Tadeusz Natanson (muzyk)

---

Życiorys

Edukacja

Tadeusz Natanson swoją muzyczną edukację rozpoczął w okresie międzywojennym, uczęszczając do Szkoły Muzycznej im. Mieczysława Karłowicza w Poznaniu. W latach 1939–1944 przebywał w Warszawie, gdzie doskonalił swoje umiejętności gry na fortepianie pod okiem wybitnych nauczycieli, wśród których znajdowały się Margerita Trombini-Kazuro oraz Jan Ekier. Po wojnie, w latach 1946–1956, kontynuował swoje studia w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej we Wrocławiu, gdzie początkowo studiował na Wydziale Pedagogicznym, a później przeszedł na Wydział Kompozycji, ucząc się od profesorów takich jak Kazimierz Wiłkomirski, Piotr Perkowski oraz Stefan Bolesław Poradowski. W 1977 roku obronił pracę doktorską na PWSM w Warszawie, której temat brzmiał: Muzykoterapia jako jedna z funkcji muzyki.

Działalność pedagogiczna

Od 1957 roku zaczęła się jego kariera pedagogiczna, w wyniku której przez 26 lat uczył na wrocławskiej uczelni. Od 1965 roku pełnił funkcję docenta, a od 1977 roku – profesora. Natanson był dziekanem Wydziału Instrumentalnego (1969-1973) oraz Wydziału Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki (1973-1975). Kierował także Katedrą Kompozycji i Teorii Muzyki w latach 1970-1981 oraz pełnił rolę Prorektora ds. Dydaktyki (1975-1981). W 1972 roku założył Zakład Muzykoterapii, który później przekształcił w Instytut, na którego czoło stanął jako dyrektor. Dodatkowo, między 1983 a 1990 rokiem, był związany z filią Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie, gdzie kierował Międzykierunkowym Zakładem Muzykoterapii i Instytutem Wychowania Muzycznego. Od 1986 roku sprawował tam stanowisko profesora zwyczajnego.

Działalność kompozytorska i publicystyczna

W bogatym dorobku kompozytorskim Tadeusza Natansona znajduje się około 100 dzieł. W skład jego twórczości wchodzą m.in. 7 symfonii, 3 koncerty fortepianowe, koncert na puzon oraz koncert na altówkę dedykowany Stefanowi Kamasie. Dodatkowo napisał operę Tamango, balet pantomimiczny Quo Vadis oraz liczne utwory kameralne, takie jak Trio na saksofon altowy i dwa wiolonczele. Jego dorobek obejmuje również kreatywne utwory wokalno-instrumentalne, w tym Modliłem się do Jehowy na głos recytujący i orkiestrę oraz Pytanie Kaina na głos recytujący, chór i orkiestrę, kantatę Opamiętajcie się, utwory chóralne i inne. Jest także autorem kilku książek, między innymi: Wstęp do nauki o muzykoterapii (Ossolineum 1979) oraz Programowanie muzyki terapeutycznej (wyd. pośm. Akademii Muzycznej we Wrocławiu 1992), a także dwutomowego skryptu Współczesne techniki kompozytorskie (1970, 1972). Jego artykuły i prace zbiorowe publikowane były w Zeszytach Naukowych jego macierzystej uczelni oraz w polskich i zagranicznych periodykach.

Działalność społeczno-organizatorska

Tadeusz Natanson przez wiele lat angażował się w życie zawodowe, będąc członkiem Związku Kompozytorów Polskich od 1954 roku. Był współtwórcą i organizatorem Festiwalu Polskiej Muzyki Współczesnej we Wrocławiu, a także członkiem Komitetu Organizacyjnego festiwalu „Warszawska Jesień”. Jako członek Towarzystwa im. Fryderyka Chopina aktywnie wspierał organizację koncertów oraz uczestniczył w kolejnych edycjach Międzynarodowego Festiwalu Chopinowskiego w Dusznikach Zdroju. Ponadto, należał do Polskiej Sekcji Towarzystwa Schweitzerowskiego oraz Towarzystwa Higieny Psychicznej. Brał również udział w pracach Światowej Federacji Muzykoterapii, gdzie był członkiem Międzynarodowej Grupy Roboczej Muzykoterapii ds. Badań Naukowych i Publikacji. Jako aktywny członek Towarzystwa Polsko-Szwedzkiego uczestniczył w licznych inicjatywach. W latach 1974–1982 był członkiem SD, w tym wiceprzewodniczącym jego WK we Wrocławiu. Tadeusz Natanson spoczywa na cmentarzu św. Wawrzyńca we Wrocławiu.

Odznaczenia i nagrody

Odznaczenia

Tadeusz Natanson, wybitny muzyk i kompozytor, otrzymał szereg znaczących odznaczeń, które podkreślają jego wkład w kulturę i sztukę w Polsce. Wśród nich znajduje się Złota Odznaka „Zasłużony dla Dolnego Śląska”, która jest wyrazem uznania dla jego działalności na tym terenie. Dodatkowo, otrzymał Złoty i Srebrny Krzyż Zasługi, co świadczy o jego znaczeniu w obszarze kultury narodowej.

Natanson był także laureatem Nagrody Ministra Kultury i Sztuki zarówno I, jak i II stopnia, co dodatkowo uwidacznia jego talent oraz osiągnięcia artystyczne. Jego dorobek został uhonorowany także Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, co jest jednym z najwyższych odznaczeń w kraju.

Nagrody

W trakcie swojej kariery Tadeusz Natanson zdobył liczne nagrody, które potwierdzają jego talent kompozytorski i musicalny. W 1958 roku zdobył II nagrodę na Konkursie Młodych Związku Kompozytorów Polskich im. Tadeusza Bairda za kompozycję pt. Rondo koncertowe na skrzypce i orkiestrę symfoniczną. Dwa lata później, w 1960 roku, odniósł sukces na Konkursie Kompozytorskim „Wiosny Opolskiej”, zdobywając zarówno II, jak i III nagrodę za Trzy obrazki na 7 instrumentów i perkusję oraz Kwartet na instrumenty dęte.

W 1965 roku Tadeusz Natanson otrzymał I nagrodę na konkursie kompozytorskim we Wrocławiu za swoje Trio nr 1 na skrzypce, wiolonczelę i fortepian. W tym samym roku jego dokonania zostały również docenione na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim im. księcia Rainiera w Monako, gdzie otrzymał wyróżnienie za Symfonię nr 3 John Fitzgerald Kennedy in memoriam.

Kolejne nagrody przyszły w 1968 roku, kiedy to zdobył Nagrodę miasta Wrocławia w dziedzinie muzyki. Rok 1969 okazał się szczególnie udany, gdyż zdobył III nagrodę na Konkursie Kompozytorskim im. Grzegorza Fitelberga za Symfonię nr 4, jak również III nagrodę na Konkursie Kompozytorskim im. Stanisława Wiechowicza za Dziesięć etiud na 4–8-głosowy chór mieszany a cappella.

W 1970 roku otrzymał I nagrodę na Ogólnopolskim Konkursie we Wrocławiu, co było częścią obchodów 25-lecia powrotu Ziem Zachodnich do Macierzy, za kantatę Opamiętajcie się na chór, 4 recytatorów i orkiestrę symfoniczną. Również w tym roku jego talent został doceniony na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim im. księcia Rainiera w Monako, gdzie zdobył wyróżnienie za balet-pantomimę Quo vadis?.

W 1978 roku Natanson zdobył III nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim w Laval we Francji za Trio na Saksofon altowy i 2 wiolonczele, co stanowi kolejny dowód na jego nieprzeciętny dorobek artystyczny w dziedzinie muzyki.

---

Oceń: Tadeusz Natanson (muzyk)

---