Jadwiga Złotorzycka

Nauka i edukacja

Jadwiga Złotorzycka-Kalisz to postać wyjątkowa w świecie nauki, znana z ogromnych osiągnięć w dziedzinie entomologii. Urodziła się 14 października 1926 roku w Warszawie, a swoją karierę naukową związała z Uniwersytetem Wrocławskim, gdzie zdobyła tytuł profesora zwyczajnego oraz doktora habilitowanego.

W trakcie swojej kariery Jadwiga Złotorzycka szczególnie skupiła się na badaniu wszołów, co czyni ją ekspertem w tej specyficznej dziedzinie. Jej praca naukowa przyczyniła się do znaczącego rozwoju wiedzy o tych owadach, co w pełni zasługuje na uznanie i szacunek w środowisku akademickim.

Jadwiga zmarła 2 października 2002 roku we Wrocławiu, pozostawiając po sobie nie tylko dorobek naukowy, ale także inspirację dla przyszłych pokoleń badaczy.

Życiorys

Urodziny Jadwigi Złotorzyckiej miały miejsce 14 października 1926 roku w Warszawie, w rodzinie astronoma Eugeniusza Rybki oraz Marii z Sierakowskich. Wczesne lata spędziła we Lwowie. Po ukończeniu szkoły powszechnej w 1939 roku, kontynuowała edukację w trybie prywatnym. W 1942 roku podjęła pracę jako preparatorka w Instytucie Tyfusu Plamistego, prowadzonego przez profesora Rudolfa Weigla. Rok 1945 przyniósł jej zdanie matury oraz przesiedlenie do Wrocławia związane z politycznymi zmianami, gdzie rozpoczęła studia na Wydziale Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Wrocławskiego.

W trakcie studiów pracowała w Muzeum Zoologicznym Instytutu Zoologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie jej zadaniem było porządkowanie zbiorów entomologicznych pozyskanych po II wojnie światowej. W 1950 roku uzyskała tytuł magistra, a wkrótce potem dołączyła do grona etatowych pracowników tegoż muzeum. W 1960 roku, pod opieką profesor Janiny Janiszewskiej, obroniła doktorat, a od 1962 roku kontynuowała swoją karierę w Zakładzie Parazytologii Ogólnej, znajdującym się w Instytucie Zoologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego.

W 1970 roku uzyskała habilitację, a po emeryturze profesor Janiszewskiej w 1972 roku, objęła stanowisko kierownika Zakładu Parazytologii Ogólnej. W 1974 roku jednostka ta została przeniesiona do Instytutu Mikrobiologii. W 1978 roku została profesorem nadzwyczajnym, a w latach 1987-1993 pełniła funkcję zastępcy dyrektora Instytutu Mikrobiologii Uniwersytetu Wrocławskiego. W międzyczasie, w latach 1987-1992, przewodniczyła wrocławskiemu Oddziałowi Polskiego Towarzystwa Parazytologicznego. W 1991 roku uzyskała tytuł profesora zwyczajnego, a w 1996 roku przeszła na zasłużoną emeryturę.

W obszarze swoich zainteresowań naukowych, Jadwiga Złotorzycka specjalizowała się w entomologii parazytologicznej, badając interakcje pomiędzy pasożytami a ich żywicielami, a także systematykę i bionomię Mallophaga, ze szczególnym naciskiem na ich ewolucję w kontekście ewolucji ptaków. Poświęciła wiele uwagi faunistyce i zoogeografii Mallophaga w Polsce, dokonując rewizji w obrębie rodzin Menoponidae, Colpocephalidae, Rallicolidae oraz Philopteridae. Z racji zaawansowanych badań używała mikroskopii skaningowej do analizowania organów zmysłu i różnych struktur kutikuli.

Jadwiga Złotorzycka wniosła również znaczący wkład w uporządkowanie systematyki i synonimiki Mallophaga, szczególnie w kontekście podrzędów Amblycera i Ischnocera. Została autorką wielu nowych taksonów, w tym 18 rodzajów, 9 podrodzajów oraz 56 gatunków. W jej dorobku znajdowało się ponad 100 publikacji naukowych, 6 zeszytów w serii „Klucze do Oznaczania Owadów Polski”, 2 tomy w serii „Katalog Fauny Polski”, „Katalog Fauny Pasożytniczej Polski” oraz 4 monografie dotyczące Mallophaga.

Wybrane publikacje

Wśród wybranych publikacji autorstwa Jadwigi Złotorzyckiej znajdują się kilku istotnych tytułów.

  • Katalog Fauny Polski. Mallophaga. (współautor: M. Modrzejewska), 1988,
  • Catalogue of the Polish parasitic fauna. Part IV. Bird Parasites. Fascicle 3. Parasitic Arthropods. (PNW) Polish Scientific Publishers, 1990.

Członkostwo

W swojej karierze naukowej Jadwiga Złotorzycka aktywnie uczestniczyła w różnych towarzystwach i komitetach, co znacząco wpłynęło na rozwój dziedziny parazytologii. Należała do:

  • Polskiego Towarzystwa Parazytologicznego,
  • Polskiego Towarzystwa Entomologicznego (od 1998 roku jako członek honorowy),
  • Polskiego Towarzystwa Zoologicznego,
  • Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego,
  • Komitetu Parazytologicznego Polskiej Akademii Nauk,
  • członka Redakcji w takich czasopismach jak:
    • Acta Parasitologica Polonica,
    • Wiadomości Parazytologiczne (gdzie pełniła rolę redaktora naczelnego w latach 1988–1998),
    • Angewandte Parasitologie.

Ordery i odznaczenia

Wśród wyróżnień i odznaczeń, które zdobyła Jadwiga Złotorzycka, wyróżniają się następujące:

  • Złoty Krzyż Zasługi,
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Medal Komisji Edukacji Narodowej,
  • Złoty Medal Uniwersytetu Wrocławskiego (1 października 1998).

Przypisy

  1. Prof dr hab. Jadwiga Złotorzycka, Polskie Towarzystwo Parazytologiczne. [dostęp 27.03.2020 r.]
  2. Anna Okulewicz, Prof. zw. dr hab. Jadwiga Złotorzycka (1926–2002). Wiadomości Parazytologiczne T. 49 (1), 2003 s. 111–112.
  3. On the 65th birthday of Jadwiga Zlotorzycka. Angew Parasitol. 1991 Nov;32(4):228-30.
  4. M. Bunalski, J. J. Lipa, J. Nowacki. Almanach Entomologów Polskich XX wieku. „Wiadomości Entomologiczne”. 20, suplement, 2001.
  5. XVII Wrocławska Konferencja Parazytologiczna „Pro memoriam — Wrocławska Szkoła Parazytologii wczoraj i dziś”, 24.11.2006 r., Wiadomości Parazytologiczne 2007, 53(4), s. 359–375.

Oceń: Jadwiga Złotorzycka

★★★★★
Średnia ocena:4.49 Liczba ocen:14