Romuald (1811–1840, inżynier), a także Celina (1812–1855, żona Adama Mickiewicza). Po rozwodzie artystka zdecydowała się na rozwój swojej kariery jako zawodowa pianistka.

Szymanowska koncertowała nie tylko w Polsce, ale również za granicą, występując w takich krajach jak Niemcy, Francja, Anglia, Włochy, Holandia, Szwajcaria, Czechy, Ukraina, Litwa oraz Rosja. W 1810 roku podczas występu w Paryżu przyciągnęła uwagę wielu znanych osobistości. W dowód uznania, Luigi Cherubini poświęcił jej swoją Fantazję C-dur.

W Berlinie i Londynie jej talent był doceniany na królewskich dworach. W Kijowie dawała koncerty razem z rówieśnikiem Karolem Lipińskim, znanym jako „polski Paganini”. W 1823 roku wystąpiła w Weimarze oraz Mariańskich Łaźniach, gdzie zyskała ogromne uznanie Goethego, który w swoich wierszach, w tym „Pojednanie”, chwalił ją jako „czarowną Wszechmogącą w królestwie dźwięków”. Jej utwór Nokturn Le Murmure [Szmer] szybko zdobył ogromną popularność. Po podróży z Londynu przez Genewę do Włoch, w marcu 1825 roku wystąpiła w Luwrze, a następnie również w Amsterdamie i Londynie.

W Warszawie, 15 stycznia i 7 lutego 1827, osiągnęła ogromny sukces w Teatrze Narodowym. Wśród słuchaczy mógł być również wtedy 17-letni Fryderyk Chopin. 1 listopada 1827 roku Maria opuściła rodzinne miasto na stałe, osiedlając się w Petersburgu. Tam dzieliła czas pomiędzy wychowanie córek, komponowanie (Tworząc takie dzieła jak Ballady Mickiewicza oraz Nokturn b-moll), a także koncerty i lekcje. W Petersburgu spędziła ostatnie lata swojego życia, gdzie pełniła rolę nadwornego pianisty oraz prowadziła znany w mieście salon, który przyciągał przedstawicieli kosmopolitycznej elity Rosji. Wśród gości znajdowali się tak znani ludzie jak Puszkin, Glinka, Karamzin, Mickiewicz, Piotr Wiaziemski, Iwan Kryłow, a także malarze tacy jak Oleszkiewicz, Orłowski i Wańkowicz.

Maria Szymanowska zmarła w Petersburgu podczas epidemii cholery. Została pochowana na specjalnym cmentarzu, który później nazwano Mitrofanijewskim (św. Mitrofana). Na dzień dzisiejszy jej mogiła oraz cały cmentarz nie zachowały się do współczesnych czasów.

Upamiętnienie

25 września 2010 roku miało miejsce historyczne wydarzenie, gdy na petersburskiej Nekropolii Mistrzów Sztuki, w pobliżu Ławry Aleksandra Newskiego, odsłonięto jej pomnik, który jest cenotafem. To znaczący gest wyrażający uznanie dla jej twórczości oraz wpływu na kulturę.

W dniu 27 czerwca 2013 roku, w miejscu, gdzie artystka mieszkała w latach 1828–1831, czyli w kamienicy przy ulicy Italiańskiej 15, odsłonięto tablicę pamiątkową. Upamiętnia ona jej życie oraz osiągnięcia, będąc nie tylko lokalnym, ale i narodowym symbolem jej dziedzictwa.

Podkreślając znaczenie Marii Szymanowskiej, uchwałą z 13 grudnia 2018 roku Senat RP IX kadencji ogłosił rok 2019 Rokiem Marii Szymanowskiej. To wyróżnienie stanowi doskonałą okazję do jeszcze większego popularyzowania jej twórczości oraz wartości, jakie niesie ze sobą jej dziedzictwo artystyczne.

Płyty z utworami Marii Szymanowskiej

W katalogu płytowym znajdują się znakomite wydania muzyczne, które przybliżają twórczość Marii Szymanowskiej. Prezentują one jej wyjątkowy wkład w historię muzyki, szczególnie w zakresie fortepianu. Oto najważniejsze z nich:

• 2012: Maria Szymanowska (1789–1831) – Ballady i romanse – Acte Préalable AP0260,
• 2013: Maria Szymanowska (1789–1831) – Pełne dzieła na fortepian – Acte Préalable AP0281-83.

---

Oceń: Maria Szymanowska

---