Tadeusz Czosnowski

Przedsiębiorczość i ekonomia

Tadeusz Józef Czosnowski, znany pod herbem Kolumna, to postać, która znacząco wpisała się w historię polskiej branży budowlanej. Urodził się 8 listopada 1875 roku w Warszawie, mieście, które w tamtych czasach przeżywało dynamiczny rozwój. Po długoletniej pracy i zaangażowaniu w sektorze budownictwa, zmarł 11 września 1963 roku w Turynie, gdzie spędził ostatnie lata swojego życia.

Jako przedsiębiorca budowlany, Czosnowski prowadził biuro architektoniczno-budowlane, które przyczyniło się do powstania wielu znaczących projektów w Polsce. Jego działalność była istotnym elementem w kształtowaniu architektury tamtego okresu, co pozostawiło trwały ślad w przestrzeni miejskiej.

Życiorys

Tadeusz Czosnowski przyszedł na świat w rodzinie z Władysławem Leonem Czosnowskim oraz Karoliną Cecylią z Paulów. Ukończył szkołę realną Józefa Pankiewicza, a następnie zdał egzamin dojrzałości w roku 1892. Jego edukacja obejmowała także trzyletni okres w Szkole Podmistrzów Mularskich, która była związana z Cechami Mularzy-Chrześcijan. Podczas tego czasu uczestniczył w wielu kursach dotyczących budownictwa.

Tadeusz zdobywał praktyczne umiejętności w zawodzie, pracując w przedsiębiorstwie budowlanym swojego ojca, Władysława Czosnowskiego, oraz na różnych budowach kierowanych przez jego wspólników. Po uzyskaniu tytułu majstra w dniu 24 października 1901 roku, przystąpił do samodzielnego kierowania projektami realizowanymi przez firmę ojca. Z biegiem lat stał się bliskim współpracownikiem ojca, a od 1909 roku pełnił rolę faktycznego kierownika firmy. Po śmierci Władysława Czosnowskiego w 1916 roku, Tadeusz przejął zarządzanie przedsiębiorstwem.

Do 1939 roku jego główne zadania skupiały się na prowadzeniu firmy oraz działalności społecznej.

Wraz z nadejściem hitlerowskiej okupacji, Tadeusz Czosnowski został aresztowany i trafił do więzienia śledczego. Po wojnie, w latach 1949-1956, pełnił funkcję inspektora technicznego w Banku Inwestycyjnym w Warszawie. W 1958 roku opuścił Polskę i zamieszkał w Turynie u swojej córki Haliny, gdzie zmarł w 1963 roku. Jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu w Casalborgone.

Tadeusz Czosnowski był dwukrotnie żonaty: od 1900 roku z Wiktorią Makowską, która zmarła w 1920 roku, oraz od 1927 roku z Karoliną z Junosza-Stępkowskich v. Rybke.

Przedsiębiorstwo budowlane

Od 1916 roku Tadeusz Czosnowski pełnił rolę dyrektora oraz współwłaściciela przedsiębiorstwa budowlanego. Jego partnerem w interesach był szwagier, Michał Antoni Makowski. Przedsiębiorstwo zmieniło nazwę na Biuro Budowlane T. Czosnowski i Ska, co podkreślało rozwój i ambicje firmy.

Firma znakomicie prosperowała aż do momentu wybuchu I wojny światowej, a następnie z determinacją kontynuowała rozpoczęte wcześniej projekty budowlane. W miarę jak kraj wychodził z trwających konfliktów, działalność przedsiębiorstwa znów zaczęła się ożywiać, co stanowiło świadectwo jego wytrwałości i adaptacji do zmieniających się warunków. Oficjalnie działalność przedsiębiorstwa trwała do 1945 roku.

Działalność budowlana firmy

Na początku kariery Tadeusz Czosnowski kierował budowami, które były realizowane przez przedsiębiorstwo jego ojca oraz przez różne firmy wspólników. W pierwszym okresie pracy, zajmował się wieloma znaczącymi projektami, które miały istotny wpływ na rozwój architektury Warszawy. Poniżej prezentujemy niektóre z realizacji:

Po śmierci swojego ojca, Władysława Czosnowskiego, Tadeusz kontynuował zarządzanie firmą, realizując szereg projektów budowlanych w stolicy. Wśród zleceń znajdowały się między innymi:

  • obiekty użyteczności publicznej oraz przemysłowe,
  • hangar lotniczy na lotnisku mokotowskim (1918),
  • fabryka Towarzystwa Akcyjnego Fabryk Metalowych „Norblin, Bracia Buch i T. Werner” (rozbudowa 1918–1927),
  • odbudowa Teatru Narodowego po pożarze w 1924 roku,
  • Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (1925),
  • szpital pw. Przemienienia Pańskiego (1927),
  • fabryka przetworów chemicznych „Dobrolin” (1927),
  • Państwowy Bank Rolny (1928),
  • Dom Kolejarza oraz Teatr Ateneum (1928),
  • gmach Izby Przemysłowo-Handlowej (1929),
  • Dom Akcji Katolickiej „Roma” w Warszawie (1930–1936),
  • kino „Atlantic” w Warszawie (1932),
  • Arsenał Królewski (odnowienie i rozbudowa 1932–1939),
  • gmach Głównego Urzędu Statystycznego (1936),
  • Wyższa Szkoła Dziennikarska (1936),
  • Biuro Historyczne Ministerstwa Spraw Wojskowych (1937),
  • remont fasady Teatru Wielkiego (1938),
  • remont elewacji Pałacu Saskiego (1938),
  • zakłady Towarzystwa Przemysłu Chemiczno-farmaceutycznego d. Mgr Klawe S.A. przy ulicy Karolkowej 22/24 Stanisława Klawe (1938–1939),
  • Bulwary nad Wisłą (1935–1936),
  • wiadukt drogowo-tramwajowy nad Dworcem Gdańskim (1937),
  • Dworzec Główny, gdzie realizowane były ściany oporowe i elementy żelbetowe (1936–1937).

Inne obiekty

  • infrastruktura budowlana wzdłuż linii kolejowej Warszawa-Nasielsk-Sierpc (1921–1924),
  • spichlerze zbożowe w Żyrardowie (1940–1941).

Działalność społeczna

Tadeusz Czosnowski, podobnie jak jego ojciec, aktywnie uczestniczył w życiu społecznym. W latach 1913-1919 pełnił obowiązki ławnika w sądach okręgowych oraz apelacyjnych. Po zakończeniu tej funkcji objął przewodnictwo komisji wyborczej do Sądu Ustawodawczego oraz zasiadał w radzie miejskiej stolicy Polski, Warszawy.

Jako zapalony społecznik, był jednym z inicjatorów założenia Koła im. Stanisława Staszica, które działało w obrębie Polskiej Macierzy Szkolnej. W kolejnych latach Czosnowski zainicjował stworzenie przy Kole szkoły tzw. Rzemieślników Warszawskich, gdzie również pełnił funkcję przewodniczącego zarządu.

Udział w organizacjach zawodowych miał dla niego ogromne znaczenie. Był szczególnie związany ze Stowarzyszeniem Zawodowym Przemysłowców Budowlanych, gdzie z ramienia tej organizacji pełnił rolę stałego delegata do Rady Towarzystwa Przemysłowców Królestwa Polskiego. Funkcję sekretarza zarządu piastował do roku 1917, a następnie angażował się w latach 1919, 1925 i 1928.

Równocześnie Czosnowski brał udział jako stały delegat Stowarzyszenia w pracach Izby Przemysłowo-Handlowej, gdzie był aktywnym radcą. Angażował się również w komisje funkcjonujące w obrębie Stowarzyszenia, m.in. komisji pracy oraz cennikowej. W maju 1917 roku był organizatorem I Zjazdu Przemysłowców Budowlanych.

Kolejnym ważnym wydarzeniem w jego karierze był udział w II zjeździe, który odbył się w 1922 roku, gdzie zasiadał w Komitecie Wykonawczym. W 1927 roku rozpoczął współpracę z Komitetem Dyskontowym Banku Polskiego, a w tym samym czasie był członkiem komitetu redakcyjnego „Przeglądu Budowlanego”.

Przypisy

  1. Stanisław Domaradzki, Pięćdziesiąt lat Szkoły Podmistrzów Mularskich prowadzonej przez Cech Mularzy Chrześcijan w Warszawie. Rok 1895–1935, Wyd. Cechu Mularzy Chrześcijan Warszawa 1936 r.

Oceń: Tadeusz Czosnowski

★★★★★
Średnia ocena:4.84 Liczba ocen:24