Józef Wolff (wydawca)

---

Życiorys

Józef Wolff przyszedł na świat jako syn księgarza i wydawcyRoberta Wolffa. Jego edukacja rozpoczęła się w VI Gimnazjum w Warszawie, a następnie kontynuował naukę na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Wolff nie poprzestał na tym etapie kształcenia, lecz wstąpił na Wydział Prawny Uniwersytetu w Lipsku, gdzie obronił doktorat. Równocześnie w Lipsku zdobywał doświadczenie w zawodzie księgarskim. W Paryżu z kolei odbywał praktykę w księgarniach, w tym m.in. u „Le Soudiera”. Dodatkowo, w Lipsku nauczył się także sztuki drukarskiej.

Po zakończeniu studiów, w 1885 roku, Józef Wolff rozpoczął pracę w przedsiębiorstwie rodzinnym „Gebethner i Wolff”, gdzie objął stanowisko redaktora naczelnego „Tygodnika Ilustrowanego”. W tym samym okresie do zespołu firmy dołączył Jan Gebethner, syn drugiego wspólnika, co przyczyniło się do dynamicznego rozwoju zarówno wydawnictwa, jak i tygodnika.

Wolff był nie tylko wydawcą, ale również entuzjastą sztuki polskiej. Aktywnie wspierał artystów i organizował w swoim domu koncerty znanych śpiewaków oraz muzyków. Ważną rolę w jego życiu odgrywała żona, Anna z Siekluckich Wolff, która była niezastąpionym wsparciem. Uznawana za „dobrego ducha” domu, sama również miała talent muzyczny i literacki. Choć zrezygnowała z kariery po ślubie, jej opowiadania były publikowane w „Tygodniku Ilustrowanym”. Para miała dwie córki, Halinę i Wandę.

Józef Wolff był osobą, która w dzisiejszym rozumieniu definiowana byłaby jako pracoholik. Uważał wydawnictwo za swoje „trzecie dziecko”, które wymagało stałej uwagi i zaangażowania. Nie lubił odpoczywać, sądząc, że na to przyjdzie czas dopiero w grobie.

Zmarł 10 lutego 1918 roku. Jego ostatnim miejscem spoczynku jest cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie (aleja F, grób 42).

Wpływ Józefa Wolffa na polską literaturę

Józef Wolff to postać, której wpływ na polską literaturę jest niezaprzeczalny. Był człowiekiem z otwartym umysłem i ogromną intuicją, co pozwalało mu na odkrywanie utalentowanych, choć często niedocenianych pisarzy. Jego pierwsze spotkanie z Władysławem Reymontem miało miejsce w redakcji „Tygodnika Ilustrowanego”. Reymont, wówczas jeszcze nieznany, przyszedł odebrać nagrodę za swoją nowelę, zdobywając uznanie pomimo trudnych warunków życia. Mieszkał z przyjacielem na poddaszu i obaj dzielili się jednymi butami oraz zaledwie jednym zestawem „wyjściowych” ubrań.

Reymont, wyróżniający się swoją prostotą i impulsywnością, szybko zyskał sympatię Wolffa. Od tego momentu nawiązała się między nimi wielka przyjaźń, która owocowała licznymi spotkaniami w warszawskim mieszkaniu Wolffów oraz w ich letnim domu. W końcowej fazie życia, Reymont często odwiedzał tę rodzinę, a jego obecność w ich domach była zawsze mile widziana. Zamieszkiwał wówczas w wieżyczce posiadłości firmy „Gebethner i Wolff”.

W ich domu przy ul. Zgoda 12 organizowano niedzielne obiady, które przyciągały wielu gości, w tym znanego pisarza Bolesława Prusa. W towarzystwie obcych Reymont emanował nieśmiałością. jednak gdy goście opuszczali dom, w otoczeniu rodziny Wolffów otwierał się i zaczynał fascynującą narrację. Często dzielił się opowieściami z egzotycznych krain, które przyciągały uwagę córek Józefa i Anny z Siekluckich Wolff, Haliny i Wandy.

Józef Wolff dostrzegł potencjał literacki Reymonta i zachęcał go do napisania powieści dla dzieci. Początkowo Reymont było sceptyczny, twierdząc, że nigdy czegoś takiego nie pisał, lecz ostatecznie dał się przekonać, co zaowocowało powstaniem „W pustyni i w puszczy”. Wizje Wolffa i jego pasja do literatury były zaraźliwe.

Również Adam Grzymała-Siedlecki zawdzięczał wiele Józefowi Wolffowi. Sprowadzony do stolicy przez tego wydawcę, zyskał wsparcie w organizacji i promocji swojego cyklu odczytów literackich, co szybko doprowadziło go do współpracy z „Tygodnikiem Ilustrowanym”. Dzięki Wolffowi wielu pisarzy mogło rozpocząć swoją podróż w świat literacki, pokazując jak wielki wpływ miał na ich kariery.

---

Oceń: Józef Wolff (wydawca)

---