Scena na Woli im. Tadeusza Łomnickiego

---

Historia

Teatr na Woli im. Tadeusza Łomnickiego

Teatr na Woli, który powstał z inicjatywy Tadeusza Łomnickiego, zainaugurował swoją działalność w styczniu 1976 roku. Warto wspomnieć, że na przestrzeni lat odbyły się tutaj spektakle, które na stałe wpisały się do historii polskiej sceny teatralnej. Wśród nich szczególnie wyróżniają się takie tytuły jak „Gdy rozum śpi” autorstwa Antonio Buero Vallejo, „Przedstawienie Hamleta we wsi Głucha Dolna” w reżyserii Ivo Bressana, „Życie Galileusza” Bertolta Brechta, „Do piachu”Tadeusza Różewicza, oraz „Amadeusz” Petera Shaffera.

W repertuarze znalazły się zarówno klasyczne, jak i nowoczesne utwory, w tym dramaty i komedie, które często poruszały delikatne kwestie polityczne. Ważną rolę w tworzeniu tych przedstawień odegrali znani reżyserzy, tacy jak Andrzej Wajda, Kazimierz Kutz oraz Roman Polański.

Tadeusz Łomnicki kierował teatrem do lipca 1981 roku, opuszczając go z niepowtarzalnym wystąpieniem w roli Salieriego w „Amadeuszu”, który wyreżyserował Polański, grający Mozarta. Po jego odejściu teatr przeszedł przez okres od 1981 do 1986 roku, kierując się wspólną dyrekcją oraz zespołem Teatru Kwadrat.

Po tragicznym pożarze Teatru Narodowego w 1985 roku, Teatr na Woli został przekształcony w tymczasową siedzibę w tymże roku. Jego działalność reaktywowano w 1990 roku pod przewodnictwem Bogdana Augustyniaka. Od tego momentu teatr stał się jednym z pionierów na polskiej scenie impresaryjnej, wprowadzając nowatorskie formuły działania artystycznego oraz organizacyjnego.

Kluczowymi premierami, które zrealizowano w tym czasie, były przed wszystkim „Fedra” Jeana Racine’a w reżyserii Anny Chodakowskiej, „Cud na Greenpoincie” Edwarda Redlińskiego, a także „Pierwsza młodość” Christiana Guidicellego, „Cena” Arthura Millera oraz „Panienka z Tacny” Marii Vargasa Llosy z Zofią Rysiówną. Wśród innych tytułów znajdują się „Rozmowa w domu państwa Stein”Petera Hacksa z Teresą Budzisz-Krzyżanowską oraz „Play Strindberg” Friedricha Dürrenmatta z Januszem Gajosem w reżyserii Andrzeja Łapickiego, jak również „Królowa i Szekspir” Esther Vilar z Niną Andrycz.

Ostatnią sztuką w reżyserii Augustyniaka była „Grace i Gloria” Toma Zieglera ze Stanisławą Celińską.

W latach 2007-2010 dyrektorem teatru był Maciej Kowalewski, który kontynuował rozwój repertuaru, stawiając na współczesną dramaturgię polską, organizując prapremiery, czytania, koncerty oraz publikacje. W sezonie 2007/2008 teatr prezentował intrygujące spektakle z Legnicy, Wałbrzycha oraz Wrocławia w ramach cyklu „Modrzejewska wraca do Warszawy”.

Na scenie Teatru na Woli miały miejsce także prapremiery nowoczesnych sztuk, takich jak „Ostatni Żyd w Europie” Tuvii Tenenboma, „Siostry przytulanki” Marka Modzelewskiego, „Moja wina” Marka Pruchniewskiego oraz „Terminal” Pawła Grabowskiego. Wystawiano również „Amazonia”Michała Walczaka, „Fastryga” Zyty Rudzkiej, a także „Śmierć nie żyje” Mikołaja Lizuta.

Od 1 września 2010 roku dyrektorem teatru jest Tadeusz Słobodzianek, autor i dyrektor artystyczny Laboratorium Dramatu, który prowadzi teatr z wizją modernizacji jego programów. W sezonie 2010/2011 na scenie przy Kasprzaka 22 miały miejsce trzy premiery: „Nasza klasa” Tadeusza Słobodzianka, „Koziołek Matołek” w reżyserii Ondreja Spisaka oraz „Amazonia” Michała Walczaka w reżyserii Agnieszki Glińskiej.

Funkcjonując od lutego 2011 roku, Teatr na Woli wzbogacił swoją ofertę o Scenę Przodownik, zlokalizowaną przy ul. Olesińskiej 21, gdzie zrealizowano takie przedstawienia jak „Sex machine” Tomasza Mana w reżyserii Adama Nalepy oraz „Baden-Baden” Piotra Rowickiego w reżyserii Aldony Figury.

Na mocy uchwały Rady miasta stołecznego Warszawy z 8 listopada 2012 roku, po przeprowadzeniu fuzji dwóch instytucji kultury: Teatru Dramatycznego m.st. Warszawy im. Gustawa Holoubka oraz Teatru Na Woli im. Tadeusza Łomnickiego, powstała nowa instytucja – Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy. Dwie główne sceny teatru otrzymały nazwy: Scena im. Gustawa Holoubka (na placu Defilad 1) oraz Scena Na Woli im. Tadeusza Łomnickiego (na ul. Kasprzaka 22).

W 2019 roku miasto nabyło od Santander Bank Polska budynek, w którym znajduje się teatr, przeznaczając go jako siedzibę dla Teatru Żydowskiego. Teatr Dramatyczny dysponował sceną przy ul. Kasprzaka do roku 2020.

Pantomima

W latach 1995–2004 Teatr na Woli oferował widzom unikalne doświadczenie w postaci Studia Mimów, które zostało zainicjowane przez artystę Stefana Niedziałkowskiego. Od 2007 roku działa w tym teatrze Studio Pantomimy, które jest prowadzone przez Bartłomieja Ostapczuka.

Każdego roku, w sierpniu, odbywa się także Międzynarodowy Festiwal Sztuki Mimu. Na początku festiwal ten zyskał artystyczną opiekę Niedziałkowskiego, a obecnie jest kierowany przez Ostapczuka. W 2008 roku Teatr na Woli zainicjował również powstanie Warszawskiego Centrum Pantomimy.

Inne działania teatru

W styczniu 2008 roku Teatr na Woli zainaugurował wyjątkowy cykl wydarzeń pod nazwą Wszystko już było, który miał na celu oddanie hołdu wybitnym twórcom teatralnym. W ramach tego cyklu odbyły się liczne spotkania, m.in.:

• Fenomen Tadeusza Łomnickiego. Wydarzenie zgromadziło znakomitych gości, w tym Marię Bojarską, wdowę po Łomnickim, Małgorzatę Rożniatowską, Jerzego Koeniga oraz Jarosława Kiliana. Spotkaniu towarzyszył pokaz zapisu filmowego spektaklu Ostatnia taśma Krappa w reżyserii Antoniego Libery,
• Szatnia Tadeusza Kantora. Udział wzięli w nim bliski współpracownik Kantora, Krzysztof Miklaszewski, oraz zaproszeni goście. Spotkanie rozpoczęło się pokazem dokumentu telewizyjnego Szatnia Tadeusza Kantora, również w reż. Miklaszewskiego, promującego jego książkę Tadeusz Kantor. Między śmietnikiem a wiecznością,
• Stanisława Celińska. W trakcie rozmowy dotyczącej życia i pracy aktora pokazano spektakl TV 51 minut, który wyreżyserował Łukasz Barczyk,
• Izabella Cywińska. Spotkanie koncentrowało się na artystycznym dorobku nowej dyrektor Teatru Ateneum, poprzedzone było pokazem spektaklu TV W poszukiwaniu zgubionego buta w reżyserii Cywińskiej.

W tym samym czasie Teatr na Woli uruchomił również cykl Wola w Offsecie, skierowany na wspieranie niezależnych teatrów, w ramach którego wprowadził do realizacji spektakle:

• Siostry Zuzanny, Agaty i Natalii Fijewskich,
• Przyjacielowi, który nie uratował mi życia Michała Sieczkowskiego, inspirowany tekstami Herve Guiberta,
• I’m sorry Zbigniewa Hołdysa, oparte na sztuce Williama Mastrosimone’a Pif Paf, jesteś trup, które nawiązuje do przedstawienia dyplomowego Szkoły Haliny i Jana Machulskich.

W sezonie 2008/2009 Teatr na Woli rozpoczął cykl Polscy autorzy z Polski, w ramach którego zaprezentował:

• Pierwszy raz Michała Walczaka w reżyserii Tomasza Mana, wystawianego w Teatrze im. Adama Mickiewicza z Częstochowy,
• Żydówek nie obsługujemy Mariusza Sieniewicza w reżyserii Piotra Jędrzejasa, wystawianego w Teatrze im. Stefana Jaracza z Olsztyna.

W czerwcu 2009 roku w Teatrze na Woli odbył się przegląd twórczości Michała Siegoczyńskiego zatytułowany Cztery wieczory z Michałem Siegoczyńskim, podczas którego zaprezentowano zarówno znane sztuki, jak 2084 oraz Uwaga, złe psy!, jak i Taśmę Stephena Belbera, którą wystawił Teatr Konsekwentny.

Teatr na Woli jest również miejscem organizacji różnorodnych koncertów, takich jak:

• Inauguracja trasy koncertowej wspólnego projektu L.U.C.-a i Rahima, promowanego przez wytwórnię Kayax,
• Pogodno i Przyjaciele – Monodram Alinki, z muzyką pochodzącą z albumu Opherafolia,
• L.U.C. – inauguracja trasy koncertowej Planet,
• Lech Janerka – znakomity pierwszy koncert artysty po niemal dwuletniej przerwie.

W sezonie 2008/2009 Teatr na Woli pełnił także rolę partnera dla koncertu „Wiolonczele z miasta”, wzbogacając tym samym swoje artystyczne propozycje.

---

Oceń: Scena na Woli im. Tadeusza Łomnickiego

---